SEVGİ SOYSAL’IN ROMANLARINDA KENT YOKSULLUĞUNUN TOPLUMSAL GÖRÜNÜMÜ: ÇOCUKLAR

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 207 - 221

Servet Tiken

https://doi.org/10.47935/ceded.1730202

Öz

Kent yoksulluğu, kent yerleşimlerin kurulması ve kentleşmenin hız kazanmasıyla ortaya çıkan tarihsel, toplumsal, kültürel ve ekonomik boyutlu bir sorundur. Hızlı ve denetimsiz kentleşme süreci yaşayan ülkelerden biri olan Türkiye, kent yoksulluğuyla karşı karşıya kalmıştır. Temelde bir eşitsizliğin sonucu olarak gündeme gelen kent yoksulluğun dikkate değer bir başka yönü toplumsal ve kültürel yapıda meydana getirdiği sarsıntılardır. Kent yoksulluğu, kadınlar, özellikle de çocuklar üzerinde ise çok daha derin izler bırakır. Dolayısıyla kent yoksulluğu, iktisadın yanı sıra sosyoloji, psikoloji ve edebiyat gibi sosyal disiplinlerin ilgisini çeken bir alan yaratır. Kent yoksulluğunun toplumsal ve kültürel boyutları edebiyat metinleri aracılığıyla da dikkatlere sunulur. Toplumsal sorunlara ilgi duyan ve eserlerinde toplumun anlatımını üstlenen yazarlar, Türkiye’nin kent yoksulluğu tarihinden kesitler sunarlar. Sevgi Soysal, kent yoksulluğunun toplumsal görünümlerini eserlerine taşıyan yazarlardandır. Ankara’yı mekân olarak seçtiği Yürümek ve Yenişehir’de Bir Öğle Vakti romanlarında yazar, kent yoksulluğunun çocuklar üzerindeki etkilerini de ele alır. Sosyal dışlanma, çocuk işçiliği ve yoksul çocukların suça yönelmesi gibi toplumsal sorunlara dikkat çeker. Bu bağlamda çalışmada Sevgi Soysal’ın romanlarında yoksul çocuklar ekseninde kent yoksulluğunun toplumsal görünümleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk romanı , Sevgi Soysal , Kent yoksulluğu , Toplumsal görünüm , Çocuk.

THE SOCIAL APPEARANCE OF URBAN POVERTY IN SEVGİ SOYSAL'S NOVELS: CHILDREN

Öz

Urban poverty is a historical, social, cultural and economic problem that has emerged with the establishment of urban settlements and the acceleration of urbanisation. Turkey, one of the countries experiencing rapid and uncontrolled urbanisation, is facing urban poverty. Another noteworthy aspect of urban poverty, which has come to the fore as a result of inequality, is the upheaval it causes in the social and cultural structure. Urban poverty leaves even deeper scars on women, especially children. Therefore, urban poverty is an area of interest not only for economics but also for social disciplines such as sociology, psychology, and literature. The social and cultural dimensions of urban poverty are also brought to attention through literary texts. Writers who are interested in social issues and who take on the task of narrating society in their works present snapshots of Turkey's history of urban poverty. Sevgi Soysal is one of the writers who brings the social aspects of urban poverty into her works. In her novels Yürümek and Yenişehir'de Bir Öğle Vakti, which are set in Ankara, the author also addresses the effects of urban poverty on children. She draws attention to social problems such as social exclusion, child labour and the tendency of poor children to turn to crime. In this context, the study evaluates the social manifestations of urban poverty in Sevgi Soysal's novels, focusing on poor children.

Anahtar Kelimeler

Turkish novel , Sevgi Soysal , urban poverty , social appearance , children.

Kaynakça

• Algül, H. (2021). 1970-1985 arasında yayımlanmış romanlarda gecekondu sorununa Ankara merkezli bir bakış [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Buğra, A. (2008). Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika. İletişim Yayınları.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal. 9 (2), 27- 40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Çöpoğlu, M. (1998). Çocuk işçiliği [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Durkheim, E. (2023). Toplumsal işbölümü. (Ö. Ozankaya çev.) Cem Yayınevi.
• Erdoğan, N. (2007). Garibanların dünyası: Türkiye’de yoksulların kültürel temsilleri üzerine ilk notlar. N. Erdoğan (Ed.), Yoksulluk halleri Türkiye’de kent yoksulluğunun toplumsal görünümleri içinde (s. 29-47). İletişim Yayınları.
• Gölbaşı, S. (2008). Kentleşme ve suç İstanbul’un kentleşme süreci ile suçluluk arasındaki ilişkinin kuramsal değerlendirilmesi. On İki Levha Yayıncılık.
• Işık, O. ve Pınarcıoğlu, M. (2001). Nöbetleşe yoksulluk Sultanbeyli örneği. İletişim Yayınları.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expended sourcebook. SAGE Publications.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem Akademi.
• Sallan Gül, S., Şen, A. ve Kaya E. (2014). Toplumsal cinsiyet boyutundan Türkiye’de eğitim ve yoksulluk ilişkisi. A. Topçuoğlu (Ed.), Yoksulluk ve kadın içinde (s. 163-179). Ayrıntı Yayınları.
• Soysal, S. (1988). Yenişehir’de bir öğle vakti. Bilgi Yayınevi.
• Soysal, S. (2013). Yürümek. İletişim Yayınları.
• Şengül, H. T. (2009). Kentsel çelişki ve siyaset -kapitalist kentleşme süreçlerinin eleştirisi. İmge Kitabevi Yayınları.
• Şenses, F. (2006). Küreselleşmenin öteki yüzü yoksulluk. İletişim Yayınları.
• Tiken, S. (2015). Türk romanında kentleşme ve kentlileşme (1950-1980). Serüven Yayınları.
• Tolan, B. (1981). Çağdaş toplumun bunalımı anomi ve yabancılaşma. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları
• Türkdoğan, O. (2006). İstanbul gecekondu kimliği. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Türkdoğan, O. (2007). Kültür-değişme ve toplumsal çözülme. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, N., & Bulut, Y. (2009). Kent yoksulluğu ve gecekondu. Beta Yayınları.