İLKOKUL DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN STEM KARİYER İLGİLERİ VE STEM’E YÖNELİK TUTUMLARI

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 120 - 129, 19.10.2022

Begüm Karakuş , Mehmet Akif Bircan

Öz

Bu araştırmada ilkokul 4. Sınıf öğrencilerinin STEM kariyer ilgileri ile STEM’e yönelik tutumlarının, çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında ilkokul dördüncü sınıfta öğrenim görmekte olan 302 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formu, ilkokul 4. Sınıf öğrencilerinin STEM kariyer ilgilerini belirlemek amacıyla Yerdelen, Kahraman ve Taş (2016) tarafından geliştirilen STEM kariyer ilgi ölçeği ve STEM’e yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla ise Yıldırım ve Selvi (2015) tarafından uyarlanan STEM tutum ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada veriler SPSS 21 paket programı ile betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t-testi ve ANOVA testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin STEM’e yönelik tutumlarının genel olarak olumlu olduğu, STEM kariyer mesleklerine yönelik ilgi duydukları belirlenmiştir. Ayrıca ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin STEM tutum ortalama puanları ile STEM kariyer mesleklerine yönelik ilgi ortalama puanları arasında anlamlı olumlu yönde ilişki bulunmuştur. Bunların yanı sıra öğrencilerin STEM tutum ortalama puanlarının, anne ve baba eğitim düzeyi, evde internet olup olmama ve evde bilgisayar olup olmama değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı; STEM kariyer ilgilerinin ise cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi, evde internet olup olmama ve evde bilgisayar olup olmama değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, STEM, İlkokul, STEM Kariyer İlgisi, STEM Tutum Düzeyi

FOURTH GRADE OF PRİMARY SCHOOL STUDENTS' STEM CAREER INTERESTS AND THEİR ATTITUDES TO STEM

Öz

In this study, it is aimed to investigate primary school 4th grade students' STEM career interests and attitudes towards STEM according to various variables. In the study, the scanning design, which is one of the quantitative research methods, was used. The study group of the research consisted of 302 students who were studying in the fourth grade of primary school in the 2021-2022 academic year. In the study, as a data collection tool; personal information form, STEM career interest scale developed by Yerdelen, Kahraman and Taş (2016) to determine STEM career interests of primary school 4th grade students, and STEM attitude scale adapted by Yıldırım and Selvi (2015) to determine their attitudes towards STEM. In the study, the data were analyzed using the SPSS 21 package program and descriptive statistics, independent groups t-test and ANOVA tests. As a result of the research, it was determined that primary school fourth grade students' attitudes towards STEM were generally positive and they were interested in STEM career professions. In addition, a significant positive correlation was found between the STEM attitude average scores of primary school fourth grade students and their interest average scores towards STEM career professions. In addition to these, students' STEM attitude average scores differed significantly according to the education level of their mother and father, whether there is internet at home and whether there is a computer at home; It was determined that STEM career interests differed significantly according to gender, education level of mother and father, whether there is internet at home and whether there is a computer at home.

Anahtar Kelimeler

Education, STEM, Primary School, STEM Career Interest, STEM Attitude Level

Kaynakça

• Akgündüz, D. (2019). Okul öncesinden üniversiteye kuram ve uygulamada STEM eğitimi (2.baskı). Ankara: Anı yayıncılık.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M.S., Öner T., & Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: “Günümüz modası mı yoksa gereksinim mi?”. İstanbul: STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi, İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Alıcı, M. (2018). Probleme dayalı öğrenme ortamında STEM eğitiminin tutum, kariyer algı ve meslek ilgisine etkisi ve öğrenci görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Alinak Bozkurt, H. (2018). Mühendislik tasarım temelli fen öğretiminin 7.sınıf öğrencilerinin fen başarıları, STEM alanlarına yönelik tutumları ve STEM kariyerlerine yönelik algıları üzerine etkisi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kars.
• Ayaz, M., Gülen, S., ve Gök, B. (2020). STEM etkinliklerinin uygulanması sürecinde elektronik portfolyo kullanımının sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi akademik başarısına ve STEM tutumuna etkisinin incelenmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 1153-1179.
• Aydın, G., Saka, M. & Guzey, S. (2017). 4., 5., 6., 7. ve 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN STEM (FeTeMM) TUTUMLARININ BAZI DEĞIŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 787-802.
• Azgın, A. O., & Şenler, B. (2019). İlkokulda STEM: Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları. Journal of Computer and Education Research, 7(13), 213-232.
• Azgın, A.O. (2019). Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları ile öğretmenlerin yönelimleri (yüksek lisans tezi). Muğla sıktı koçman üniversitesi, Muğla.
• Badur, S., & Timur, B. (2020). Ortaokul öğrencilerin FeTeMM mesleklerine yönelik ilgileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(2), 178-192.
• Balçın, M. D., Çavuş, R. & Yavuz Topaloğlu, M. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin FeTeMM’e Yönelik Tutumlarının ve FeTeMM Mesleklerine Yönelik İlgilerinin İncelenmesi. Asya Öğretim Dergisi. 6(2). 40-62.
• Becker, K., & Park, K. (2011). Effects of integrative approaches among science, technology, engineering, and mathematics (stem) subjects on students' learning: a preliminary meta-analysis. Journal of STEM Education: Innovations and Research, 12(5-6), 23-37.
• Bozkurt Altan, E., Üçüncüoğlu, İ. & Zileli, E. (2019). Yatılı Bölge Ortaokulu Öğrencilerinin STEM Alanlarına Yönelik Kariyer Farkındalığının Araştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2). 785-797.
• Bulut, T. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin STEM Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 8(2), 17-32.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (29. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Canbazoğlu, H. B. & Tümkaya, S. (2020). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik (FeTeMM) Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT). 11(1). 188-209.
• Çepni, S. (2018). Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi (4.baskı). Ankara: Pegem Akademi yayıncılık.
• Ergün, A. (2019). Sosyal Bilişsel Kariyer Kuramı Açısından STEM Kariyer İlgisine Cinsiyetin Etkisi. OPUS International Journal of Society Researches . 14(20). 1284-1311.
• Ertem Akbaş, E., Cancan, M. & Balcı, F. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin FeTeMM (Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik) Alanlarına Yönelik İlgilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1370-1401.
• Freedman, J. L., Sears, D. O., & Carlsmith, J. M. (1989). Sosyal psikoloji (Çeviren: Ali Dönmez). İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Gülhan, F. & Şahin, F. (2018). Niçin STEM Eğitimi?: Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin STEM Alanlarındaki Kariyer Tercihlerinin İncelenmesi . Journal of STEAM Education, 1(1),1-23.
• Gündüz Bahadır, E. B. & Özay Köse, E. (2021). 6. Sınıf Fen Bilimleri Dersinde Stem Uygulamalarının Öğrencilerin Stem’e Yönelik Algılarına Ve Tutumlarına Etkisi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 81-97.
• Gündüz Bahadır, E. B. & Özay Köse, E. (2021). STEM Eğitimlerinin Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Yaratıcılıklarına ve STEM Mesleklerine Olan İlgilerine Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 6(1), 12-30.
• Herdem, K. & Ünal, İ. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Değerlere Eğilim Düzeyleri ile STEM Meslek Alanlarına İlgileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(1), 284-301.
• İçel, K. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin disiplinli zihin özellikleri ve stem tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Afyonkarahisar örneklemi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Karakaya, F., Avgın, S. S. & Yılmaz, M. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik (Stem) Mesleklerine Olan İlgileri. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-53.
• Kırıktaş, H. & Şahin, M. (2019). Lise Öğrencilerinin STEM Alanlarına Yönelik Kariyer İlgileri ve Tutumlarının Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1),55-77.
• Kırılmazkaya, G. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Stem Eğitimine Yönelik Tutumlarının ve Mühendislik Anlayışlarının İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(47), 193-216.
• Knezek, G., Christensen, R., & Tyler-Wood, T. (2011). Contrasting perceptions of STEM content and careers. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 11(1), 92-117.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi. http://ttkb.meb.gov.tr/ adresinden 30 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). İlköğretim fen bilimleri dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi. http://ttkb.meb.gov.tr/ 30 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2016). STEM eğitimi raporu. 29 Kasım 2021 tarihinde http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf adresinden erişilmiş.
• Özkurt Sivrikaya, S. (2019). Lise Öğrencilerinin STEM’e Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches , 11(18) , 914-934.
• Sevim, K., Türkmen, L. & Cebesoy, Ü. B. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Stem Tutumları ile Mühendislik Bilgi Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Uşak İli Örneği). Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-21.
• Şanlı, M. & Somuncuoğlu Özerbaş, D. H. (2021). STEM Etkinliklerinin Öğrencilerin STEM Alanlarına Yönelik Tutumuna ve Fene Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,19(3),139-154.
• Tyler-Wood, T., Knezek, G., & Christensen, R. (2010). Instruments for assessing interest in STEM content and careers. Journal of Technology and Teacher Education, 18(2), 341- 363.
• Unfried, A., Faber, M., Stanhope, D., & Wiebe, E. (2015). The development and validation of a measure of student attitudes toward science, technology, engineering, and math (s-stem). Journal of Psychoeducational Assessment, 33(7), 622-639.
• Ürünibrahimoğlu, M.(2019). Ortaokul Öğrencilerinin Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik (FeTeMM) Mesleklerine Yönelik İlgi Düzeylerinin İncelenmesi. Anadolu University Journal of Education Faculty. 3(3). 151-173.
• Vervecken, D., Hannover, B., & Wolter, I. (2013). Changing(s) expectations: how gender fair job descriptions impact children’s perceptions and interest regarding traditionally male occupations. Journal of Vocational Behavior, 82, 208–220.
• White, S. R., & Bodner, G. M. (1999). Evaluation of computer simulation experiments in a senior level capstone chemical engineering course. Chemical Engineering Education, 33(1), 34-39.
• Yerdelen, S., Kahraman, N., & Taş, Y. (2016). Low socioeconomic status students’ stem career interest in relation to gender, grade level, and stem attitude. Journal of Turkish Science Education, 13, 59-74.
• Yıldırım, B. & Türk, C. (2018). STEM Uygulamalarının Kız Öğrencilerin STEM Tutum ve Mühendislik Algılarına Etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30),842-884.
• Yıldırım, B., & Selvi, M. (2015). Adaption of stem attitude scale to turkish. Electronic Turkish Studies, 10(3). 1117-1130.