HEİDEGGERCİ ONTOLOJİNİN NELİĞİ ÜZERİNE

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 25, 121 - 129, 30.12.2024

Hayyam Celilzade

https://doi.org/10.55483/cekmece.1574549

Öz

İster klasik isterse de modern dönemde yaşayan filozoflar varlık ve var olanlarla ilgili soruların yanıtlarını aramışlar. Bu çalışmamızda önce varlıkla bağlı çalışmaların felsefe tarihi bağlamında Heideggere’e kadar nasıl bir serüven izlediğini bazı filozoflar örneğinde göstermeye çalışacağız. Örneğin Parmenides, Platon, Aristoteles ve İslam filozoflarının varlıkla ve var olanlarla ilgili görüşlerinin ontolojinin seyri açısından önemine vurgu yapacağız. Bu bağlamda özellikle Descartes’in görüşlerine yer vereceğiz. Descartes klasik ve modern felsefe arasında hem kesişim hem de kırılmayı temsil eder. Onun klasik felsefeden beslenmekle birlikte modern dönemde gelişmelerin bir anlamda öncüsü olduğu söylenebilir. Descartes’in varlıkla ilgili tezlerini mercek altına aldıktan sonra Heidegger’in varlıkla bağlı meselelerin tartışılmasında nev-i şahsına münhasır yerini izah etmeye çalışacağız. Binaenaleyh, niçin Heidegger varlıkla ilgili çalışmalarda farklı bir konuma sahiptir? sorusuna cevap arayacağız. Bu sorunun yanıtından önce ise onun kendisinden önce varlıkla ilgili muhakeme yürüten filozofları niçin eleştirdiği sorusuna yanıt vereceğiz. Makalemizin sonuç kısmında Heidegger’in varlıkla ilgili görüşlerinin yol açtığı sorunlara kısmen değineceğiz.

Anahtar Kelimeler

Heidegger, varlık, ontoloji, cogito, dasein

Kaynakça

• Alper, Ö. M. (2008). İbn Sina, İstanbul: İsam Yayınları.
• Altuğ, T. (2008). Dile Gelen Felsefe, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aristoteles (2021). Metafizik, Çev. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Bal, M. (2012). Heidegger Düşüncesinde Teknoloji Hapishanesi ve Şiirsel Konaklama, Bibliotech, (11), 47-66.
• Clarke, D, M. (2016). Descartes, Çev. : Nur Nirven - Berkay Ersöz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Delice, D. (2017). Heidegger’in Tekniğin Kökenine İlişkin Soruşturması, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), (23), 307-328.
• Demirli, E. (2015). Tasavvufun Altın Çağı, Konevi ve Takipçileri, İstanbul: Sufi Kitap.
• Descartes, R. (2017). Hakikatin Araştırılması ve Dünya Ya Da Işık Üzerine İnceleme, Çev. Atakan Altınörs, İstanbul: Bilge, Kültür Sanat Yayınları.
• Görgün, T. (2008). Düşüncenin Mevzusu ve Maksadı olarak İnsan: Konevi, Fenari ve Heidegger’de Varlık Meselesi Üzerine Bazı Notlar, Uluslararası Sadreddin Konevî Sempozyumu Bildirileri, 117-127.
• Heidegger, M. (1991). Metafizik Nedir?, Çev. Yusuf Örnek, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Heidegger, M. (2001). Varlık ve Zaman Üzerine, Çev. Deniz Kanıt, Ankara: A Yayınları.
• Heidegger, M. (2008). Varlık ve Zaman, Çev. Kaan H. Ökten, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Heidegger, M. (2010). Felsefenin Sonu ve Düşünmenin Görevi, Çev. Deniz Kanıt, Felsefe Tartışmaları, (27), 156-169.
• Heidegger, M. (2015). Teknik ve Dönüş, Özdeşlik ve Ayrım, Çev. Necati Aça, Ankara: Pharmakon Yayınları.
• Heidegger, M. (2021). Varlık ve Zaman, Çev. Kaan H. Ökten, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Husserl, E. (2007). Kesin Bilim Olarak Felsefe, Çev. Abdullah Kaygı, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Husserl, E. (2010). Fenomenoloji Üzerine Beş Ders, Çev. Harun Tepe, Ankara: BilgeSu Yayınları.
• İbn Sina (2004). Risaleler, Çev. Alparslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu, İstanbul: Kitabiyat Yayınları.
• Kılıç, S. (2014). Heidegger’in Fundamental Ontolojisinde Varlığın Özdeşliği, Kaygı, (23), 11-28.
• Kurtar, S. (2012). Heidegger ve Şeylerin Sessizliği, ETHOS, 5(1), 55-75.
• Levinas, E. (2010). Martin Heidegger ve Ontoloji. Cogito, (64), 19-49.
• Ökten, K. (2010). Giriş’e Giriş: Varlık ve Zaman’ın “Giriş” Kısmı Hakkında Notlar, Cogito, (64), 89-105.
• Parmenides (2015). Doğa Hakkında, Çev. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Platon (2002). Devlet, Çev. Hüseyin Demirhan, İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Sağman, S. (2021). Descartes Felsefesinde Cogito-Tanrı İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi.
• Sunar, C. (1971). Parmenides ve Varlık Meselesi. Ankara Üni. İlahiyat Fak. Dergisi, 19(1), 17-27.
• Tunalı, İ. (1984). Sanat Ontolojisi. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Ünal, Ş, M ve Çelik, K. (2020). M. Heidegger’in Onto-teoloji Kritiği Bağlamında Causa Sui Olarak Tanrı, Tabula Rasa Felsefe ve Teoloji, (34), 53-63.
• Whitehead, A. N. (1978). Process And Reality, New York: Free Press.