48-72 Aylık Çocukların Gelişimlerinin Selçuk Gelişimsel Değerlendirme Envanteri ile Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 9, 32 - 57, 30.06.2022

Alper Yusuf Köroğlu Kezban Tepeli

https://doi.org/10.36731/cg.1099382

Öz

Bu çalışmada; ebeveyn görüşlerine dayalı, güvenilir, geçerli ve norm referanslı bir gelişimsel değerlendirme aracı ile 48-72 ay aralığındaki çocukların bilişsel gelişim, dil gelişimi, sosyal-duygusal gelişim, kaba motor gelişim, ince motor gelişim ve öz bakım becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Türkiye genelinden; 48-53 ay aralığında 304, 54-59 ay aralığında 218, 60-65 ay aralığında 270 ve 66-72 ay aralığında 307 olmak üzere toplam 1099 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Selçuk Gelişimsel Değerlendirme Envanteri kullanılmıştır. Araştırma sonunda gelişim alanlarının yaş gruplarında değişiklik göstermekle birlikte cinsiyet, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme, ailedeki toplam çocuk sayısı, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

gelişimsel değerlendirme, Selçuk gelişimsel değerlendirme envanteri, çocuk gelişimi

Investigation of the Development of 48-72 Month-Old Children in terms of Various Variables with the Selçuk Developmental Assessment Inventory

Öz

The aim of this study was to examine the cognitive development, language development, social-emotional development, gross motor development, fine motor development and self-care skills of children aged 48-72 months in terms of various variables, with a reliable, valid, and norm-referenced developmental assessment tool based on parental views. Research; It was held with a total of 1099 participants, 304 between 48-53 months, 218 between 54-59 months, 270 between 60-65 months and 307 between 66-72 months from across Turkey. Personal information form and Selçuk Developmental Assessment Inventory were used as data collection tools in the study. At the end of the research, although the developmental areas vary in age groups, it was seen that they differed according to gender, attendance at pre-school education institution, total number of children in the family, mother's education level and father's education level.

Anahtar Kelimeler

developmental assessment, Selcuk developmental assessment inventory, child development

Kaynakça

• Archer, J. (2004). Sex differences in aggression in real-world settings: A meta-analytic review. Review of General Psychology, 8.
• Ardila, A., Rosselli, M., Matute, E. ve Guajardo, S. (2005). The influence of the parents’ educational level on the development of executive functions. Developmental Neuropsychology, 28(1), 539–560.
• Ardila, A., Rosselli, M., Matute, E. ve Inozemtseva, O. (2011). Gender differences in cognitive development. Developmental Psychology, 47(4), 984–990.
• Aydoğan, C. (2015). Etkili Öğretim Programı Planlama. H. Z. İnan ve T. İnan (Ed.), Erken Çocukluk Eğitiminde Etkili Uygulamalar içinde (ss. 308–337). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bala, G. ve Katić, R. (2009). Sex differences in anthropometric characteristics, motor and cognitive functioning in preschool children at the time of school enrolment. Collegium antropologicum, 33(4), 1071–1078.
• Barbu, S., Nardy, A., Chevrot, J. P., Guellaï, B., Glas, L., Juhel, J. ve Lemasson, A. (2015). Sex differences in language across early childhood: Family socioeconomic status does not impact boys and girls equally. Frontiers in Psychology, 6(1874), 1–10.
• Berk, L. E. (2007). Exploring Lifespan Development. Illinois: Pearson Education Inc.
• Biber, K. (2012). Portage Erken Eğitim Programının Aile ve Kurum Ortamında Yaşayan 5-6 Yaş Çocuklarının Gelişimleri ile Aile Katılım Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Black, B. ve Hazen, N. L. (1990). Social status and patterns of communication in acquainted and unacquainted preschool children. Developmental Psychology, 26, 379–387.
• Borja-Alvarez, T., Zarbatany, L. ve Pepper, S. (1991). Contributions of male and female guests and hosts to peer group entry. Child Development, 62, 1079–1090.
• Brendgen, M., Markiewicz, D., Doyle, A. B. ve Bukowski, W. M. (2001). The relations between friendship quality, ranked-friendship preference, and adolescents’ behavior with their friends. Merrill-Palmer Quarterly, 47, 395–415.
• Brody, G. H. (2004). Siblings’ direct and indirect contributions to child development. Current Directions in Psychological Science, 13(3), 124–126.
• Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Burleson, B. R. (1982). The development of comforting communication skills in childhood and adolescence. Child Development, 53, 1578–1588.
• Butovskaya, M. L., Timentschik, V. M. ve Burkova, V. N. (2007). Aggression, conflict resolution, popularity, and attitude to school in Russian adolescents. Aggressive Behavior, 33, 170–183.
• Camarata, S. ve Woodcock, R. . (2006). Sex differences in processing speed: Developmental effects in males and females. Intelligence, 34(3), 231–252.
• Card, N. A., Stucky, B. D., Sawalani, G. M. ve Little, T. D. (2008). Direct and indirect aggression during childhood and adolescence: A meta-analytic review of gender differences, intercorrelations, and relations to maladjustment. Child Development, 79, 1185–1229.
• Caselman, T. D. ve Self, P. A. (2008). Assessment instruments for measuring young children’s social-emotional behavioral development. Children and Schools, 30(2), 103–115. doi:10.1093/cs/30.2.103
• Çetin, M. ve Koçer, H. . (2020). Annelerin 60-66 aylık kız ve erkek çocuklardan öz bakım becerilerine ilişkin beklentileri. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences, 2(1), 462–482. doi:10.35452/caless.2020.24
• Çimen, S. (2000). Ankara’da Üniversite Anaokullarına Devam Eden 5-6 Yaş Çocuklarında Psiko-Sosyal Gelişimlerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences (2nd Editio.). Hilsdale. NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
• Committee on Children With Disabilities. (2001). Developmental surveillance and screening of infants and young children. Pediatrics, 108(1). doi:10.1542/peds.108.1.192
• Core Knowledge Foundation. (2013). Using the Preschool Sequence, Core Knowledge Sequence: Content and Skill Guidelines for Preschool.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (9. Basım.). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Curtis, A. (2002). A Curriculum for the Pre-School Child. Taylor ve Francis.
• Daniel, E., Plamondon, A. ve Jenkins, J. M. (2018). An examination of the sibling training hypothesis for disruptive behavior in early childhood. Child Development, 89(1), 235–247.
• Davis-Kean, P. E. ve Sexton, H. R. (2005). How Does Parents’ Education Level Influence Parenting And Children’s Achievement?
• Demirci, A. ve Kartal, M. (2012). Çocukluk dönemine ait önemli bir sorun: Gelişme geriliği ve erken tanının önemi. Turkish Family Physician, 3(2), 1–6.
• Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (1999). Examining children’s self-care abilities due to mother’s educational status (Poster presentation). 9th European Conference on Quality in Early Childhood Education içinde . Helsinki. Finland.
• Denckla, M. B. ve Rudel, R. (1978). Anomalies of motor development in hyperactive boys. Annals of Neurology, 3, 231–233. Dinçer, Ç., Demiriz, S. ve Ergül, A. (2017). Okul öncesi dönem çocukları (36–72 ay) için Özbakım Becerileri Ölçeği-Öğretmen Formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 59–78. doi:10.15285/maruaebd.2686
• Eisenberg, N. ve Fabes, R. A. (1998). Prosocial development. W. Damon ve N. Eisenberg (Ed.), Handbook Of Child Psychology: Social, Emotional, And Personality Development içinde (5th Editio., ss. 701–778). New York, NY: John Wiley & Sons, Inc.
• Epstein, A. S., Schweinhart, L. J., DeBruin-Parecki, A. ve Robin, K. B. (2004). Preschool assessment : A guide to developing a balanced approach. Preschool Policy Matters, (7), 1–12.
• Etchell, A., Adhikari, A., Weinberg, L. S., Choo, A. L., Garnett, E. O., Chow, H. M. ve Chang, S. E. (2018). A systematic literature review of sex differences in childhood language and brain development. Neuropsychologia, 114, 19–31.
• Gaeta, M. L., Cavazos, J., Cabrera, M. D. R. ve Rosário, P. (2018). Fostering oral hygiene habits and self-regulation skills. Family & Community Health, 41(1), 47–54. doi:10.1097/FCH.0000000000000171
• Galsworthy, M. J., Dionne, G., Dale, P. S. ve Plomin, R. (2000). Sex differences in early verbal and non‐verbal cognitive development. Developmental Science, 3(2), 206–215.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update (10a Editio.). Boston: Pearson.
• Gizir, Z. ve Baran, G. (2003). Anaokuluna devam eden dört-beş yaş çocuklarında sosyal davranışların gelişimi ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25), 118–133.
• Glascoe, F. P. ve Dworkin, P. H. (1995). The role of parents in the detection of developmental and behavioral problems. Pediatrics, 95(6).
• Glascoe, F. P., Foster, E. M. ve Wolraich, M. L. (1997). An economic analysis of developmental detection methods. Pediatrics, 99(6).
• Gleason, J. B. ve Ely, R. (2002). Gender differences in language development. A. M. De Lisi ve R. De Lisi (Ed.), Biology, Society, And Behavior: The Development Of Sex Differences In Cognition içinde (ss. 127–154). Westport, CT: Ablex.
• Goldfeld, S., O’Connor, E., O’Connor, M., Sayers, M., Moore, T., Kvalsvig, A. ve Brinkman, S. (2016). The role of preschool in promoting children’s healthy development: Evidence from an Australian population cohort. Early Childhood Research Quarterly, 35, 40–48.
• Halfon, N., Inkelas, M., Abrams, M. ve Stevens, G. (2005). Quality of preventıive health care for young children: Strategies for improvement. Commonwealth Fund, (822).
• Hines, M. (2013). Sex and sex differences. P. D. Zelazo (Ed.), The Oxford Handbook of Developmental Psychology, Vol. 1: Body and Mind içinde (ss. 164–201). Oxford University Press.
• Hwang, A. W., Chou, Y. T., Hsieh, C. L., Hsieh, W. S., Liao, H. F. ve Wong, A. M. K. (2015). A developmental screening tool for toddlers with multiple domains based on Rasch analysis. Journal of the Formosan Medical Association, 114(1), 23–34. doi:10.1016/j.jfma.2014.07.001
• Ireton, H. (1992). Child Development Inventory Manual. Minnesota: Behavior Science Systems Inc.
• Jaffee, S. ve Hyde, J. S. (2000). Gender differences in moral orientation: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 126, 703–726.
• Johnson, S. ve Marlow, N. (2006). Developmental screen or developmental testing? Early Human Development, 82(3), 173–183. doi:10.1016/j.earlhumdev.2006.01.008
• Keith, T. Z., Reynolds, M. R., Patel, P. G. ve Ridley, K. P. (2008). Sex differences in latent cognitive abilities ages 6 to 59: Evidence from the Woodcock–Johnson III tests of cognitive abilities. Intelligence, 36(6), 502–525. doi:10.1016/j.intell.2007.11.001
• Keith, T. Z., Reynolds, M. R., Roberts, L. G., Winter, A. L. ve Austin, C. A. (2011). Sex differences in latent cognitive abilities ages 5 to 17: Evidence from the Differential Ability Scales—Second Edition. Intelligence, 39(5), 389–404. doi:10.1016/j.intell.2011.06.008
• Köroğlu, A. Y. (2021). Selçuk Gelişimsel Değerlendirme Envanteri (48-72 ay)’nin Geliştirilmesi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Laca, F. A., Alzate, R., Sánchez, M., Verdugo, J. C. ve Guzmán, J. (2006). Communication and conflict in young Mexican students: Messages and attitudes. Conflict Resolution Quarterly, 24, 31–54.
• Lange, B. P., Euler, H. A. ve Zaretsky, E. (2016). Sex differences in language competence of 3-to 6-year-old children. Applied Psycholinguistics, 37(6), 1417–1438.
• Leaper, C. ve Smith, T. E. (2004). A meta-analytic review of gender variations in children’s language use: Talkativeness, affiliative speech, and assertive speech. Developmental Psychology, 40, 993–1027.
• Liao, H. F., Yao, G., Chien, C. C., Cheng, L. Y. ve Hsieh, W. S. (2014). Likelihood ratios of multiple cutoff points of the Taipei City Developmental Checklist for preschoolers, 2nd version. Journal of the Formosan Medical Association, 113(3), 179–186. doi:10.1016/j.jfma.2011.10.005
• Long, C. E., Blackman, J. A., Farrell, W. J., Smolkin, M. E. ve Conaway, M. R. (2005). A comparison of developmental versus functional assessment in the rehabilitation of young children. Pediatric Rehabilitation, 8(2), 156–161. doi:10.1080/13638490400022287
• McClure, E. B. (2000). A meta-analytic review of sex differences in facial expression processing and their development in infants, children, and adolescents. Psychological Bulletin, 126, 424–453.
• Miller, D. C. ve Byrnes, J. P. (2001). Adolescents’ decision making in social situations. A self-regulation perspective. Journal of Applied Developmental Psychology, 22, 237–256.
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına Etki Eden Faktörler: Demografik Özellikleri, Kendi Yetiştiriliş Tarzları, Çocuk Gelişimine İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Çocuğun Mizacına İlişkin Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Morley, D., Till, K., Ogilvie, P. ve Turner, G. (2015). Influences of gender and socioeconomic status on the motor proficiency of children in the UK. Human Movement Science, 44, 150–156.
• Morris, M., Inscore, A. ve Mahone, E. (2001). Overflow movement on motor examination in children with ADHD. Archives of Clinical Neuropsychology, 16(782).
• Mostofsky, S. H., Newschaffer, C. J. ve Denckla, M. B. (2003). Overflow movements predict impaired response inhibition in children with ADHD. Perceptual and Motor Skills, 97, 1315–1331.
• Özçalışkan, Ş. ve Goldin Meadow, S. (2010). Sex differences in language first appear in gesture. Developmental Science, 13(5), 752–760.
• Özgülük, G. (2006). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Uygulanan Tam Ve Yarım Günlük Eğitim Programlarına Göre 5–6 Yaş Grubu Çocukların Sosyal Ve Duygusal Gelişiminin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özyürek, A. (2004). Kırsal Bölge ve Şehir Merkezinde Yaşayan 5-6 Yaş Grubu Çocuğa Sahip Anne-Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pahlevanian, A. A. ve Ahmadizadeh, Z. (2014). Relationship between gender and motor skills in preschoolers. Middle East Journal of Rehabilitation and Health, 1(1).
• Poon, J. K., LaRosa, A. C. ve Pai, G. S. (2010). Developmental delay: Timely identification and assessment. Indian Pediatrics, 47, 415–422.
• Ramazan, O. ve Demir, S. (2011). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 36–48 aylık çocukların bilişsel gelişim düzeyleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 83–98.
• Restall, G. ve Borton, B. (2009). Parents’ concerns about their children’s development at school entry. Child: Care, Health and Development, 36(2), 208–215. doi:10.1111/j.1365-2214.2009.01019.x
• Romer, N., Ravitch, N. K., Tom, K., Merrell, K. W. ve Wesley, K. L. (2011). Gender differences in positive social–emotional functioning. Psychology in the Schools, 48, 958–970.
• Santrock, J. W. (2017). Yaşam Boyu Gelişim -Gelişim Psikolojisi-. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Selman, R. L., Beardslee, W., Schultz, L. H., Krupa, M. ve Podorefsky, D. (1986). Assessing adolescent interpersonal negotiation strategies: Toward the integration of structural and functional models. Developmental Psychology, 22, 450–459.
• Senemoğlu, N. (2000). İlk çocukluk döneminde gelişim. E. Ceyhan (Ed.), Çocuk Gelişimi ve Psikolojisi içinde . Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sezici, E. ve Akkaya, D. D. (2020). The effect of preschool children’s motor skills on self-care skills. Early Child Development and Care, 190(6), 963–970.
• Taşdemir Yiğitoğlu, G., Vural, B. K. ve Körükçü, Ö. (2018). 4-5 yaş grubu çocukların sosyal gelişim düzeyleri ile öz bakım becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 897–905.
• Tepeli, K. (2007). Büyük Kas Becerilerini Ölçme Testi (BÜKBÖT)’nin Türkiye Standardizasyonu. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Thayer, S., M., Updegraff, K. A. ve Delgado, M. Y. (2008). Conflict resolution in Mexican American adolescents’ friendships: Links with culture, gender and friendship quality. Journal of Youth and Adolescence, 37, 783–797.
• Toluç, Z. (2008). İlköğretim Birinci Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Okul Öncesi Eğitim Alan ve Almayan Öğrencilerin Gelişim Becerilerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tozar, S. B. L. (2011). Okul Öncesi Eğitim Alan ve Almayan İlköğretim 1. Sınıf Öğrencilerinin Okula Hazır Bulunuşluklarındaki Farklılıklar ve Çözüm Önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tunceli, H. İ. (2017). LAP-3 Gelişim Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması ve 48-72 Aylık Çocukların Gelişimlerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tunçeli, H. İ. ve Zembat, R. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişimin değerlendirilmesi ve önemi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 1–12.
• Ünüsan, N. (2004). 5-6 yaş çocuklarının öz bakım becerilerinin cinsiyet ve okul öncesi eğitim alma durumlarına göre. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 7(1–2), 205–218.
• Venetsanou, F. ve Kambas, A. (2010). Environmental factors affecting preschoolers’ motor development. Early Childhood Education Journal, 37(4), 319–327.
• Viding, E., Spinath, F. M., Price, T. S., Bishop, D. V., Dale, P. S. ve Plomin, R. (2004). Genetic and environmental influence on language impairment in 4‐year‐old same‐sex and opposite‐sex twins. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(2), 315–325.
• Visser, L., Ruiter, S. A. J., Van der Meulen, B. F., Ruijssenaars, W. A. J. J. M. ve Timmerman, M. E. (2013). Validity and suitability of the Bayley-III Low Motor/Vision version: A comparative study among young children with and without motor and/or visual impairments. Research in Developmental Disabilities, 34(11), 3736–3745. doi:10.1016/j.ridd.2013.07.027
• Vlachos, F., Papadimitriou, A. ve Bonoti, F. (2014). An investigation of age and gender differences in preschool children’s specific motor skills. European Psychomotricity Journal, 6(1), 16–18.
• Voyer, D., Voyer, S. D. ve Saint-Aubin, J. (2017). Sex differences in visual-spatial working memory: A meta-analysis. Psychonomic Bulletin & Review, 24(2), 307–334.
• Walker, S., Irving, K. ve Berthelsen, D. (2002). Gender influences on preschool children’s social problem-solving strategies. Journal of Genetic Psychology, 163, 197–210.
• Yalçın, M., Başar, M. ve Çetinkaya, A. (2013). Okul öncesi eğitime 5-6 yaşında başlayan çocuklar ile 3-4 yaşında başlayan çocukların özbakım becerilerinin veli görüşlerine göre incelenmesi (Uşak İli Örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 208–244.
• Yavuz, E. A. (2016). Bilişsel İşlevlerin Uygulanması Ölçeğinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması ve 48-66 Aylık Çocukların Bilişsel İşlevlerinin Gelişiminin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yeates, K. O., Schultz, L. H. ve Selman, R. L. (1991). The development of interpersonal negotiation strategies in thought and action: A social-cognitive link to behavioral adjustment and social status. Merrill-Palmer Quarterly, 37, 369–405.