ESA GROUP CERAMICS OBTAINED FROM ANDRIAKE SYNAGOGUE

Yıl 2017, Cilt: 5, 338 - 395, 01.06.2017

Banu Özdilek

Öz

In 2009 Myra-Andriake excavations, cera­mic groups from various periods were obtained from filling within Andriake Synagogue apse. There are pie­ces from Eastern,Western Sigillata and Red Slip Wares among these ceramics. Among these groups, 193 pieces were analyzed. Among terra sigillata, “ESA” samples were chosen which especially outstand in quality and quantity and they formed the subject of this essay. Since it is not possible to analyze all the terra sigillata groups in one essay due to their quantitative density, only DSA group samples were presented in this study. Conside­ring the density of ceramics obtained, it was unders­tood that Andriake coastal town was a center purchas­ing imported ceramics which is also needed by Lykia Region. It is thought that imported ceramics arriving at Andriake were distributed throughout the inner mar­ket of Lykia. ESA group sigillata samples which are pro­duced in various centers in Eastern Mediterranean were obtained in Andriake made of different clay and slips which shows that the city has commercial relation with Eastern Mediterranean cities. Considering the distribution of ESA ceramics in Lykia Region, their relations with harbours were interrogated in the sense of Mediterranean trade. Morever, DSA samples in Patara which is another coastal town of Lycia were analy­zed and materials of both coastal towns were compared. In this way, common forms of DSA group which has an important market share in Mediterra­nean was tried to be presented.

Anahtar Kelimeler

Lykia • Andriake-Myra • Terra Sigillata • ESA• Roman Pottery

Andriake Sinagogu’ndan Ele Geçen DSA Grubu Seramikler

Öz

2009 yılı Myra-Andriake kazılarında, Andriake Si­nagogu apsisi içerisindeki dolgudan, yoğun olarak farklı dönemlere ait seramik grupları ele geçmiştir. Bu sera­mik­ler arasında, Doğu ve Batı Sigillataları ile Kırmızı As­tarlı Seramiklerine ait 193 parça incelenmiştir. Ele geçen terra sigillata gruplarının hepsinin bir makalede değer­len­dirilmesi sayısal ve tipolojik yoğunlukları nedeniyle müm­kün olmadığından, bu çalışmada form ve sayısal olarak en zengin grup olan DSA seramikleri tanıtılmış ve DSA grubunun yoğunluğu irdelenmiştir. Ele geçen ithal seramiklerin yoğunluğu göz önüne alınarak, Andriake liman kentinin, Lykia Bölgesi’nin de ihtiyacı olan ithal seramikleri satın alan bir merkez olduğu anlaşılmıştır. Doğu Akdeniz’de birçok merkezde üretimi bulunan DSA grubu sigillatalarından, Andriake’de farklı hamur ve astar özelliklerine sahip örneklerin ele geçmiş olması, kentin Geç Hellenistik-Roma Dönemi boyunca Doğu Akdeniz kentleriyle ticari ilişki içerisinde olduğunu gös­ter­mektedir. Lykia Bölgesi’ndeki DSA seramiklerinin dağılımı göz önünde tutularak, Akdeniz ticareti açısın­dan gemilerin uğradığı limanlar öngörülmüştür. Ayrıca Lykia Bölgesi’nin diğer liman yerleşimi olan Patara’daki DSA örnekleri incelenmiş ve her iki liman kentinin mal­ze­meleri karşılaştırılmıştır. Böylece Akdeniz’de önemli bir pazar payına sahip olan DSA grubunun yaygın form­ları tanıtılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lykia • Andriake-Myra • Terra Sigillata • DSA• Roma Seramikleri

Kaynakça

• https://www.sciencedaily.com/releases/2015/04/150416084202.htm (Erişim tarihi 23.02.2017).
• https://www.logeion.uchicago.edu (Erişim tarihi 08.06.2017).
• Adak 1997 I. Adak, Zeugma Sigillataları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi. Ankara 1997.
• Adamsheck 1979 B. Adamsheck, The Pottery, Kenchreai IV. Leiden 1979.
• Akın 2012 F. Akın, Rhodiapolis Seramikleri Roma Dönemi Tabakları, Çanakları ve Kaseleri 2006-2011 Buluntuları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Antalya 2012.
• Anderson-Stojanović 1992 V. R. Anderson-Stojanović, Stobi: The Hellenistic and Roman Pottery. Princeton 1992.
• Badie et al. 2004 A. Badie, S. Lemaitre – J. C. Moretti, “Le Théatre du Letoon de Xanthos. Etat des Recherches”. Anatolica Antiqua XII (2004) 145-186.
• Bourgarel et al. 1992 A. Bourgarel, H. Metzger – G. Siebert, “La Région Nord du Létoon”. Fouilles de Xanthos IX (1992) 61-64.
• Burkhalter 1987 F. Burkhalter, “La Céramique Hellénistique et Romaine du Sanctuaire d’Aphrodite a Amathonte”. BCH 111 (1987) 353-395.
• Courtils – Laroche 2004 J. D. Courtils –D. Laroche, “Xanthos et le Letoon: Rapportsur la Campagne de 2003”. Anatolia Antiqua XII (2004) 309-340.
• Crowfoot 1957 G. M. Crowfoot, “Terra Sigillata General List”. Eds. J. W. Crowfoot, G. M.
• Crowfoot – K. M. Kenyon, The Objects from Samaria. Samaria-Sebaste, Reports of the Work III. London (1957) 306-357.
• Çevik 2010 N. Çevik, “Myra-Demre Çevresinde Bulunan Antik Yerleşimler”. Ed. N.
• Çevik, Arkeolojisinden Doğasına Myra-Demre ve Çevresi. Antalya (2010) 181-232.
• Çevik 2015 N. Çevik, Lykia Kitabı. İstanbul 2015.
• Çevik et al. 2010a N. Çevik, S. Bulut, O. Tıbıkoğlu, B. Özdilek – A. Aygün, “Myra-Andriake Kazılarında İlk Yıl/ The First Season of Excavations in Myra and Andriake: 2009”. ANMED 8 (2010) 55-62.
• Çevik et al. 2010b N. Çevik, S. Bulut, O. Tıbıkoğlu – B. Özdilek, “Myra ve Andriake Kazılarında İlk Yıl: 2009”. Kazı Sonuçları Toplantıları XXXII (2010) 403-420.
• Çevik et al. 2010c N. Çevik, Ö. Çömezoğlu, H. S. Öztürk – İ. Türkoğlu, “Unique Discovery in Lycia: The Ancient Synagogue at Andriake, Port of Myra”. Adalya XIII (2010) 335-366.
• Çevik et al. 2014 N. Çevik, S. Bulut – Ç. A. Aygün, “Myra’nın Limanı Andriake”. Eds. S.
• Ladstätter, F. Pirson – T. Schmidts, BYZAS 19: Harbors and Harbor Cities in the Eastern Mediterranean. İstanbul (2014) 225-243.
• Çevik – Bulut 2010 N. Çevik – S. Bulut, “İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake”. Ed. N. Çevik, Arkeolojisinden Doğasına Myra-Demre ve Çevresi. (2010) 20- 46. Antalya.
• Dragendorff 1895 H. Dragendorff “Terra Sigillata. Ein Beitrag zur Geschichte der griechischen und römischen Keramik”. BJb 96 (1895) 18-155.
• Eisenmenger – Mader 1994 U. Eisenmenger – I. Mader, “Bericht über die Arbeiten an der Keramik”. Kazı Sonuçları Toplantıları XVI/2 (1994) 239-240.
• Fırat 1999 N. Fırat, Perge Konut Alanı Keramiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul 1999.
• Forster 2001 G. Forster “The Roman Period”. Eds. J.N. Coldstream, L. J. Eiring – G. Forster, Knossos Pottery, Greek and Roman, BSA 7. (2001) 137-167. London.
• Garbsch 1982 J. Garbsch, Terra Sigillata. Ein Weltreich im Spiegel seines Luxusgeschirrs. München 1982.
• Gassner 1997 V. Gassner, Das Südtor der Tetraganos-Agora. Keramik und Kleinfunde. Wien 1997.
• Gunneweg et al. 1983 J. Gunneweg, I. Perlman – J. Yellin, The Provenience, Typology and Cronology of Eastern Terra Sigillata. Jerusalem 1983.
• Hayes 1985 J. W. Hayes “Sigillate Orientali”. Ed. Anonymous, EAA. Atlante de le Forme Ceramiche II. Ceramics Fine Romana Nelbecino Mediterraneo.Roma (1985) 1-96.
• Hayes 1991 J. W. Hayes, Paphos. The Hellenistic and Roman Pottery, Paphos, Bd. III. Princeton 1991.
• Hayes 2008 J. W. Hayes, Roman Pottery. Fine Ware Imports, The Athenian Agora. XXXII. New Jersey 2008.
• Işın et al. 2015 G. Işın, T. Takaoğlu, K. Sezgin – T. Yücel, “Tlos Seramikleri”. Ed.
• T. Korkut, Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğa ve Kültürel Peyzaj Yapısıyla Tlos Antik Kenti ve Territoryumu. Ankara (2015) 148-212.
• Johansen 1971 C. F. Johansen, “Les terres sigilées”. Eds. A. P. Christensen – C. F. Johansen, Les Poteries Hellénistiques et les Terres Sigilées Orientales, Hama III/2. Copenhague (1971) 55-204.
• Jones 1950 F. F. Jones, “The Hellenistic and Roman Periods. The Pottery”. Ed. H. Goldman, Excavations at Gözlükule, Tarsus, bd. I/1. New Jersey (1950) 49- 296.
• Kaya 2007 İ. Kaya, 2007 Demre Aiz Nikolaos Kilisesi Kazılarından Ele Geçen Sigillata ve Red Slip (Kırmızı Astarlı) Seramikler (1998-2004). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara 2007.
• Kenrick 1985 P. M. Kenrick, “The Fine Pottery”. Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice), Bd. III/1. Tripoli 1985.
• Kenrick 1987 P. M. Kenrick, “Hellenistic and Roman Fine Wares”. Ed. Anonymous, The Extramural Sanctuary of Demeter and Persephone at Cyrene, LIBYA Final Reports III. Pennsylvania (1987) 70-90.
• Kenyon 1957 K. M. Kenyon “Roman and Later Wares, Terra Sigillata”. Eds. K. M. Kenyon, G. M. Crowfoot – J. W. Crowfoot, The Objects from Samaria, Samaria-Sebaste, Reports of the Work of the Joint Expedition in 1931-1933 and of the British Expedition in 1935, bd. 3. London (1957) 281-306.
• Korkut – Grosche 2007 T. Korkut – G. Grosche, Das Bouleuterion von Patara. Versammlungsgebäude des lykischen Bundes, Patara, vol. II/1. İstanbul 2007. Korkut – Işın 2015 T. Korkut – G. Işın, “Fethiye Müzesi’nden Bir Grup Tlos Seramiği”. Ed. T. Korkut, Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğa ve Kültürel Peyzaj Yapısıyla Tlos Antik Kenti ve Territoryumu Ankara (2015) 213-227.
• Ladstätter 2003 S. Ladstätter, “Keramik”. Ed. H. Tür, Hanghaus 1 in Ephesos. Wien (2003) 22-85.
• Ladstätter 2005 S. Ladstätter, “Keramik”. Ed. H. Tür, Hanghaus in Ephesos. Wien (2005) 230-358.
• Lund 1995 J. Lund, “A Fresh Look at the Roman and Late Roman Fine Wares from the Danish Excavations at Hama”. Eds. H. Meyza – J. Mıynarczyk, Hellenistic and Roman Pottery in the Eastern Mediterranean–Advances in Scientific Studies, Acts of the II Nieborόw Pottery Workshop. Warsaw (1995) 137.
• Mader 1996 I. Mader, “Keramik der Feldforschungen im Gebiet von Kyaneai aus den Jahren 1989-1992”. Ed. F. Kolb, Lykische Studien 3. Bonn (1996) 87-127.
• Mader 1998 I. Mader, “Keramik der Feldforschungen auf dem Gebiet von Kyaneai Teil II: Die Funde aus den Jahren 1993/94”. Ed. F. Kolb, Lykische Studien 4. Bonn (1996) 93.
• Mitsopoulos-Leon 1991 V. Mitsopoulos-Leon, Die Basilika am Staatsmarkt in Ephessos. Kleinfunde 1. Teil: Keramik hellenistischer und römischer Zeit. Wien 1991.
• Özdilek 2015 B. Özdilek, “Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış”. CEDRUS III (2015) 89-117.
• Özdilek 2016 B. Özdilek, “2009-2012 Andriake Kazılarından Ele Geçen Unguentarium, Şişe, Lykion ve Mortar Örnekleri”. OLBA XXIV (2016) 217-265.
• Pellegrino 2002 E. Pellegrino, “Le Materiel Céramique Issu des Fouilles Menées en 1995 et 2000 sur l’Acropole Lycienne de Xanthos”. Anatolia Antiqua XII (2002) 45-260.
• Pellegrino 2004 E. Pellegrino, “Note sur un Depotoir de Ceramique du III s.ap. J.-C. et la Datation de la residence du Nord-Est de l’Acropole Lycia de Xanthos”. Anatolia Antiqua XII (2004) 123-143.
• Rückert 2003 B. Rückert, “Zur Keramik aus den Weststadtgrabungen”. Kazı sonuçları Toplantısı XXV, Ankara (2003) 60-61.
• Rückert 2007 B. Rückert, “Keramik aus den Sondagen 9, 30 und 31 in Limyra”. Ed. S. Lemaitre, Céramiques Antiques en Lycie. Les Produits et les Marches. Bordeaux (2007) 31-33.
• Sackett 1992 L. H. Sackett, “Roman Pottery”. Ed. Anonymous, Knossos from Greek City to Roman Colony. Excavations at the Unexplored Mansion II. London (1992) 147-256.
• Schneider 1995 G. Schneider, “Roman Red and Black Slipped Pottery from NE-Syria and Jorhan First Result of Chemical Analysis”. Eds. H. Meyza – J. Mıynarczyk, Hellenistic and Roman Poettery in the Eastern Mediterranean–Advances in Scientific Studies, Acts of the II Nieborow Pottery Workshop. Nieborow (1995) 415-422.
• Slane 1997 K. W. Slane, “The Hellenistic and Roman Pottery: The Fine Wares”. Ed. C. Sharon, Tell Anafa II. Ann Arbor-Mı (1997) 247-406.
• Unterkircher 1983 E. Unterkircher, “Terra Sigillata aus dem Heraion von Samos”. AM 98 (1983) 173-214.
• Uygun – Dökü 2008 Ç. Uygun – E. Dökü, “Kibyra Yerel Kırmızı Astarlı Seramiklerinden Örnekler”. Adalya XI (2008) 133-162.
• Uygun 2011 Ç. Uygun, Tepecik Kırmızı Astarlı Seramikleri (İ. Ö. 2. YY-MS 4 YY), Patara IV/2. İstanbul 2011.
• Uysal 2000 E. Uysal, Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Kazılarında Ele Geçen Geç RomaErken Bizans Dönemine Ait Sırsız Seramikler (Kırmızı Astarlı ve Terra Sigillata Seramikleri, 1989-1997). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara 2000.
• Vanderhoeven 1989 M. Vanderhoeven, “Les Teres Sigillees”. 1966-1972 Fouilles d’Apamée de Syrie IX/1. Bruxelles (1989) 18-19.
• Waagé 1948 F. O. Waagé, “The Pottery”. Ed. G. W. Elderkin, Antioch on the Orontes. I. The Excavations of 1932. Princeton (1948) 25-52.
• Williams 1989 C. Williams, Anemurium. The Roman and Early Byzantine Pottery. Toronto 1989.
• Yener-Marksteiner 2012 B. Yener-Marksteiner, “Frühkaiserzeitliche Sigillata der Weststadt grabung in Limyra 2002-2003”. Ed. M. Seyer, 40 Jahre Grabung Limyra Akten des internationalen Symposions Wien. Wien (2012) 371-386.
• Yener-Marksteiner 2013 B. Yener-Marksteiner, “Vorläufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramik funde des Andriake Surveys”. Ed. O. Henry, Carian Identity and Carian Language. Bordeaux (2013) 15-20.
• Yılmaz 2008 Z. Yılmaz, “Die Keramik der spӓthellenistischen, kaiserzeitlichen, spӓtantiken und frühbyzantinischen Epoche (Ende 2.Jh. v. Chr.-7.Jh. n. Chr.)”. Lykische Studien VIII (2008) 105-172.
• Zahn 1904 R. Zahn, “Thongeschirr”. Eds. T. Wiegand – H. Schrader, Priene, Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen in den Jahren 1895-1898. Berlin (1904) 394-468.
• Zelle 1997 M. Zelle, Die Terra Sigillata aus der Westtor-Nekropole in Assos. Asia Minor Studien, bd. 27. Bonn 1997.
• Zoroğlu 1986 L. Zoroğlu, “Samsat’da Bulunan Doğu Sigillataları ilk Rapor”. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi 3 (1986) 61-100.
• Zoroğlu 2000 L. Zoroğlu, “Problems on the Tarsian Hellenistic and Early Roman Pottery I: Red Glazed Pottery”. Ed. Anonymous, E EΠІΣΤHMONIKH ΣYNANTHΣH ΓIA THN EΛΛHNIΣTIKH KEPAMIKH Π PAKTIKA. 199- 203.
• Zoroğlu 2003 L. Zoroğlu, “Doğu Sigillataların İmalat Yerleri ve Dağılımı Sorunu”. Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine, Varia Anatolica XV (2003) 121-123.