‘Öz.ne’nin kıyâmı: ‘Ben’, ‘Biz’ ve ‘Kendilik’ hakkında nazarî bir çözümleme

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 45 - 63, 30.07.2023

İhsan Fazlıoğlu

Öz

Bu çalışmada ‘ben-anlatıları’ kavramı hem nazarî bir çözümlemeye tabi tutulmuş
hem de tarihî süreçte tedris edilen ve zihniyeti şekillendiren eserlerle irtibatı kurulmuştur.
Nazarî çözümlemede ‘ben’ kavramının ontolojik tabakaları tespit edilmiş;
aralarındaki nedensel ilişkiler kurulmuş; her bir tabakanın özellikleri müzakere edilmiştir.
Farklı içeriklere sahip tabakaların aralarındaki ilişkiler ve kendilerini temsil
etme tarzları üzerinde durulmuştur. Söz konu çözümlemenin İslâm temeddünündeki
kelâmî, meşşâî, işrâkî ve ekberî geleneklerle -varsa- irtibatları gösterilmiş; özellikle
söz konusu geleneklerin taşındığı eserlerden doğrudan alıntılarla konu daha muhkem
kılınmıştır. Nihayet, ‘ben-anlatıları’na ilişkin metinlerin incelenirken, ‘ben’in
hangi tabakasının iş başında olduğu, özellikle nasıl temsil edildiği, âşikâr kılınan yanında
örtülen tarafın da göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ben-anlatıları, kimlik, kişilik, kendilik, biz, ben, kend'öz

The Standing of the Self: A Theoretical Analysis of the ‘I’, ‘We’ and ‘Self’

Öz