Halit Ziya Uşaklıgil’in "Kırık Hayatlar" Romanında Trajik Durum

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 158 - 176, 02.07.2018

Asiye Çığrı Yıldırım

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.411511

Öz

Trajik
günlük dilde çok acı,  kederli olanı
anlatmak üzere yaygınlık kazanmış bir kavram olmakla birlikte esasında edebi
alanda kendine özgü koşulları ifade eder. Trajik kavramının kendine özgü
koşulları en bariz şekilde Antik Yunan’a ait tragedya metinlerinde görülür.
Tragedyadan çıkan ve daha geniş anlam alanına sahip olması ile tragedyayı da
kapsayan trajik, hayatta var olduğu gibi hayatın yorumundan ibaret olan sanatta
da varlığını sürdürür. Bu sanatların başında ise edebiyat gelmektedir. İnsani bir durumu ifade eden trajik, olumlu
değerlerin karşı karşıya geldiği içsel çatışmada ve bu çatışmanın
çözümsüzlüğünde ortaya çıkar. Çatışan bu olumlu değerlerden birinin ancak diğer
değerin yok edilmesi ile ayakta kalabilmesi, trajik durumu çözümsüz kılar. Öyle
ki trajik, insanın özgürlüğünü aşan bir durumdur. Bu çalışmada Halit Ziya
Uşaklıgil’in Kırık Hayatlar romanında
Ömer Behiç ve Vedide karakterinin merkezde olduğu trajik durumlar incelenmiş ve
temel çatışmanın trajik çatışma üzerine kurulu olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Trajik, Trajik Kahraman, Değer Çatışması, Kırık Hayatlar

Kaynakça

• ARİSTOTALES, (2014) Poetika, (Çev.) Samih Firat, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• ARICI Oğuz, (2009), Muğlaklık ve Tragedya, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Anabilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi.
• BALCI Yunus, (2008), Tanpınar- Trajik Bir Şair ve Şiiri, İstanbul: 3F Yayınevi.
• ÇIĞRI YILDIRIM Asiye, (2018), Servet-i Fünûn Romanında Trajik Durum, Bartın: Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
• DEREKO Ayhan, “Nietzsche’de Tragedya Sanatı” http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler (Erişim Tarihi: 01/11/ 2015)
• KAYA, Eda Ülgen, (2012), Unamuno ve Scheler’de Trajik Kavramı, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi.
• KUÇURADİ İoanna, (2013a), Sanata Felsefeyle Bakmak, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• KUÇURADİ İoanna, (2013b), Schopenhauer ve İnsan, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• MORDENİZ Celal, (2008) “Tragdeya ve Taziye”, Cogito, S.54, s.216-223.
• POSPELOV, Gennadiy N.,(1984) Edebiyat Bilimi I, (Çev.) Yılmaz Onay, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• SCHELER Max, (2008). “Trajik Görüngüsü Üzerine” Cogito, S. 54, s.237-245.
• SCHOPENHAUR Arthur, Aşkın Metafiziği, (Çev.) Turan Erdem, İstanbul: Arya Yayıncılık.
• STEİNER George, (2008), “Tragedyanın Ölümü” Cogito S.54, s.246-251.
• STEİNER George, (2011), Tragedyanın Ölümü, (Çev.) Burç İdem Dinçel, , İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Türk Dil Kurumu, (2011), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• UŞAKLIGİL, Halit Ziya, (2014), Kırık Hayatlar, İstanbul: Özgür yayınları.