HOMEROS’TAN GÜNÜMÜZE PARTHENİOS/BARTIN NEHRİ

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 2 - 12, 26.12.2016

Fatma Bağdatlı Çam

Öz

Parthenios Nehri Bartın Çayı Paphlagonia ve Bithynia Bölgeleri arasında doğal bir sınır oluşturmaktadır. İsmi M.Ö.8.yüzyıldan itibaren antik kaynaklarda sıklıkla geçen Parthenios, Amastris kenti sikkeleri üzerinde bir Nehir tanrısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tanımlama nehrin iç bölgelerden Karadeniz’e ticari ürünlerin taşınması açısından önemli bir suyolu olduğunu kanıtlamaktadır. Sikkeler üzerindeki nehir tanrısı olarak betimlenen Parthenios elinde bir zeytin dalı tutmaktadır. Parthenios’un elindeki zeytin dalı şehirdeki ticari anlamda taşımacılığın önemini vurgular aynı zamanda. Parthenios nehri Amastris için belki de Pathenia Kome/Bartın Roma Dönemlerinden Osmanlı Döneminin sonlarına kadar iç bölgelerle yapılan ticaretin önemli bir yolu olmuştur. Parthenius ve Tieion ile arasındaki uzaklığı gösterir bir mil taşı Roma döneminde burada bir yerleşimin varlığına işaret etmektedir ve Erken Bizans kaynaklarında Bartın Nehri kıyısındaki yerleşimden Partheni Kome olarak bahsedilmektedir

Anahtar Kelimeler

Paphlagonia, Parthenios Nehri, Parthenia Kome, Bartın

PARTHENIOS/BARTIN RIVER FROM HOMEROS TO PRESENT

Öz

Parthenios River Bartin Cayi constituted a natural border between Paphlagonia and Bithynia regions in ancient times. His name is mentioned frequently in ancient sources from 8th Century B.C. Parthenios, as a river god, depicted on coins of Amastris which is the formal center of the region. These descriptions emphasize that Parthenios was important for transport of commercial productions from inside of region to Black Sea. The river‐god on coins holds an olive branch in his hand. The olive branch in Parthenios’s hand, shows that it is important for commercial transport in thecity. The river during the Ottoman era, is known to be a waterway that carried merchandise from the hinterland. Therefore Parthenios as commercial waterway had been the most important for Amastris and may be for Parthenia Kome/Bartin City from Roman Period to end of Ottoman Period. Parthenius that seen on mile Stones from Roman Period and Parthenia Kome that mentioned in Early Byzantine Period, sign the same city in connection withParthenios River

Anahtar Kelimeler

Paphlagonia, Parthenios River, Parthenia Kome, Bartin

Kaynakça

• Altınoluk 2005,Altınoluk, Z.S.,Sikkelerin ışığında Küçük Asya’da Irmak Tanrıları,İstanbulÜniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü , İstanbul,2005(Yayınlanmamış Doktora Tezi)
• Apollonios Rhodios,The Argonautika: Expanded Edition, (Trans.P.Green), London, 2007.
• Aşçıoğlu 1984, Aşcıoğlu,E. ,Bartın,Ankara,1984.
• Campbell 2012,Campbell,B., “Rivers and the Power of Ancient Rome”, Studies in the History of Greece and Rome. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2012. Clavijo 1859, Clavijo, R.G.de., Narrative of embassy of Ruy Gonzalez de Clavijo to the Court of Timour at Samarcand AD 1403‐6, Clements R. Markham F.R.G.S. printed for the Hakluyt Society. Londra, 1859.
• Daly 2009, Daly, K.N., Greek and Roman Mythology, New York, 2009.
• Dörner 1942, Dörner, F.K., “Parthenopolis”, in: Paulus Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Band XVIII.2, Stuttgart, 1942, s.1936.
• Drakoulis 2012, Drakoulis, D. P., “Regional transformations and the settlement network of the coastal Pontic provinces in the Early Byzantine period”, in: The Black Sea, Paphlagonia, Pontus and Phrygia in Antiquity Aspects of archaeology and ancient history (ed.Gocha R. Tsetskhladze), BAR International Series 2432, 2012, s.79‐96.
• Evliya Çelebi, Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Bursa‐Bolu‐Trabzon‐ Erzurum‐Azerbeycan‐Kafkasya‐Kırım‐Girit, 2. Kitap‐1.Cilt, (haz.Y.Dağlı‐S.A.Kahraman), İstanbul, 2011.
• Guettel‐Cole 2005, Guettel‐Cole, S., “Domesticating Artemis”, in The Sacred and Feminine in Ancient Greece (ed.S.Blundell‐M.Williamson), London, 2005, s.24‐41.
• Herodotos, Herodot Tarihi, (Çev.Müntekim Ökmen), İstanbul, 1991. Hesiodos, “Theogonia”, Hesiodos Eseri ve Kaynakları, (Çev.S.Eyuboğlu‐ A.Erhat), TTK, Ankara, 1991, s.103‐140.
• Homeros, İlyada, (Çev. A.Erhat‐A.Kadir), İstanbul, 1984. Işık 2001, Işık, A., Antik Kaynaklarda Karadeniz Bölgesi, TTK, Ankara
• Karauğuz 2010,Karauğuz, G.‐Özcan, A., Eskiçağ’da Zonguldak Bölgesi ve Çevresi, Eski Anadolu Kent Tarihi Araştırmaları III/2, Konya, 2010.
• Ksenophon, Anabasis, Onbinlerin Dönüşü, (Çev.T.Gökçöl), İstanbul, 1974.
• Marek 1993, Marek, C. , Stadt, Ara und Territorium in Pontus‐Bithynia und Nord‐Galatien, Istanbuler Forschungen 39, Tubingen, 1993.
• Mitchell 2010, Mitchell, S., “The Ionians of Paphlagonia” , in Local Knowledge and Microidentities in the Imperial Greek World (Ed.Tim Whitmarsh), Cambridge, 2010, 86‐110.
• Mortier 1700, Pierre Mortier, Paphlagonia Bölgesini gösterir haritası, Amsterdam, 1700. http://www.raremaps.com/gallery/detail/10265/Paphlagonia_Heroicis_Temporibus_Henet orum_Populorum_Sede_Clara_cujus/Mortier.html (04.01.2013) Quintius Smyrnaeus, Ton Metomeron, The Fall of Troy, (ed.A.S.Way), London, 1955.
• Samancıoğlu 1954, Samancıoğlu, K., Bartın Belediyesi ve Tarihçesi, Bartın, 1954.
• Samancıoğlu 1999, Samancıoğlu, K., İktisat ve Ticaret Bakımından Bartın, Bartın, 1999.
• Smith 1870, Smith, W., Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London, 1870.
• Strabon, Geographika, (Çev.Adnan Pekman), İstanbul, 2000.
• Vermeule 1968, Vermeule, C.C.,Roman Imperial Art in Greece and Asia Minor, Cambridge, 1968