Kadınların pap smear testi yaptırma durumu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve servikal kanserin erken tanısına yönelik tutumları

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 273 - 282, 30.06.2022

Bihter Akın Yasemin Erkal Aksoy Özge Karakuş

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1052929

Cited By: 4

Öz

Giriş ve Amaç: Bu araştırmanın amacı kadınların pap smear testi yaptırma durumu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve servikal kanserin erken tanısına yönelik tutumlarını belirlemektir.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipteki bu çalışma toplam 267 kadınla gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında ‘Tanıtıcı Özellikler Soru Formu’ ‘Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (SYBDÖ-II) ve Servikal Kanserin Erken Tanısına Yönelik Tutum Ölçeği (SKETTÖ) kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan kadınlar arasında pap smear yaptırma oranı %33 olarak bulunmuştur. Çalışan ve eğitim düzeyi yüksek kadınların sağlık sorumluluğu düzeylerinin, rutin olarak jinekolojik muayene olan kadınların ise serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutum düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca sağlıklı yaşam davranışları ile serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutum düzeyi arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Araştırmadan elde edilen sonuçlar kadınların pap smear testi hakkında yeterli bilgi sahibi olmadığını ve test yaptırma oranının istenen düzeyde olmadığını göstermektedir. Kadınların serviks kanserinin erken tanısına yönelik tutumlarının olumlu yönde geliştirilmesi ve pap smear testi yaptırma oranlarının artırılması için özellikle birinci basamak sağlık kuruluşlarında konu ile ilgili halk eğitim etkinliklerinin düzenlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

pap smear, serviks kanseri, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, tutum

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Çalışmaya katılan tüm kadınlara teşekkür ederiz.

Women's pap smear test status, healthy lifestyle behaviors and attitudes towards early diagnosis of cervical cancer

Öz

Objective: The aim of this study is to determine the women's pap smear test status, healthy lifestyle behaviors and attitudes towards early diagnosis of cervical cancer.
Materials and Methods: This descriptive study was conducted with a total of 267 women. The 'Descriptive Characteristics Questionnaire', the 'Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II (HLBS-II) and the Attitude towards Early Diagnosis of Cervical Cancer Scale (ATEDCCS) were used to collect the data.
Results: The rate of having pap smear test among women participating in the study was found to be 33%. It was determined that the health responsibility levels of working and highly-educated women, and women who routinely have gynecological examinations have high levels of attitude towards early diagnosis of cervical cancer. In addition, a positive relationship has been found between healthy lifestyle behaviors and the level of attitude towards early diagnosis of cervical cancer.
Conclusion: The results obtained from the study/research show that women do not have enough information about the pap smear test and the rate of women having pap smear test is not at the desired level. In order to improve the attitudes of women towards early diagnosis of cervical cancer in a positive way and to increase the rate of having pap smear test, there is a need to organize public education activities on the subject, especially in primary health care institutions.

Anahtar Kelimeler

pap smear, cervical cancer, healthy lifestyle behaviors, attitude

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• 1. American Cancer Society (ACS), The American Cancer Society guidelines for the prevention and early detection of cervical cancer, 2020, Erişim adresi: https://acsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.3322/caac.21628. Erişim tarihi: 15.11.2021
• 2. WHO, Human papillomavirus (HPV) and cervical cancer, 2018, Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papillomavirus-(hpv)-and-cervical-cancer. Erişim tarihi: 15.11.2021
• 3. Sağlık İstatistikleri Yıllığı, T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2015, Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/Yayin/591. Erişim tarihi: 15.11.2021.
• 4. Brisson, M, Kim, J.J, Canfell, K, Drolet, M, Gingras, G, Burger, E.A, Martin, D, et al, Impact of HPV vaccination and cervical screening on cervical cancer elimination: a comparative modelling analysis in 78 low-income and lower-middle-income countries, Lancet, 2020, 22, 395(10224), 575-590.
• 5. Carter, J.R, Ding, Z, Rose, B.R, HPV infection and cervical disease: a review, Aust N Z J Obstet Gynaecol, 2011, 51(2),103-8.
• 6. Mavi Aydoğdu, G.S, Özsoy, Ü, Serviks virüsleri ve HPV, Andrology Bulletin, 2018, 20, 25–29.
• 7. Cohen, P.A, Jhingran, A, Oaknin, A, Denny, L, Cervical cancer, The Lancet, 2019, 393, 169–182.
• 8. Lei, J, Ploner, A, Elfström, K.M, Wang, J, Roth, A, Fang, F, et al., HPV Vaccination and the Risk of Invasive Cervical Cancer, New Englang Journal of Medicine, 2020, 1,383(14):1340-1348.
• 9. Demirgöz, M, Kadınların Pap Smear Testi Yaptırma Durumlarının Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ile Değerlendirilmesi. Journal of Marmara University Institute of Health Sciences, 2014, 4(3), 133-138.
• 10. Serviks Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları, Serviks Kanseri Tarama Programı Ulusal Standartları, 2021, Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-tarama-standartlari/listesi/serviks-kanseri-tarama-programı-ulusal-standartları.html. Erişim tarihi: 15.11.2021.
• 11. Sankaranarayanan, R, Screening for cancer in low- and middle-income countries, Annals of Global Health, 2014, 80(5), 412–417.
• 12. Ak, M, Canbal, M, Turan, S, Gürbüz, N, Aile hekimliği polikliniğine başvuran kadınlarda papsmear testinin farkındalığının değerlendirilmesi, Konuralp Medical Journal, 2010, 2(2), 1-4.
• 13. Altınel, B, Akın, B, Kırk ile Elli Beş Yaş Arası Kadınların Serviks Kanseri Risk Faktörlerine Göre Serviks Kanseri Taraması Yaptırma Durumları, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020, 23(1), 53-59.
• 14. Ersi̇n, F, Kissal, A, Polat, P, Koca, D, Erdoğan, B, Kadın sağlık personelinin servikal kansere yönelik algıları ve bunu etkileyen faktörler, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2016, 18(2/3), 31-43.
• 15. Bahar, Z, Beşer, A, Gördes, N, Ersin, F, Kıssal, A, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2008, 12(1), 1–13.
• 16. Aksoy, Y.E, Turfan, E.Ç, Dereli Yılmaz, S, Assessment of health-promoting lifestyle habits in normal and high-risk pregnancies, Perinatoloji Dergisi, 2018, 25(1), 26-31.
• 17. Uğur, H.G, Avci, İ.A, Kanser Tarama Merkezine Başvuran Kadınların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Erken Tanı Bilgi Ve Uygulamalarına Etkisi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015, 4(2), 244-258.
• 18. Yılmazel, G, Duman, N.B, 18-64 yaş arasındaki kadınlarda sağlıklı yaşam biçimi davranşları ve koruyucu sağlık uygulamaları: Çorum ili örneği, Prev Medical Bulletin, 2016, 15(1), 92-97.
• 19. Öztoprak, F.S, Kadin İşçi̇leri̇n Kanser Bi̇lgi̇ Yükü İle Sağlikli Yaşam Bi̇çi̇mi̇ Davranişlari İli̇şki̇si̇ni̇n İncelenmesi̇, 2020, PhD Thesis, Necmettin Erbakan University (Turkey).
• 20. Gök, H, Aydın Avcı İ, Kanser tarama merkezine başvuran kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının erken tanı bilgi ve uygulamalarına etkisi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015, 4.2, 244-258.
• 21. Walker, N.S, Volkan, K, Sechrist, R.K, Pender, J.N, Health promoting life styles of older adults: comparisons with young and middle – aged adults, correlates and patterns, Advanced Nursing Science, 1988, 11(1):76-90.
• 22. Bahar, Z, Beşer, A, Gördes, N, Ersin, F, Kıssal, A, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2008, 12(1), 1-13.
• 24. İflazoğlu, F, Aydoğdu, NG, Sağlığı Geliştirme Modeline göre yoksul ve yoksul olmayan kadınların pap smear yaptırma durumları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2015, 1(3), 132-146.
• 25. Kılıçsokan, P, İlhan, N, Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Kadınların Pap Smear Testi Yaptırma Durumları ile Serviks Kanserine ve Pap Smear Testine Yönelik Sağlık İnançları, Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 2020, 17(2), 323-327.
• 26. Nwabichie, C.C, Manaf, R.A, Ismail, S.B, Factors Affecting Uptake of Cervical Cancer Screening Among African Women in Klang Valley, Malaysia, Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2018, 27,19(3):825-831.
• 27. AL-Hammadi, F.A, Al-Tahri F, Al-Ali, A, Nair, S.C, Abdulrahman, M, Limited Understanding of Pap Smear Testing among Women, a Barrier to Cervical Cancer Screening in the United Arab Emirates, Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2017, 29,18(12):3379-3387.
• 28. Chang, H.K, Myong, J.P, Byun, S.W, Lee, S.J, Lee, Y.S, Lee, H.N, et al., Factors associated with participation in cervical cancer screening among young Koreans: a nationwide cross-sectional study, British Medical Journal Open, 2017, 3, 7(4), e013868.
• 29. Ueda, Y, Sobue, T, Morimoto, A, Evaluation of a free-coupon program for cervical cancer screening among the young: a nationally funded program conducted by a local government in Japan, Journal of Epidemiology, 2015, 25, 50–6.
• 30. Virtanen, A, Anttila, A, Luostarinen, T, et al., Improving cervical cancer screening attendance in Finland, International Journal of Cancer, 2015, 136, E677–84.
• 31. Ross, J.S, Bradley, E.H, Busch, S.H, Use of health care services by lower-income and higher-income uninsured adults, JAMA, 2006, 295(17), 2027-2036.
• 32. Lu, M, Moritz, S, Lorenzetti, D, Sykes, L, Straus, S, Quan, H, A systematic review of interventions to increase breast and cervical cancer screening uptake among Asian women, British Medical Journal Public Health, 2012, 12(1), 1-16.
• 33. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı. Türkiye Kanser Kontrol Programı. 1. Baskı. Ankara, 2016, 43-45, Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/yayinlar/Kitaplar/TURKIYE_KANSER_KONTROL_PROGRAMI_2016.pdf. Erişim tarihi: 15.11.2021.
• 34. Bilgili, N, Ayaz, S, Kadınların Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Faktörler, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2009, 8(6):497-502
• 35. Pehlivan, Z, Ada, EN, Öztaş, G, Ev kadınlarının sosyal görünüş kaygıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Spor Bilimleri Dergisi, 2017, 28(1), 11-23.
• 36. Kızılırmak, A, Kocaöz, S, (2018). Bir Üniversitedeki Kadınların Serviks Kanseri ve Pap Smear Testine İlişkin Sağlık İnançlarını Etkileyen Faktörler, STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2018, 27(3), 165-175.
• 37. Durmaz, S, Ozvurmaz, S, Adana, F, Kurt, F, Kadınlarda Serviks Kanserinin Tanısına İlişkin Tutum ve Düzenli Jinekolojik Muayene İlişkisinin Kesitsel Olarak Değerlendirilmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2021, 5(1), 26-36.