CENGİZ AYTMATOV’UN “GÜN OLUR ASRA BEDEL” ROMANI İLE YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU’NUN “YABAN” ROMANLARINDA HALK EDEBİYATI VE FOLKLOR UNSURLARI

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 46 - 64, 01.06.2016

Tuğba Teke

Öz

Bu çalışmada, Kırgız yazar, Turan’ın büyük bilgesi Cengiz Aytmatov’un “Gün Olur Asra Bedel” romanı ile Yakup Kadri’nin realist ve natüralist tesirlerle yazdığı “Yaban” isimli romanı içeriğindeki halk edebiyatı ve folklor unsurları bakımından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Aytmatov ve Karaosmanoğlu, eserlerinde yalnızca esaret altında yaşayan, bağımsızlığı elinden alınmış, milli bilincini yitirmiş insanları anlatmakla sınırlı kalmazlar. Bu temalar içerisinde efsane, destan, türkü gibi halk edebiyatı ürünlerini; doğum, ölüm, evlenme gibi hayatın dönüm noktalarıyla ilgili gelenek, görenek, inançları, halk hekimliğini, halk hukukunu, dini inanışları ve günlük hayatla ilgili gelenek, görenekleri büyük bir ustalıkla işlerler.Bu kapsamda, ele alınan söz konusu yapıtlar arasında kimi benzerlikler ve farklılıklara da değinilmiştir. Yazarları birleştiren ortak nokta, fikri, siyasi ve içtimai düşüncelerini edebi eserlerine yansıtmış olmalarıdır. Çalışmanın amacı, iki farklı ülkede farklı dönemlerde yazılmış iki yapıtın halk edebiyatı ve folklor unsurlarından hareketle kültürel benzerlik ve farklılıklarını ortaya çıkarmaktır.

Anahtar Kelimeler

Gün Olur Asra Bedel, Yaban, Halk Edebiyatı, Folklor, Cengiz Aytmatov

FOLK-LITERATURE AND FOLKLORIC COMPONENTS IN THE NOVELS “ YABAN” BY YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU AND “THE DAY LASTS MORE THAN A HUNDRED YEARS” BY CHINGHIZ AITMOTOV

Öz

In this study, the novel of The Day Lasts More Than a Hundred Years by Kyrgyz author Chinghiz Aitmatov, the great master of Turan, and the novel of Yaban written under the influence of realism and naturalism by Yakup Kadri were tried to be reviewed in terms of folkliterature and the folklore in their contents. Aitmotov and Karaosmanoğlu aren’t limited to telling only the people living in captivity; bereaved of freedom, lost their national consciousness. They treat subjects of folk-literature works such as myth, epic, ballad; traditions and beliefs about the milestones of the life such as birth, death, marriage; folk medicine; public legislation; religious beliefs and traditions about daily life in those themes skilfully. Within this scope, the similarities and the differences between the aforesaid works were mentioned. The common ground connecting the writers is that of reflecting their intellectual, political and social opinions on their literary works. The aim of the study is to put forth the cultural similarities and differences between two works written in different countries and periods in the sense of folkliterature and folkloric components.

Anahtar Kelimeler

The Day Lasts More Than a Hundred Years, Yaban, folk-literature, folklore

Kaynakça

• AYTMATOV Cengiz, (2006), Gün Olur Asra Bedel, (Çev.) Refik Özdek, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• BAŞ Şerife, (2003), “Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Romanlarında Kadın Karakterlerin Anlatımı”, Türkbilig Dergisi, S.6, s.13-36.
• DIYKANBAYEVA Mayramgül, (2015), “Hatıralar Işığında Cengiz Aytmatov ve Eserleri”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 4/1, s.169-188.
• KARAOSMANOĞLU Yakup Kadri, (2016), Yaban, İstanbul: İletişim Yayınları.
• KORKMAZ Ramazan, (2008) , “Aytmatov Anlatılarında Ritmin Büyülü Gücü; Türküler”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S.26, s. 41-48.