YEME BOZUKLUĞU GÖRÜLEN 7-12 YAŞ ARALIĞINDAKİ ÇOCUKLARDA ANNE TUTUMUNUN YEME DAVRANIŞINA ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 12, 62 - 77, 25.12.2023

Esma Nur Akkaya Semiha Füsun Akdağ Aycibin

https://doi.org/10.36731/cg.1294185

Öz

Bu çalışmanın amacı anne tutum ve davranışlarının, 7-12 yaş çocuklarının yeme davranışlarına etkisini incelemektir. Amasya ilinde yaşayan 7-12 yaş grubu yeme bozukluğu tanısı konan 266 çocuk ve anneleri ile gerçekleştirilen araştırmada ilişkisel tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, çocukların yeme davranışını belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen yeme davranışı formu ve annelerin, yeme davranışına etkisini belirlemek için Aile Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 25 programında değerlendirilmiştir.Çocuklara sorulan kısıtlayıcı yeme, duygusal yeme ve dışsal yeme soruları ile annelere uygulanan aile tutum ölçeği ve alt boyut puanların normal dağılım kurallarına uyduğu görülmüştür. Çalışmanın sonucunda, yeme bozukluğu görülen 7-12 yaş aralığındaki çocuklarda anne tutumunun yeme davranışına hem olumlu hem de olumsuz etkisi olduğu anlaşılmıştır. Bu etkinin annenin yaşı, çocuğun yaşı, annenin aylık geliri, annenin öğrenim düzeyi, çocuk sayısı, evde sözü geçen kişi, çalışma durumu ve eşiyle beraber yaşama durumuna göre olumlu ve olumsuz şekilde değiştiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeme Bozukluğu, Anne Tutumu, Davranış Bozukluğu, Anne Çocuk İletişimi, İletişim

THE EFFECT OF MATERNAL ATTITUDE ON EATING BEHAVIOR IN CHILDREN BETWEEN 7-12 YEARS WITH EATING DISORDERS

Öz

The aim of this study is to examine the effects of maternal attitudes and behaviors on eating behaviors of 7-12 year old children and their contribution to these problems in the context of eating behavior. Relational screening model was used in the study conducted with 7-12 age group 266 children with eating disorder and their mothers living in Amasya. Demographic form, Eating Behavior questionnaire and Family Evaluation Scale was used in the study.The data were evaluated in the SPSS 25 program. Socio-demographic characteristics of mothers and children were calculated as numbers and percentages. Restraint eating, emotional eating, and external eating questions asked to children and family attitude scale and sub-dimension scores applied to mothers were found to comply with the normal distribution rules.As a result of the study, it was understood that maternal attitude has both positive and negative effects on eating behavior in children aged 7-12 years with eating disorders. It has been understood that this effect varies positively and negatively according to the age of the mother, the age of the child, the monthly income of the mother, the education level of the mother, the number of children, the person in charge at home, the working status and the status of living with her spouse.

Anahtar Kelimeler

Eating Disorder, Maternal Attitude, Behavior Disorder, Mother-child Communication, Communication

Kaynakça

• Ackard, D. M. ve Neumark-Sztainer, D. (2001). Family mealtime while growing up: associations with symptoms of bulimia nervosa. Eating Disorders, 9, 239-249.
• Akder, R. N., Meseri, R., & Çakıroğlu, F. P. (2018). Okul Çağı Çocukluk Döneminde Beslenme Eğitimi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 1-10.
• Baysal, A. (2004). Beslenme. Hatiboğlu Yayınevi.
• Blouin, A. G,Zuro, C., ve Blouin, J. H. (1990). Family environment in bulimianervosa: The role of depression. International Journal of Eating Disorders, 9(6), 649-658.
• Braden, A., Rhee, K., Peterson, C. B., Rydell, S. A., Zucker, N., & Boutelle, K. (2014). Associations between child emotional eating and general parenting style, feeding practices, and parent psychopathology. Appetite, 80, 35-40.
• Braden, A., Rhee, K., Peterson, C. B., Rydell, S. A., Zucker, N., & Boutelle, K. (2014). Associations between child emotional eating and general parenting style, feeding practices, and parent psychopathology. Appetite, 80, 35-40.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (27. Baskı) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Calam, R. ve Waller, G. (1998). Are eating and psychosocial characteristics in earlyteenage years useful predictors of eating characteristics in early adulthood? International Journal of Eating Disorders, 24, 351-362.
• Dunn, C. G., Kenney, E., Fleischhacker, S. E., & Bleich, S. N. (2020). Feeding low-income children during the Covid-19 pandemic. New England journal of medicine, 382(18), e40.
• Enten, R. S., & Golan, M. (2009). Parenting styles and eating disorder pathology. Appetite, 52(3), 784-787.
• Ertekin, B. (2010). Yeme bozukluğu hastalarında aile ortamının ve aile işlevselliğinin değerlendirilmesi. (Uzmanlık Tezi). İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Goossens, L., Braet, C., Van Durme, K., Decaluwé, V., & Bosmans, G. (2012). The parent–child relationship as predictor of eating pathology and weight gain in preadolescents. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 41(4), 445-457.
• Gültekin-Kurt, K. (2019). Yedi-On Yaş Arası Çocuklarda Yeme Davranışı Ve Ebeveyn Besleme Tarzını Etkileyen Etmenler. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Günaydın, M. (2019). Ergenlerde yeme tutumlarının aile işlevleri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• İnan, C. (2020). 2-6 Yaş Arası Çocuklarda Annelerin Çocukları Besleme Uygulamaları İle Çocukların Yeme Davranışları Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara Şehir Hastanesi, Ankara.
• Johnson, C. R., Brown, K., Hyman, S. L., Brooks, M. M., Aponte, C., Levato, L., ... & Smith, T. (2019). Parent training for feeding problems in children with autism spectrum disorder: Initial randomized trial. Journal of Pediatric Psychology, 44(2), 164-175.
• Kahraman, D. (2019). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Yeme Davranışlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi.Kırklareli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırklareli.
• McDermott, B. M., Batik, M., Roberts, L., & Gibbon, P. (2002). Parent and child report of family functioning in a clinical child and adolescent eating disorders sample. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 36(4), 509-514.
• McManus, F. ve Waller, G. (1995). A functional analysis of binge-eating. Clinical Psychology Review, 15, 845-863.
• Öksüz, A., Alkan, Ş. B., Taşkın, H., & Ayrancı, M. (2015). Yaşam Boyu Sağlıklı Ve Dengeli Beslenme İçin Balık Tüketiminin Önemi. Food and Health, 43.
• Özatça, A. (2009). Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Aile İşlevleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
• Seyfik, G. (2016). Boşanmış Ailelerin Kız Çocuklarında Yeme Tutumu Bozukluğunun İncelenmesi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Soyumtürk, İ (2021). Yetişkin Bireylerde Algılanan Ebeveyn Tutumu İle Çocukluk Çağı Travmalarının Duygusal Yeme Üzerine Etkisinin İncelemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Steınsbekk, S., Bonneville-Roussy, A., Fildes, A., Llewellyn, C. H., & Wichstrøm, L. (2017). Child and parent predictors of picky eating from preschool to school age. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 14(1), 1-8.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth Edition). USA: Pearson Education Limited.
• Toker, D. E., & Hocaoğlu, Ç. (2009). Yeme bozuklukları ve aile yapısı: Bir gözden geçirme. Düşünen Adam, 22(1-4), 36-42.
• Tura, G. (2014). Yapısal Aile Sistemleri Kuramı Temelli Psikoeğitim Programının Aile Ortamı, Yeme Tutumu Ve Obeziteye Etkisi: Vaka Çalışması. yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri enstitüsü, Sakarya.
• Tylka, T. L. ve Subich, L. M. (1999). Exploring the construct validity of eating disorder continuum. Journal of Counseling Psychology, 46(2), 268-276.
• Vardarlı, S. (2018). Genç Erişkin Kadınlarda Aile İçi Uyum Düzeyinin Problemli Yeme Davranışı Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Waller, G., Calam, R. ve Slade, P. (1989). Eating disorders and family interaction. British Journal of Clinical Psychology, 28, 285-286.
• Yalçın, S. N. G. (2019). 18-25 Yaş Arası Üniversite Öğrencilerinde Algılanan Ebeveyn Tutumunun Yeme Tutumuna Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.