İsmail Bilgin’e Ait Eserlerin Hikâye Haritası Yöntemine Göre İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 38 - 56, 31.05.2025

Ahmet İhsan Kaya , Fatih Gündoğan

Öz

Çocuk edebiyatı bireyin gelişim evrelerinde etkili olan bir alandır. Bu alanı oluşturan temel unsurlarının başında hikâyeler yer alır. Hikâyeler çocuk okurun zihinsel, bilişsel ve duyuşsal gelişimlerinde olumlu etkiler bıraktığı bilinir. Bu etkilerin daha verimli kılınmasında metin inceleme metotları devreye girer. Bu metotlardan biri de hikâye haritası yöntemidir. Çalışmada İsmail Bilgin’e ait eserlerin hikâye haritası yöntemine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini İsmail Bilgin’in eserleri oluşturmuştur. Örneklem ise rastgele (random) yöntem ile belirlenen kitabından meydana gelmiştir. Çalışmada temel nitel araştırma modeli tercih edilmiştir. Veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Örneklemi oluşturan söz konusu hikayeler metin öğretiminde kullanılan “Hikâye Haritası” yöntemine göre incelenmiştir. Her bir öykü hikâye haritasının unsurları açısından çözümlenmiş ve elde edilen veriler hikâye haritası tablosunda sunulmuştur. Ayrıca öyküler özetlenmiş ve karşılaştırmalar yapılarak değerlendirilmiştir. İsmail Bilgin’in eserlerinin metin unsurları yönünden zengin bir içeriğe sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Genel olarak söz konusu unsurların seçimi ve uygulanışının çocuklara uygun olduğu tespit edilmiştir. Bu eserlerin ebeveynler ve eğitimcilerle buluşturulması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Edebiyatı , Hikâye Haritası , İsmail Bilgin

Etik Beyan

Etik belgesi gerektirmemektedir

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri.Kök Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• Davis, Z. T., & McPherson, M. D. (1989). Story map instruction: A road map for reading comprehension. The Reading Teacher, 43(3), 232-240.
• Doyumğaç, İ. (2016). Ömer Seyfettin hikâyelerinin hikâye haritası yöntemine, metin elementlerine ve çocuk edebiyatına göre incelenmesi. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 4(8), 211-234.
• Duman, N. (2006). Hikâye haritası yönteminin eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Gökçe, B. & Sis, N. (2011). Gülten Dayıoğlu’nun çocuk öykülerinin “hikâye haritası” yöntemine göre incelenmesi ve genel bir değerlendirme. Turkish Studies,6(3), 1925-1945.
• Güleryüz, H. (2006). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Pegem A Yayıncılık
• Gündeşli, P. (2017). İlkokullarda öğrencilere önerilen Gülten Dayıoğlu hikâye kitaplarının hikâye haritası elementleri ile değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Güneş, T. (2020). Sevim Ak’ın öykülerinde yer alan çocuk karakterlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu Üniversitesi.
• Gürel, Z., Temizyürek, F. & Şahbaz, N. K. (2007). Çocuk edebiyatı. Öncü Kitap.
• Idol, L. (1987). Group story mapping: A comprehension strategy for both skilled and unskilled readers. Journal of Learning Disabilities, 20(4), 196-205.
• Işıkdoğan, N. (2009). Hikâye haritası tekniğinin zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini kazanmalarındaki etkililiği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
• Kavcar, C. & Oğuzkan, F. (1999). Örnek edebi metinlerle yazılı ve sözlü anlatım. Anı Yayıncılık, 3, 24-25. Lubin, J. & Sewak, M. (2007). Enhancing learning through the use of graphic organizers: A Review of the literature. Lynchburg College Online Journal of special Education, 4, 1-37.
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk edebiyatı, Anı Yayıncılık, 10, 367-370.
• Sadow, M. W. (1982). The use of story grammar in the design of questions. The Reading Teacher, 35(5), 518-522.
• Sorrell, Adrian L. (1990) Tree reading comprehension strategies: Tells, story mapping and QARS. Academic Therapy, 25(3), 359-368.
• Şahin, İ. (2012). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin hikâye edici metinlerde özetleme ve ana fikir bulma becerileri üzerinde hikâye haritalarının etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tok, M. (2007). Mevlâna’nın mesnevisindeki hikâyelerin çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, On Sekiz Mart Üniversitesi.