Okul Öncesi Çocuk Kitaplarında Karanlık Korkusunun Ele Alınış Biçimlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 27 - 43, 31.05.2024

Ayşenur Balcıoğlu Aras , Güzin Yasemin Tunçay

Öz

Bu çalışma okul öncesi çocuk kitaplarında karanlık korkusunun ele alınış biçimlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma nitel bir araştırmadır. Araştırma kullanılacak kitaplar on tane okul öncesi öğretmen ile iletişime geçilerek sınıflarında çocuklar ile en çok kullandıkları on kitap olarak belirlenmiştir. Verilerin toplanması amacıyla beş adet soru oluşturulmuştur. Belirlenen on kitap üzerinde bu beş soruya ilişkin her kitap için cevaplar aranmıştır. Araştırma kapsamında elde edilecek verilerde doküman analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir.
Araştırma sonucunda; okul öncesi çocuk kitaplarında karanlık korkusunun ele alınış biçimlerinin incelendiği çalışmada karanlık korkusu unsurunu çoğunluklu olarak odaya vuran görüntü ve sesler oluşturduğu görülmüştür. Bu görüntülerin bir canavar ve deve benzetildiğine yönelik düşüncelere ulaşılmıştır. Karanlık korkusunun hangi durum ve ortamlarda ortaya çıktığı incelendiğinde ise dışardan gelen seslerin çöp kamyonunun, taşıtların, rüzgârın ve gök gürültüsünün sesi olabileceği, odalarına yansıyan görüntülerin dışarıdaki ağaçların görüntüsü olduğu gibi ifadelere rastlanmıştır. Kitapların çoğunluğunda karanlık korkusunu aşmak için geliştirilen kelime, terim ve durumlar kitabın ana karakteri üzerinde olumlu yönde bir etki oluşturmuştur. Kitaplardaki korkuya karşı geliştirilen tutuma bakıldığında ise kitapların yarısından fazlasındaki tutum uygun bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Korku, Karanlık, Karanlık Korkusu, Çocuk Kitapları

Kaynakça

• Akal, A. (2011), Karanlıktan Korkan Çocuk. İzmir: Uçanbalık Yayınları.
• Akbaş, B. (2019), Karanlıktan Korkan Köstebek. İzmir: Yegâne Kitap.
• Ay Solmaz, B. (2017), Korkusu olan ve olmayan 3-6 yaş arası çocukların, anne baba tutumlarının ve anne baba kaygısının çocukların korkularına olan etkisinin incelenmesi (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Babayiğit, Ö. -Erkuş, B. (2017), Sınıf Öğretmenlerinin Derslerde Kullandıkları Pekiştireç ve Cezaların Etkililiği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (2), s. 567-580.
• Bauvers, C.-Solinet, S. (2016), Karanlık Tan Korkulmaz Ki…., Ankara: Almidilli Yayınları.
• Gençöz, T. (1998), Korku: Sebepleri, Sonuçları ve Baş etme Yolları. Kriz Dergisi, 6 (2), s. 9-16.
• Kahraman, Ö. G.-Derdiyok, Z. S. (2022), Çocukların Korkularına Yönelik Ebeveyn Destekli Davranışsal Müdahaleler:" Gece Korkusuna Yönelik Bir Olgu Çalışması". Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), s. 884-895.
• Işıkoğlu, B. G. (2013), Tali Karanlıktan Korkmuyor. İstanbul: Nesil Çocuk Yayınları.
• İstanbul Rehberlik Derneği, https://www.istanbulrehberlikdernegi.com/danismalik/korku/, erişim tarihi: 20.09.2021.
• Kıral, B. (2020), Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Döküman Analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (15), s. 170- 189.
• Köle, R. Ü.,-Artukmaç, Y. (2014), Teo’nun Gece Korkusu Kitabı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Lamblin, C. (2017), Cingöz Karanlıktan Korkuyor. İzmir: Uçanbalık Yayıncılık.
• Muris, P., -Merckelbach, H., -Ollendick, T. H., -King, N. J. ve Bogie, N. (2001), Children's nighttime fears: Parent– child ratings of frequency, content, origins, coping behaviors and severity. Behaviour research and therapy, 39 (1), s. 13-28.
• Mutlu, H. , - Derin Kılıç, A. -Bölükbaşı Macit, Z. (2021), İlkokul Çocuklarının Korkuları: Bir Durum Çalışması . Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2) , s. 1-12.
• Oğuz, V. (2019), Okul öncesi dönemdeki çocukların korkuları ve nedenleri. Journal of Human Sciences, 16 (1) s. 192-204.
• Psikonot: https://www.psikonot.com/kucuk-albert-deneyi/, erişim tarihi: 25.09.2021.
• Petingy, A. d. (2010), Cemile Karanlıktan Korkmuyor. İstanbul: Kaknüs Yayınları. Sardou, F., - Sardou, R. (2017), Süper Kahraman Ben: Karanlıktan Korkmaz. Ankara: 1001 Çiçek Kitaplar.
• Sönmez, P. D. (2011), Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Snicket, L. (2018), Karanlık. İstanbul: Hep Kitap Yayınevi.
• Şahin, M. (2019). Korku, Kaygı Ve Kaygı (Anksiyete) Bozuklukları . Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırma Dergisi, 6 (10), 117-135.
• Wagenhoff, A. (2017), İnci Karanlıktan Korkmuyor. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Wach, E. (2013), Learning about qualitative document analysis.