BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2014, Cilt: 2, 339 - 353, 01.06.2014

Hülya Kökmen Seyirci

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406467

Öz

Bu makalenin konusunu Doğu Likya’da yer alan Rhodiapolis antik kentinin yapılarına ait arşitrav bloklarının soffit bezemeleri oluşturmaktadır. Kentin anıtsal mimari dokusunun anlaşılmasında diğer mima­ri bezemelerin yanı sıra soffitler oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bugüne kadar ele geçen mimari parçalar­dan 60 arşitrav bloğu parçası üzerinde çeşitli soffit bezekleri yer almaktadır. Bezekler arasında şimdiye ka­dar rastlanılmayan ya da nadir karşılaşılan örneklerde bulunmaktadır. Konu ile ilgili yayın sayısının az olma­sın­da soffitlerin ait oldukları bezekli mimari parçalarla birlikte değerlendirilmeleri ve tahri­bat­lar­dan dolayı diğer bezekli parçalardan daha az ele geçmeleri büyük rol oynamaktadır. Ancak bezekli mimari parçalar arasında oldukça özgün bir konuma, forma ve bezeme programına sahiptirler. Soffitler her ne kadar stil olarak ait oldukları mimari parçaların diğer bezekleriyle koşut bir süreç gösterseler de içerdikleri farklı bezeme türle­riyle bir yerleşimin bezeme programı açısından en fazla farklılık ve zenginlik gösteren süsleme örgesini oluştu­rurlar. Bu nedenle aynı yerleşimde, komşu kentlerde veya aynı bölgede ele geçen soffitlerin bütünlük içeri­sinde incelenmesi özellikle atölye tespitlerinde büyük katkılar sağlayacaktır. Bu makalenin amacı Rho­dia­polis antik kentinden ele geçen soffitlerin ait oldukları parçalar üzerinde yer alan diğer bezeklerle karşılaş­tırılarak tarihlendirilmesi ve Rhodiapolis soffit bezekleri üzerine genel bir değerlendirme yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Eastern Lycia • Ancient City of Rhodiapolis • Architectural Decoration • Ornament • Soffit • Roman Period

Kaynakça

  • Abbasoğlu 1994 H. Abbasoğlu, Perge Roma Devri Mimarisinde Arşitravların Soffit Bezemeleri. Ankara 1994.
  • Alzinger 1974 W. Alzinger, Augusteische Architectur in Ephesos Österreichischen Archäologischen Institut in Wien, Sonderschriften XVI.Vienna 1974.
  • Bauer 1968 O. Bauer, “Vorläufiger Bericht über die Neubearbeitung des Athenatempels zu Priene in den Jahren 1965/1966”. Istanbuler Mitteilungen 18 (1968) 212-20.
  • Butler 1925 H. C. Butler, Sardis Vol.II, Architecture, Part I: The Temple of Artemis. Leyden 1925.
  • Can 2005 B. Can, “Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatrosu Bezemeleri”. Adalya VIII (2005) 89-119.
  • Cavalier 2005 L. Cavalier, “Architecture Romaine D’Asie Mineure: Les Monuments de Xanthos et Leur Ornementation”. Scripta Antiqua 13 (2005) Bordeaux.
  • Çevik 2008 N. Çevik, Arkeolojisi, Tarihi, Doğası ve Tarımıyla Kumluca. Rhodiapolis. Antalya 2008.
  • Çevik et al. 2008 N. Çevik, S. Bulut – İ. Kızgut, “Rhodiapolis Kazılarında İlk Yıl 2006”. Kazı Sonuçları Toplantısı 29/2 (2008) 1-18.
  • Çevik et al. 2009 N. Çevik, S. Bulut – İ. Kızgut, “Rhodiapolis 2007 Kazıları”. Kazı Sonuçları Toplantısı 30/4 (2009) 297-316.
  • D’Andria – Ritti 1985 F. D’Andria – T. Ritti, Hierapolis scavi e Ricerche II, Le Sculture Del Teatro, I Rilievi con I Cicli di Apollo e Artemide. Roma 1985.
  • Gagniers et al. 1969 J. Des Gagniers – P. Devambez et al., Laoicée du Lykos le Nympheé, Université Laval Recherches Archéologiques, 1. Canada 1969.
  • Dinstl 1986/87 A. Dinstl, “Bauornamentik am Theater von Limyra”. ÖJh 57 (1986/87) 140-219.
  • Doruk 1990a S. Doruk “The architecture of the Temenos”. Eds. C. Roueché – K. T. Erim, Aphrodisias Papers; Recent Work on Architecture and Sculpture. Michigan (1990) 66-74.
  • Doruk 1990b S. Doruk “Aphrodisias’taki Aphrodit Tapınağı Temenosu”. DTCF Dergisi 33. 1-2 (1990) 89-102.
  • Erdem 1996 Z. K. Erdem, Anadolu’da Hadrianus Dönemi Mimari Bezemeleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul 1996.
  • Gliwitzky 2010 C. Gliwitzky, Späte Blüte in Side und Perge: Die Pamphylische Bauornamentik des 3. Jahrhunderts n. Chr. Bern - New York 2010
  • Gruben 1986 G. Gruben, Die Tempel der Griechen. München 19864
  • İplikçioğlu 2008 B. İplikçioğlu, “Doğu ve Kuzeydoğu Likya, Güneybatı Psidia Epigrafik – Tarihi Coğrafi Araştırmalar 2007”. News of Archaeology from Anatolia’s Mediterranean Areas 6 (2008) 137-138.
  • İplikçioğlu 2010 B. İplikçioğlu, “Doğu Likya Batı Pamphylia Epigrafi Araştırmaları 2009 / Epigrafic-Historical Geography Surveys in East Lycia – West Pamphylia in 2009”. News of Archaeology from Anatolia’s Mediterranean Areas 8 (2010) 157-158.
  • Kadıoğlu 2006 M. Kadıoğlu, Die Scaneae Frons des Theaters von Nysa am Mäander, Forschengen in Nysa am Mäander 1. Mainz am Rhein 2006.
  • Kirckl 2005 E. Kirckl, 1892 Likya Günlüğü. Eds. B. İplikçioğlu, H. Hellenkemper – N. Başgelen, Trans.: F. Dönmez – Z. İlkgün, İstanbul 2005.
  • Koldewey 1890 R. Koldewey, Die antiken Baureste der Insel Lesbos. Berlin 1890.
  • Köster 2004 R. Köster, Die Bauornamentik von Milet: Die Bauornamentik der frühen und mittleren Kaiserzeit. Milet VII. 1, Berlin 2004.
  • Laflı – Christoph 2011 E. Laflı – E. Christoph, “Kaiserzeitlischer Tempel von Asartepe / Kimistene”. Istanbuler Mitteilungen 61 (2011 233-286.
  • Mansel 1978 A. M. Mansel, Side: 1947-1966 Yılları Kazıları ve Araştırmalarının Sonuçları. Ankara 1978.
  • Marquant 1909 A. Marquant, Greek Architecture. New York 1909.
  • Mendel 1966 G. Mendel, Catalogue des Sculptures Grecques, Romaines et Byzantines III. Roma 1966.
  • Mitchell 1995 S. Mitchell, Cremna in Pisidia: An ancient city in peace and in war. London 1995.
  • Naumann – Kantar 1950 R. Naumann – S. Kantar, “Die agora von Smyrna”. Kleinasien und Byzans, IstForsh 17 (1950) 69-137.
  • Naumann 1979 R. Naumann, Der Zeustempel zu Aizanoi. Berlin 1979.
  • Öztaner 2006 H. S. Öztaner, “Menderes Magnesiası Çarşı Bazilikası”. Anadolu / Anatolia 31 (2006) 123-152.
  • Öztürk 2009 A. Öztürk, Die Architekture der Scaenae Frons des Theaters in Perge. Denkmäler Antiker Architektur XX. Berlin - New York 2009.
  • Peker 2013 M. T. Peker, “A note on the Architectural Decoration of the Severan Period in Pamphylia and Cilicia”. AJAH 6-8 (2013) 151-172.
  • Plommer 1959 H. Plommer, “Ornamente Kaiserzeitlicher Bauten Roms: Soffitten”. The Classical Review (New Series) 9-1 (1959) 85-86.
  • Pülz 1989 S. Pülz, Unterschungen zur Kaiserzeitlischen Bauornamentik von Didyma. Istanbuler Mitteilungen-Beiheft 35. Tübingen 1989.
  • Rossignani – Sacchi 2007 M. P. Rossignani – F. Sacchi, “La Stoa-basilica dell'Agora settentrionale (Regio I)”. Eds. F. D’andria – M. P. Caggia, Hierapolis di Frigia I. Le Attivia Delle Campagne di Scavo e Restauro 2000-2003. İstanbul (2007) 359-411.
  • Rumscheid 1994 F. Rumscheid, Unterschungen zur Kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus, Beiträge zur Erschliessung hellenistischer und kaiserzeitlischer Skulpture und Architektur 14. Mainz 1994.
  • Schrammen 1906 J. Schrammen, Der Große Altar Der Obere Markt, Altertümmer von Pergamon III-1. Berlin 1906.
  • Şimşek 2013 C. Şimşek “Laodikeia Batı Tiyatrosu”. Ed. B. Söğüt, Stratonikeia’dan Lagina’ya, Ahmed Adil Tırpan Armağanı, From Stratonikeia to Lagina, Festschrift in Honour of Ahmet Adil Tırpan. İstanbul (2013) 597-612.
  • Stamper 2005 J. W. Stamper, The Architecture of Roman Temples: The Republic to the Middle Empire. Cambridge 2005.
  • TAM Tutuli Asiae Minoris.
  • Tölle-Kastenbein 1974 R. Tölle-Kastenbein, Das Kastro Tigani, Samos XIV. Bonn 1974.
  • Vandeput 1993 L. Vandeput, “The Re-Use of Hadrianic Architectural Elements in Basilika E1 at Sagalassos”. Ed. M. Waelkens, Sagalassos I, First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991). Belgium (1993) 93-101.
  • Vandeput 1997a L. Vandeput, The Architectural Decoration in Roman Asia Minor: A Case Study: Sagalassos. Studies in Eastern Mediterranean Archaeology I. Turnhout 1997.
  • Vandeput 1997b L. Vandeput, “An Antonine Nypheum to the North of The Upper Agora at Sagalassos”. Eds. Marc Waelkens – J. Poblome, Sagalassos IV: report on the survey and excavation campaigns of 1994 and 1995. Belgium (1997) 385- 403.
  • Wegner 1957 M. Wegner, Ornamente Kaiserzeitlischer Bauten Roms; Soffitten. Münstersche Forschungen 10. Köln 195.
  • Wegner 1978/80 M. Wegner, “Soffitten von Ephesos und Asia Minor”. Jahreshefte des österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 52 (1978/1980) 91-107.
  • Wegner 1986 M. Wegner, “Soffitten an griechischen Bauten”. Jahreshefte des österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 57 (1986) 93-101.
  • Wegner 1989 M. Wegner, “Bauschmuck von Side”. Eds. N. Başgelen – M. Lugal, Festschrift für Jale İnan / Jale İnan Armağanı, İstanbul (1989) 161-167.
  • Yegül 1986 F. Yegül, The Bath Gymnasium Complex at Sardis. Cambridge 1986.

The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri

Yıl 2014, Cilt: 2, 339 - 353, 01.06.2014

Hülya Kökmen Seyirci

https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406467

Öz

The architrave soffit ornamentation of the buildings of the ancient city of Rhodiapolis located in Eastern Lycia form the subject of this article. Soffits as well as other ornament hold great significance in comprehending the design of the monumental archi­tecture of the city. Amongst architectural structures investigated through excavation to date, there are various soffit ornaments carved on the face of almost 60 architrave blocks-pieces. There are both unique designs and rare examples amongst them. The reason for the few publications concerning this matter is due to the practice of evaluating these soffits together with the related ornamental structures they belong to, and because damage has resulted in fewer of them being recovered, in comparison with other ornamental works. Although the soffits display a parallel process in their form to other ornament employed on the archi­tectural structures they belong to, through the different kinds of ornaments they contain, they make the most diverse and richly ornamented program of a site. For this reason, studying the variety of soffits found at the same site, in neighboring cities or within the same region in their entirety would make a most considerable contribution, in particular concerning the matter of sculptors’ workshops. The aim of this article is to date the soffits found in the ancient city of Rhodiapolis and to provide a general assessment concerning these soffits.

Anahtar Kelimeler

Doğu Likya • Rhodiapolis Antik kenti • Mimari Dekorasyon • Bezeme • Soffit • Roma Dönemi

Kaynakça

  • Abbasoğlu 1994 H. Abbasoğlu, Perge Roma Devri Mimarisinde Arşitravların Soffit Bezemeleri. Ankara 1994.
  • Alzinger 1974 W. Alzinger, Augusteische Architectur in Ephesos Österreichischen Archäologischen Institut in Wien, Sonderschriften XVI.Vienna 1974.
  • Bauer 1968 O. Bauer, “Vorläufiger Bericht über die Neubearbeitung des Athenatempels zu Priene in den Jahren 1965/1966”. Istanbuler Mitteilungen 18 (1968) 212-20.
  • Butler 1925 H. C. Butler, Sardis Vol.II, Architecture, Part I: The Temple of Artemis. Leyden 1925.
  • Can 2005 B. Can, “Antoninler Dönemi Baroğu Işığında Aspendos Tiyatrosu Bezemeleri”. Adalya VIII (2005) 89-119.
  • Cavalier 2005 L. Cavalier, “Architecture Romaine D’Asie Mineure: Les Monuments de Xanthos et Leur Ornementation”. Scripta Antiqua 13 (2005) Bordeaux.
  • Çevik 2008 N. Çevik, Arkeolojisi, Tarihi, Doğası ve Tarımıyla Kumluca. Rhodiapolis. Antalya 2008.
  • Çevik et al. 2008 N. Çevik, S. Bulut – İ. Kızgut, “Rhodiapolis Kazılarında İlk Yıl 2006”. Kazı Sonuçları Toplantısı 29/2 (2008) 1-18.
  • Çevik et al. 2009 N. Çevik, S. Bulut – İ. Kızgut, “Rhodiapolis 2007 Kazıları”. Kazı Sonuçları Toplantısı 30/4 (2009) 297-316.
  • D’Andria – Ritti 1985 F. D’Andria – T. Ritti, Hierapolis scavi e Ricerche II, Le Sculture Del Teatro, I Rilievi con I Cicli di Apollo e Artemide. Roma 1985.
  • Gagniers et al. 1969 J. Des Gagniers – P. Devambez et al., Laoicée du Lykos le Nympheé, Université Laval Recherches Archéologiques, 1. Canada 1969.
  • Dinstl 1986/87 A. Dinstl, “Bauornamentik am Theater von Limyra”. ÖJh 57 (1986/87) 140-219.
  • Doruk 1990a S. Doruk “The architecture of the Temenos”. Eds. C. Roueché – K. T. Erim, Aphrodisias Papers; Recent Work on Architecture and Sculpture. Michigan (1990) 66-74.
  • Doruk 1990b S. Doruk “Aphrodisias’taki Aphrodit Tapınağı Temenosu”. DTCF Dergisi 33. 1-2 (1990) 89-102.
  • Erdem 1996 Z. K. Erdem, Anadolu’da Hadrianus Dönemi Mimari Bezemeleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul 1996.
  • Gliwitzky 2010 C. Gliwitzky, Späte Blüte in Side und Perge: Die Pamphylische Bauornamentik des 3. Jahrhunderts n. Chr. Bern - New York 2010
  • Gruben 1986 G. Gruben, Die Tempel der Griechen. München 19864
  • İplikçioğlu 2008 B. İplikçioğlu, “Doğu ve Kuzeydoğu Likya, Güneybatı Psidia Epigrafik – Tarihi Coğrafi Araştırmalar 2007”. News of Archaeology from Anatolia’s Mediterranean Areas 6 (2008) 137-138.
  • İplikçioğlu 2010 B. İplikçioğlu, “Doğu Likya Batı Pamphylia Epigrafi Araştırmaları 2009 / Epigrafic-Historical Geography Surveys in East Lycia – West Pamphylia in 2009”. News of Archaeology from Anatolia’s Mediterranean Areas 8 (2010) 157-158.
  • Kadıoğlu 2006 M. Kadıoğlu, Die Scaneae Frons des Theaters von Nysa am Mäander, Forschengen in Nysa am Mäander 1. Mainz am Rhein 2006.
  • Kirckl 2005 E. Kirckl, 1892 Likya Günlüğü. Eds. B. İplikçioğlu, H. Hellenkemper – N. Başgelen, Trans.: F. Dönmez – Z. İlkgün, İstanbul 2005.
  • Koldewey 1890 R. Koldewey, Die antiken Baureste der Insel Lesbos. Berlin 1890.
  • Köster 2004 R. Köster, Die Bauornamentik von Milet: Die Bauornamentik der frühen und mittleren Kaiserzeit. Milet VII. 1, Berlin 2004.
  • Laflı – Christoph 2011 E. Laflı – E. Christoph, “Kaiserzeitlischer Tempel von Asartepe / Kimistene”. Istanbuler Mitteilungen 61 (2011 233-286.
  • Mansel 1978 A. M. Mansel, Side: 1947-1966 Yılları Kazıları ve Araştırmalarının Sonuçları. Ankara 1978.
  • Marquant 1909 A. Marquant, Greek Architecture. New York 1909.
  • Mendel 1966 G. Mendel, Catalogue des Sculptures Grecques, Romaines et Byzantines III. Roma 1966.
  • Mitchell 1995 S. Mitchell, Cremna in Pisidia: An ancient city in peace and in war. London 1995.
  • Naumann – Kantar 1950 R. Naumann – S. Kantar, “Die agora von Smyrna”. Kleinasien und Byzans, IstForsh 17 (1950) 69-137.
  • Naumann 1979 R. Naumann, Der Zeustempel zu Aizanoi. Berlin 1979.
  • Öztaner 2006 H. S. Öztaner, “Menderes Magnesiası Çarşı Bazilikası”. Anadolu / Anatolia 31 (2006) 123-152.
  • Öztürk 2009 A. Öztürk, Die Architekture der Scaenae Frons des Theaters in Perge. Denkmäler Antiker Architektur XX. Berlin - New York 2009.
  • Peker 2013 M. T. Peker, “A note on the Architectural Decoration of the Severan Period in Pamphylia and Cilicia”. AJAH 6-8 (2013) 151-172.
  • Plommer 1959 H. Plommer, “Ornamente Kaiserzeitlicher Bauten Roms: Soffitten”. The Classical Review (New Series) 9-1 (1959) 85-86.
  • Pülz 1989 S. Pülz, Unterschungen zur Kaiserzeitlischen Bauornamentik von Didyma. Istanbuler Mitteilungen-Beiheft 35. Tübingen 1989.
  • Rossignani – Sacchi 2007 M. P. Rossignani – F. Sacchi, “La Stoa-basilica dell'Agora settentrionale (Regio I)”. Eds. F. D’andria – M. P. Caggia, Hierapolis di Frigia I. Le Attivia Delle Campagne di Scavo e Restauro 2000-2003. İstanbul (2007) 359-411.
  • Rumscheid 1994 F. Rumscheid, Unterschungen zur Kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus, Beiträge zur Erschliessung hellenistischer und kaiserzeitlischer Skulpture und Architektur 14. Mainz 1994.
  • Schrammen 1906 J. Schrammen, Der Große Altar Der Obere Markt, Altertümmer von Pergamon III-1. Berlin 1906.
  • Şimşek 2013 C. Şimşek “Laodikeia Batı Tiyatrosu”. Ed. B. Söğüt, Stratonikeia’dan Lagina’ya, Ahmed Adil Tırpan Armağanı, From Stratonikeia to Lagina, Festschrift in Honour of Ahmet Adil Tırpan. İstanbul (2013) 597-612.
  • Stamper 2005 J. W. Stamper, The Architecture of Roman Temples: The Republic to the Middle Empire. Cambridge 2005.
  • TAM Tutuli Asiae Minoris.
  • Tölle-Kastenbein 1974 R. Tölle-Kastenbein, Das Kastro Tigani, Samos XIV. Bonn 1974.
  • Vandeput 1993 L. Vandeput, “The Re-Use of Hadrianic Architectural Elements in Basilika E1 at Sagalassos”. Ed. M. Waelkens, Sagalassos I, First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991). Belgium (1993) 93-101.
  • Vandeput 1997a L. Vandeput, The Architectural Decoration in Roman Asia Minor: A Case Study: Sagalassos. Studies in Eastern Mediterranean Archaeology I. Turnhout 1997.
  • Vandeput 1997b L. Vandeput, “An Antonine Nypheum to the North of The Upper Agora at Sagalassos”. Eds. Marc Waelkens – J. Poblome, Sagalassos IV: report on the survey and excavation campaigns of 1994 and 1995. Belgium (1997) 385- 403.
  • Wegner 1957 M. Wegner, Ornamente Kaiserzeitlischer Bauten Roms; Soffitten. Münstersche Forschungen 10. Köln 195.
  • Wegner 1978/80 M. Wegner, “Soffitten von Ephesos und Asia Minor”. Jahreshefte des österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 52 (1978/1980) 91-107.
  • Wegner 1986 M. Wegner, “Soffitten an griechischen Bauten”. Jahreshefte des österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 57 (1986) 93-101.
  • Wegner 1989 M. Wegner, “Bauschmuck von Side”. Eds. N. Başgelen – M. Lugal, Festschrift für Jale İnan / Jale İnan Armağanı, İstanbul (1989) 161-167.
  • Yegül 1986 F. Yegül, The Bath Gymnasium Complex at Sardis. Cambridge 1986.
Toplam 50 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Bölüm Research Article
Yazarlar

Hülya Kökmen Seyirci

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 2

Kaynak Göster

APA Seyirci, H. K. (2014). The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri. Cedrus, 2, 339-353. https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406467
AMA Seyirci HK. The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri. Cedrus. Haziran 2014;2:339-353. doi:10.13113/CEDRUS.201406467
Chicago Seyirci, Hülya Kökmen. “The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri”. Cedrus 2, Haziran (Haziran 2014): 339-53. https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406467.
EndNote Seyirci HK (01 Haziran 2014) The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri. Cedrus 2 339–353.
IEEE H. K. Seyirci, “The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri”, Cedrus, c. 2, ss. 339–353, 2014, doi: 10.13113/CEDRUS.201406467.
ISNAD Seyirci, Hülya Kökmen. “The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri”. Cedrus 2 (Haziran 2014), 339-353. https://doi.org/10.13113/CEDRUS.201406467.
JAMA Seyirci HK. The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri. Cedrus. 2014;2:339–353.
MLA Seyirci, Hülya Kökmen. “The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri”. Cedrus, c. 2, 2014, ss. 339-53, doi:10.13113/CEDRUS.201406467.
Vancouver Seyirci HK. The Soffits of Rhodiapolis Rhodiapolis Soffitleri. Cedrus. 2014;2:339-53.

İlgili yılın sayısında en fazla 25 makale yayımlanır ve makale kabul tarihleri 15 Ekim ile 1 Mayıs arasındadır. 2024 yılı Ekim ayı itibariyle Cedrus sadece yabancı dilde makale kabul edecektir.