Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı

Yıl 2019, Cilt: 7, 497 - 510, 30.06.2019
https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201922

Öz

Bursa Arkeoloji Müzesi’ne satın alma yoluyla kazan­dı­rılan
Korinthos başlığı, üzerindeki bezeme kuşağıyla farklı bir örneği
yansıtmaktadır. Müzede 9087 envanter numa­rasıyla sergilenen başlık akanthos’lar
ile bezenmiş ve akanthos’ların hemen üst tarafında boş kalan alanlar
farklı bitki betimlemeleriyle süslenmiştir. Aynı zamanda abakus bö­lümüne
Korinthos başlıklarında çok fazla rastlanmayan Les­bos kymationu
işlenmiştir. Bu makalede, başlığın tüm de­tayları ele alınarak dönemsel ve
bölgesel özellikleri irde­len­miştir. Akanthos’lar ve Lesbos
kymationu’
nun stil gelişi­mi araştırılarak başlığın tarihi belirlenmeye
çalışılmıştır. Dört cephesine işlenen bitkisel motiflerin kimliği konu­sun­da
çeşitli öneriler sunulmuştur. Ayrıca başlık üzerin­deki bezeme şeması, hem
bölgedeki örnekler hem de baş­ka başlıklarla karşılaştırılarak bezemelerin stil
gelişimi ortaya konulmuştur.

Kaynakça

  • Antik Kaynaklar Ovid. Met. (= Ovidius, Metamorphoses) Kullanılan Metin ve Çeviri: Metamorphoses. With an English translation by F. J. Miller. London-New York 1960 (The Loeb Classical Library).
  • Plin. nat. (= G. Plinius Caecilius Secundus, Naturalis Historia) Kullanılan Metin ve Çeviri: Pliny, Natural History, vols. I-X. Trans. H. R. Rackham, W. H. S. Jones – D. E. Eichholz. Cambridge-Mass.-London 1938-1971 (The Loeb Classical Library).
  • Strab. (= Strabon, Geographika) Kullanılan Çeviri: Strabon, Coğrafya (Anadolu XII, XIII, XIV). Çev. A. Pek¬man. İstanbul 2000.
  • Theophr. hist. plant. (= Theophrastos, Historia Plantarum) Kullanılan Metin ve Çeviri: Theophrastus, Enquiry into Plants. Ed. A. Hort I-II. Cambridge-Mass 1968.
  • Tyrius Diss. (Maximus Tyrius, Dissertations) Kullanılan Metin ve Çeviri: The Dissertations, vol. 2, trans. T. Taylor. Lon¬don-C. Whittingham 1804.
  • Modern Literatür Akgül-Özarslan 2013 S. Akgül-Özarslan, “Pisidia Antiokheia’sı Augustus Tapınağı Mimari Beze¬meleri”. Eds. B. Hürmüzlü, M. Fırat – A. Gerçek, Pisidia Araştırmaları I. Is¬parta (2013) 395-412.
  • Alzinger 1974 A. Alzinger, Augusteische Architektur In Ephesos. Sonderschriften 16. Wien 1974.
  • Baytop 1999 T. Baytop, Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul 1999.
  • Boysal 1954 Y. Boysal, Anadolu Korinth Başlıkları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi. Ankara 1954.
  • Boysal 1957 Y. Boysal, “Die Korinthischen Kapitelle Der Hellenistischen Zeit Anatoli¬ens”. Anatolia II (1957) 123-132.
  • Büyükkolancı 1996 M. Büyükkolancı, Pisidia Bölgesi Tapınak Mimarisi. Yayımlanmamış Dokto¬ra Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul 1996.
  • Büyükkolancı – Söğüt 2012 M. Büyükkolancı – B. Söğüt, “Ephesos-Ayasuluk Kompozit Başlığı”. Ed. B. Söğüt, Stratonikeia’dan Lagina’ya Ahmet Adil Tırpan Armağanı. İstanbul (2012) 115-125.
  • Can 2005 B. Can, “Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatrosu Bezeme¬leri”. Adalya VIII (2005) 89-120.
  • Chapot 1907 V. Chapot, La Colonne Torse et le Décor en Hélice Dans L’art Antique. Paris 1907.
  • Destan 2013 S. Destan, “Istranca Dağlarında İğne Yapraklı Ağaç Türleriyle Ağaçlandırma İmkânları”. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 63/1 (2013) 51-68.
  • Esendal 2000 E. Esendal, “Değişik Azot Dozlarının Samsun Çevresinde Doğal Floradan Toplanan Datura (Datura stramonium L.) Bitkilerinin Önemli Bitkisel Özel¬liklerine Etkisi”. Turk J Agric For 24 (2000) 333-339.
  • Ganzert 1983 J. Ganzert, “Zur Entwicklung lesbischer Kymationformen”. JdI 98 (1983), 123-202.
  • Güner et al. 2014 A. Güner et al., “Bitki Terimleri”. Ed. A. Güner, Resimli Türkiye Florası. İs¬tanbul (2014) 445-527.
  • Güngördü 1986 M. Güngördü, “Macar Meşesinin (Quercus Frainetto) Türkiye’deki Yeni Bir Yayılış Alanı”. İÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi (1986) 81-84.
  • Hakman 2012 H. Hakman, Kappadokia’da Zeus Kültü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ga¬zi Üniversitesi. Ankara 2011.
  • Heilmeyer 1970 W. D. Heilmeyer, Korinthische Normalkapitelle. Heidelberg 1970.
  • Hoepfner 1993 V. W. Hoepfner, “Zum Mausoleum von Belevi”. AA 108 (1993) 111-123.
  • İdil 1984 V. İdil, “Anadolu’da Roma İmparatorluk Çağı Korinth Başlıkları”. Anatolia XX (1984) 1-49.
  • Kevseroğlu 1993 K. Kevseroğlu, “Doğal Floradan Toplanan Datura Tohumlarının Çimlen¬mesine Bazı Fiziksel ve Kimyasal İşlemlerin Etkisi”. Tr J of Agricultural and Forestry 17 (1993) 727-735.
  • Koç 2002 H. Koç, Bitkilerle Sağlıklı Yaşam. Ankara 2002.
  • Kökdemir 2011 G. Kökdemir, “Menderes Magnesiası-Propylon: Mimari Bezemeler”. Ana¬dolu/Anatolia 37 (2011) 93-141. Köster 2004 R. Köster, Die Bauornamnetik von Milet, Milet VII1, Berlin 2004.
  • Lehner – Lehner 2003 E. Lehner – J. Lehner, Folklore and Symbolism of flowers, plants and Trees. New York 2003.
  • McKenzie 2007 J. McKenzie, The Architecture of Alexandria and Egypt c. 300 BC to AD 700. London 2007.
  • Mert 2008 İ. H. Mert, Untersuchungen zur Hellenistischen und Kaiserzeitlichen Bauor¬namentik von Stratonikeia, Istanbuler Forschungen Band 50. Tübingen 2008.
  • Nassar 2014 M. Nassar, “Corinthian Capitals with İnterlocked Helikes from Roman Pe¬riod, Jordan: A Comparative Study”. Mediterranean Archaeology and Ar¬chaeometry Vol.14/1 (2014) 167-179.
  • Pensebene 1993 P. Pensabene, Elementi architettonici di Alessandria e di altri siti egiziani, Re¬pertorio d’Arte dell’Egitto Greco-Romano Serie C Volume III. Roma 1993.
  • Rumscheid 1994 F. Rumscheid, Untersuchungen zur Kleinasiatischen Bauornamentik des Hel¬lenismus. Mainz 1994.
  • Seyrig, Amy – Will 1968 H. Seyrig, R. Amy – E. Will, Le Temple de Bel a Palmyre. Paris 1968.
  • Sezgin – Sezgin 2016 T. Sezgin – M. A. T. Sezgin, “Örencik Köyünde Bulunan Geç Augustus-Erken Tiberius Dönemi Korinth Başlığı”. Ed. E. Özer, Aizanoi II. Ankara (2016) 89-96.
  • Söğüt – Taşkıran 2014 B. Söğüt – M. Taşkıran, “Stratonikeia’dan Augustus Dönemi Mısır Etkili Ko¬rinth Başlıkları”. OLBA XXII (2014) 189-211.
  • Söğüt 2005a B. Söğüt, “Hierapolis Arkeoloji Müzesi’ndeki M.Ö. 1. – M.S. 1. Yüzyıla Ait Bezemeli Mimari Elemanlar”. Eds. M. Şahin – İ. H. Mert, Ramazan Özgan Armağanı. İstanbul (2005) 349-371.
  • Söğüt 2005b B. Söğüt, “Ein Hellenistisches Kapitell aus dem Rauhen Kilikien: Das Ko¬rinthische Kapitell von Efrenk”. IstMitt 55 (2005) 157-173.
  • Söğüt 2005c B. Söğüt, “Hierapolis Arkeoloji Müzesi Bahçesi’nde ve Güney Roma Ha¬mamı’nda bulunan İonik Mimari Elemanlar ile ilgili bir değerlendirme”. Anadolu/Anatolia 28 (2005) 91-106.
  • Şahin 2001 N. Şahin, Zeus’un Anadolu Kültleri. İstanbul 2001.
  • Taşkıran 2011 M. Taşkıran, Stratonikeia Korinth Başlıkları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi. Denizli 2011.
  • Thanos 2005 C. A. Thanos, “Theophrastus on Oaks”. Bot. Chron. 18/1 (2005) 29-36.
  • Uyanık et al. 2011 E. Uyanık, H. Eliçabuk – M. Serinken, “Datura stramonium zehirlenmesine bağlı deliryum: Olgu sunumu”. Journal of Contemporary Medicine 1/2 (2011) 67-70.
  • Vandeput 1997 L. Vandeput, The Architectural Decoration in Roman Asia Minor, A Case Study: Sagalassos. Studies in Eastern Mediterranean Archaology I. Turnhout 1997.
  • Waelkens 1987 M. Waelkens, “Notes d’architecture sur l’agora et le portique de Tibère á Aphrodisias de Carie”. Eds. J. De la Genière – K. Erim, Aphrodisias de Carie. Colloque du Centre de recherches archéologiques de l’Universite de Lille III. Lille (1987) 123-134.
  • Walker 1979 S. Walker, “Corinthian Capitals with Ringed Voids: The Work of Athenian Crafts-men in the Second Century A.D.”. AA (1979) 103-129.
  • Weber 1989 B. F. Weber, “Zum Laodikebau in Milet”. IstMitt 39 (1989) 585-592.
  • Williams 1994 C. Williams, “The Corinthian Temple of Zeus Olbios at Uzuncaburç: A Re¬consideration of the Date”. AJA 78/4 (1974) 405-414.
  • Yaltırık 1984 F. Yaltırık, Türkiye Meşeleri Teşhis Kılavuzu. İstanbul 1984.

A Corinthian Capital from the Bursa Museum

Yıl 2019, Cilt: 7, 497 - 510, 30.06.2019
https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201922

Öz



 A Corinthian capital (Inv. No. 9087)
acquired through purchase by the Bursa Museum stands out with its decorative
scheme. On display at the garden of the Mu­seum, the capital is decorated
with acanthus leaves and various floral motifs in the field over the
acanthuses. In addition, its abacus is decorated with Lesbian cyma­tion,
which is quite unusual for Corinthian capitals. This article surveys all the
characteristics of the capital explor­ing its regional features and the
period it belongs to. It will be endeavored to date the capital through the
stylistic de­velopment of acanthus leaves and Lesbian cymation. An attempt
will be made to identify the floral motifs ren­dered on all four sides of the
capital. Furthermore, the stylistic development of the decorative scheme
attested on the capital will be explored through regional and other examples.


 


Kaynakça

  • Antik Kaynaklar Ovid. Met. (= Ovidius, Metamorphoses) Kullanılan Metin ve Çeviri: Metamorphoses. With an English translation by F. J. Miller. London-New York 1960 (The Loeb Classical Library).
  • Plin. nat. (= G. Plinius Caecilius Secundus, Naturalis Historia) Kullanılan Metin ve Çeviri: Pliny, Natural History, vols. I-X. Trans. H. R. Rackham, W. H. S. Jones – D. E. Eichholz. Cambridge-Mass.-London 1938-1971 (The Loeb Classical Library).
  • Strab. (= Strabon, Geographika) Kullanılan Çeviri: Strabon, Coğrafya (Anadolu XII, XIII, XIV). Çev. A. Pek¬man. İstanbul 2000.
  • Theophr. hist. plant. (= Theophrastos, Historia Plantarum) Kullanılan Metin ve Çeviri: Theophrastus, Enquiry into Plants. Ed. A. Hort I-II. Cambridge-Mass 1968.
  • Tyrius Diss. (Maximus Tyrius, Dissertations) Kullanılan Metin ve Çeviri: The Dissertations, vol. 2, trans. T. Taylor. Lon¬don-C. Whittingham 1804.
  • Modern Literatür Akgül-Özarslan 2013 S. Akgül-Özarslan, “Pisidia Antiokheia’sı Augustus Tapınağı Mimari Beze¬meleri”. Eds. B. Hürmüzlü, M. Fırat – A. Gerçek, Pisidia Araştırmaları I. Is¬parta (2013) 395-412.
  • Alzinger 1974 A. Alzinger, Augusteische Architektur In Ephesos. Sonderschriften 16. Wien 1974.
  • Baytop 1999 T. Baytop, Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul 1999.
  • Boysal 1954 Y. Boysal, Anadolu Korinth Başlıkları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi. Ankara 1954.
  • Boysal 1957 Y. Boysal, “Die Korinthischen Kapitelle Der Hellenistischen Zeit Anatoli¬ens”. Anatolia II (1957) 123-132.
  • Büyükkolancı 1996 M. Büyükkolancı, Pisidia Bölgesi Tapınak Mimarisi. Yayımlanmamış Dokto¬ra Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul 1996.
  • Büyükkolancı – Söğüt 2012 M. Büyükkolancı – B. Söğüt, “Ephesos-Ayasuluk Kompozit Başlığı”. Ed. B. Söğüt, Stratonikeia’dan Lagina’ya Ahmet Adil Tırpan Armağanı. İstanbul (2012) 115-125.
  • Can 2005 B. Can, “Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatrosu Bezeme¬leri”. Adalya VIII (2005) 89-120.
  • Chapot 1907 V. Chapot, La Colonne Torse et le Décor en Hélice Dans L’art Antique. Paris 1907.
  • Destan 2013 S. Destan, “Istranca Dağlarında İğne Yapraklı Ağaç Türleriyle Ağaçlandırma İmkânları”. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 63/1 (2013) 51-68.
  • Esendal 2000 E. Esendal, “Değişik Azot Dozlarının Samsun Çevresinde Doğal Floradan Toplanan Datura (Datura stramonium L.) Bitkilerinin Önemli Bitkisel Özel¬liklerine Etkisi”. Turk J Agric For 24 (2000) 333-339.
  • Ganzert 1983 J. Ganzert, “Zur Entwicklung lesbischer Kymationformen”. JdI 98 (1983), 123-202.
  • Güner et al. 2014 A. Güner et al., “Bitki Terimleri”. Ed. A. Güner, Resimli Türkiye Florası. İs¬tanbul (2014) 445-527.
  • Güngördü 1986 M. Güngördü, “Macar Meşesinin (Quercus Frainetto) Türkiye’deki Yeni Bir Yayılış Alanı”. İÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi (1986) 81-84.
  • Hakman 2012 H. Hakman, Kappadokia’da Zeus Kültü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ga¬zi Üniversitesi. Ankara 2011.
  • Heilmeyer 1970 W. D. Heilmeyer, Korinthische Normalkapitelle. Heidelberg 1970.
  • Hoepfner 1993 V. W. Hoepfner, “Zum Mausoleum von Belevi”. AA 108 (1993) 111-123.
  • İdil 1984 V. İdil, “Anadolu’da Roma İmparatorluk Çağı Korinth Başlıkları”. Anatolia XX (1984) 1-49.
  • Kevseroğlu 1993 K. Kevseroğlu, “Doğal Floradan Toplanan Datura Tohumlarının Çimlen¬mesine Bazı Fiziksel ve Kimyasal İşlemlerin Etkisi”. Tr J of Agricultural and Forestry 17 (1993) 727-735.
  • Koç 2002 H. Koç, Bitkilerle Sağlıklı Yaşam. Ankara 2002.
  • Kökdemir 2011 G. Kökdemir, “Menderes Magnesiası-Propylon: Mimari Bezemeler”. Ana¬dolu/Anatolia 37 (2011) 93-141. Köster 2004 R. Köster, Die Bauornamnetik von Milet, Milet VII1, Berlin 2004.
  • Lehner – Lehner 2003 E. Lehner – J. Lehner, Folklore and Symbolism of flowers, plants and Trees. New York 2003.
  • McKenzie 2007 J. McKenzie, The Architecture of Alexandria and Egypt c. 300 BC to AD 700. London 2007.
  • Mert 2008 İ. H. Mert, Untersuchungen zur Hellenistischen und Kaiserzeitlichen Bauor¬namentik von Stratonikeia, Istanbuler Forschungen Band 50. Tübingen 2008.
  • Nassar 2014 M. Nassar, “Corinthian Capitals with İnterlocked Helikes from Roman Pe¬riod, Jordan: A Comparative Study”. Mediterranean Archaeology and Ar¬chaeometry Vol.14/1 (2014) 167-179.
  • Pensebene 1993 P. Pensabene, Elementi architettonici di Alessandria e di altri siti egiziani, Re¬pertorio d’Arte dell’Egitto Greco-Romano Serie C Volume III. Roma 1993.
  • Rumscheid 1994 F. Rumscheid, Untersuchungen zur Kleinasiatischen Bauornamentik des Hel¬lenismus. Mainz 1994.
  • Seyrig, Amy – Will 1968 H. Seyrig, R. Amy – E. Will, Le Temple de Bel a Palmyre. Paris 1968.
  • Sezgin – Sezgin 2016 T. Sezgin – M. A. T. Sezgin, “Örencik Köyünde Bulunan Geç Augustus-Erken Tiberius Dönemi Korinth Başlığı”. Ed. E. Özer, Aizanoi II. Ankara (2016) 89-96.
  • Söğüt – Taşkıran 2014 B. Söğüt – M. Taşkıran, “Stratonikeia’dan Augustus Dönemi Mısır Etkili Ko¬rinth Başlıkları”. OLBA XXII (2014) 189-211.
  • Söğüt 2005a B. Söğüt, “Hierapolis Arkeoloji Müzesi’ndeki M.Ö. 1. – M.S. 1. Yüzyıla Ait Bezemeli Mimari Elemanlar”. Eds. M. Şahin – İ. H. Mert, Ramazan Özgan Armağanı. İstanbul (2005) 349-371.
  • Söğüt 2005b B. Söğüt, “Ein Hellenistisches Kapitell aus dem Rauhen Kilikien: Das Ko¬rinthische Kapitell von Efrenk”. IstMitt 55 (2005) 157-173.
  • Söğüt 2005c B. Söğüt, “Hierapolis Arkeoloji Müzesi Bahçesi’nde ve Güney Roma Ha¬mamı’nda bulunan İonik Mimari Elemanlar ile ilgili bir değerlendirme”. Anadolu/Anatolia 28 (2005) 91-106.
  • Şahin 2001 N. Şahin, Zeus’un Anadolu Kültleri. İstanbul 2001.
  • Taşkıran 2011 M. Taşkıran, Stratonikeia Korinth Başlıkları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi. Denizli 2011.
  • Thanos 2005 C. A. Thanos, “Theophrastus on Oaks”. Bot. Chron. 18/1 (2005) 29-36.
  • Uyanık et al. 2011 E. Uyanık, H. Eliçabuk – M. Serinken, “Datura stramonium zehirlenmesine bağlı deliryum: Olgu sunumu”. Journal of Contemporary Medicine 1/2 (2011) 67-70.
  • Vandeput 1997 L. Vandeput, The Architectural Decoration in Roman Asia Minor, A Case Study: Sagalassos. Studies in Eastern Mediterranean Archaology I. Turnhout 1997.
  • Waelkens 1987 M. Waelkens, “Notes d’architecture sur l’agora et le portique de Tibère á Aphrodisias de Carie”. Eds. J. De la Genière – K. Erim, Aphrodisias de Carie. Colloque du Centre de recherches archéologiques de l’Universite de Lille III. Lille (1987) 123-134.
  • Walker 1979 S. Walker, “Corinthian Capitals with Ringed Voids: The Work of Athenian Crafts-men in the Second Century A.D.”. AA (1979) 103-129.
  • Weber 1989 B. F. Weber, “Zum Laodikebau in Milet”. IstMitt 39 (1989) 585-592.
  • Williams 1994 C. Williams, “The Corinthian Temple of Zeus Olbios at Uzuncaburç: A Re¬consideration of the Date”. AJA 78/4 (1974) 405-414.
  • Yaltırık 1984 F. Yaltırık, Türkiye Meşeleri Teşhis Kılavuzu. İstanbul 1984.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Arkeoloji
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Murat Taşkıran 0000-0001-6158-049X

Selçuk Çaprak Bu kişi benim 0000-0002-5537-6457

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2019
Gönderilme Tarihi 15 Nisan 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 7

Kaynak Göster

APA Taşkıran, M., & Çaprak, S. (2019). Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı. Cedrus, 7, 497-510. https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201922
AMA Taşkıran M, Çaprak S. Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı. Cedrus. Haziran 2019;7:497-510. doi:10.13113/CEDRUS.201922
Chicago Taşkıran, Murat, ve Selçuk Çaprak. “Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı”. Cedrus 7, Haziran (Haziran 2019): 497-510. https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201922.
EndNote Taşkıran M, Çaprak S (01 Haziran 2019) Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı. Cedrus 7 497–510.
IEEE M. Taşkıran ve S. Çaprak, “Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı”, Cedrus, c. 7, ss. 497–510, 2019, doi: 10.13113/CEDRUS.201922.
ISNAD Taşkıran, Murat - Çaprak, Selçuk. “Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı”. Cedrus 7 (Haziran 2019), 497-510. https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201922.
JAMA Taşkıran M, Çaprak S. Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı. Cedrus. 2019;7:497–510.
MLA Taşkıran, Murat ve Selçuk Çaprak. “Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı”. Cedrus, c. 7, 2019, ss. 497-10, doi:10.13113/CEDRUS.201922.
Vancouver Taşkıran M, Çaprak S. Bursa Müzesi’nden Bir Korinthos Başlığı. Cedrus. 2019;7:497-510.

İlgili yılın sayısında en fazla 25 makale yayımlanır ve makale kabul tarihleri 15 Ekim ile 1 Mayıs arasındadır. 2024 yılı Ekim ayı itibariyle Cedrus sadece yabancı dilde makale kabul edecektir.