A Look at Balkan Turkish Culture through the Documentary “Honey Country”: “Half for You, Half for Me!”

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 60 - 67, 30.12.2024

Aysun Demirez

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.1567225

Öz

Seeing a country or a geography with short trips can give an idea about the culture of that society, but not all cultural codes can be understood or identified with short trips. Getting to know a culture is only possible by getting rid of prejudices and learning the language of that culture, its beliefs, values, mindsets and artistic understandings that have been passed down from generation to generation. Movies and documentaries about that culture play an important role in deciphering cultural codes.
The documentary Honeyland, shot in North Macedonia, won an award at the Sundance Film Festival in 2019. The first film by Macedonian directors and producers Tamara Kotevska and Ljubomir Stefanov, Honeyland began as a documentary about the lives of villagers, but their encounter with Hatice (Hatidže Muratova), who is a honey producer, changed the course of the documentary.
Hatice stands out as an exemplary representative of the Balkan Turkish female identity with her outlook on life, the social roles she undertakes, her attitude towards parents and children, her combative identity, her awareness of nature, and her devotion to life. Hatice's life, as portrayed in the documentary, reveals important data regarding the Turkish culture in the Balkans, the Turkish female identity, and Turkish cultural codes.
In this paper, findings on Turkish culture in the Balkans, Turkish women's identity, and Turkish cultural codes are presented through the Honey Country documentary.

Anahtar Kelimeler

The documentary Honeyland, Turkish culture, Turkish women, Balkan culture, documentary film

‘Bal Ülkesi’ Belgeseli Üzerinden Balkan Türk Kültürüne Bakış: “Yarısı Sana Yarısı Bana!”

Öz

Kısa seyahatlerle bir ülkeyi, bir coğrafyayı görmek o toplumun kültürü hakkında fikir verebilir ancak kısa gezilerle bütün kültürel kodlar anlaşılamaz, tespit edilemez. Bir kültürü tanıyabilmek ancak ön yargılardan arınarak o kültürün dilini, nesilden nesile iletilen inançlarını, değerlerini, düşünce yapılarını, sanat anlayışlarını öğrenmekle mümkündür. Kültürel kodların çözümlenmesinde o kültürle ilgili sinema filmleri, belgeseller önemli rol üstlenir.
Kuzey Makedonya’da çekilen Bal Ülkesi adlı belgesel film 2019 yılında Sundance Film Festivali’nde ödül almıştır. Tamara Kotevska ve Ljubomir Stefanov adlı Makedon yönetmen ve yapımcıların ilk filmleri olan Bal Ülkesi (Honeyland) adlı belgesel, köy insanlarının yaşamını görüntülemek maksadıyla çekilmeye başlansa da bal üreticiliği yapan Hatice (Hatidže Muratova) ile karşılaşmaları belgeselin seyrini değiştirir.
Hatice, hayata bakışı, üstlendiği toplumsal rolleri, anne-baba ve çocuklara karşı tutumu, mücadeleci kimliği, doğa bilinci, yaşama bağlılığı ile Balkan Türk kadın kimliğinin örnek bir temsilcisi olarak karşımıza çıkar. Hatice’nin belgesel filminde sergilenen yaşamı Balkanlardaki Türk kültürü, Türk kadın kimliği, Türk kültürel kodlarıyla ilgili önemli verileri ortaya koyar.
Bu bildiride Bal Ülkesi belgeseli üzerinden Balkanlardaki Türk kültürü, Türk kadın kimliği, Türk kültürel kodları konusundaki tespitler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bal Ülkesi, Türk kültürü, Türk kadını, Balkan kültürü, belgesel film

Kaynakça

• Erdönmez, Işıl Çobanlı. “Bal Ülkesi Filmi Üzerine Bir Değerlendirme”. Kronotop İletişim Dergisi 1/1 (ts.), 85-94.
• Güvemli, Zahir. Başlangıcından Bugüne Türk ve Dünya Sanat Tarihi. İstanbul: Varlık, 1968.
• İsen, Mustafa - Durmuş, Tuba. Balkanlarda Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Türkiye Maarif Vakfı Tiran New York Üniversitesi, 2023.
• Kalafat, Yaşar. Balkanlar’dan Uluğ Türkistan’a Türk Halk İnançları. Berikan, 2006.
• Nuredini, Mensur. Makedonya’daki Müslümanlarda Doğum, Evlenme ve Ölüm İle ilgili İnanışlar (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, 2007.
• Sözen, Mustafa. “Belgesel Filmlerde Anlatımsal Kurulum ve Bir Örnek: ‘Bal Ülkesi/Honeyland’ Filmi”. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi 2/2 (2020), 21-33.
• https://www.youtube.com/results?search_query=makedonya%27daki+anadolu (erişim tarihi: 14 Ekim 2024)
• https://www.youtube.com/watch?v=fyCSGrSar9k (erişim tarihi: 14 Ekim 2024)
• https://www.youtube.com/watch?v=pr4lD-lYD_E (erişim tarihi: 14 Ekim 2024)