Demokratik Liderle Çalışan Sağlık Çalışanlarının Verimliliklerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 24 - 34, 30.06.2025

Muhammet Ali Özata

Öz

Günümüzde liderlik tarzı her alanda olduğu gibi sağlık alanında da önemli hale gelmiştir. Kurumlar kendileri açısından doğru lideri bulmak istemekte; çalışanlar için de kendileri açısından doğru liderle çalışmak daha önemli hale gelmektedir. Yapılan araştırmalar liderliğin çalışan verimliliği açısından önemli olduğunu göstermektedir. Birçok liderlik çeşidinin bulunması, araştırmaların sayısını ve kapsamını arttırsa da, liderliğin en önemli etkisinin çalışandan alınan verimlilik olduğu ortaya konulmuştur. Bu çalışmada demokratik liderliğin verimlilik üzerine etkisi araştırılmaktadır. Bunun için Ordu ilinde 516 sağlık çalışanı ile 34 soruluk anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışması çoğunlukla Google form üzerinden kısmen de yüz yüze yapılmıştır. Alınan verilerin SPSS 16.0 programı ve bu program üzerinden güvenilirlik, geçerlilik, korelasyon ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda demokratik liderliğin verimlilik üzerine pozitif etkisi olduğu gösterilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda demokratik liderlik ve verimliliğin çalışma yılına göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Cinsiyete göre demokratik lider ve verimliliğin iki boyutunda farklılık bulunmuş, verimliğin diğer iki boyutunda farklılık bulunmamıştır. Liderin karar alma sürecine çalışanlarını katması, kendisine olan güvenin artmasına, çalışan işyerini evi gibi, iş arkadaşlarını aile gibi sahiplenmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla iş yerindeki verimlilikleri artmaktadır. Bu sebeple yöneticiler daha fazla demokratik liderlik çeşidini benimseyerek kullanmaları kendi kurumlarının verimliliklerini arttıracaktır.

Anahtar Kelimeler

Liderlik , Demokratik Liderlik , Verimlilik

Kaynakça

• Akdoğan, E. (2002). Öğretim elemanlarının algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki (Master's thesis, Marmara Universitesi (Turkey))
• Altan, S., ve Özpehlivan, M. (2019). Otokratik ve Katılımcı Liderlik Anlayışının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi: Sivil Toplum Kuruluşları Üzerine Bir Araştırma. The Journal of Social Science
• Arslan, A. (2002). Kamu Harcamalarında Verimlilik, Etkinlik ve Denetim. Maliye dergisi
• Aslan, M., ve Doğan, S. (2020). Dişsal Motivasyon, İçsel Motivasyon ve Performans Etkileşimine Kuramsal Bir Bakiş. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi
• Aycan, Z. (2001). Paternalizm: Yönetim ve Liderlik Anlayışına İlişkin Üç Görgül Çalışma. Yönetim Araştırmaları Dergisi
• Bedir Turhan, N. (2017). Sağlık Kurumlarında Yöneticilik, Liderlik ve Motivasyon (Bursa İl Sağlık Müdürlüğü ve Bağlı Birimler Çalışanları Örneği) (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Bozkurt, A. (2014). Motivasyon ve Verimlilik İlişkisi Sağlık Kurumlarında Bir Uygulama: Kahta Devlet Hastanesi örneği (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Büyükyavuz,S. (2015). Liderlik Stillerinin Çalışan Motivasyonuna Etkisi: Konya Sağlık Kuruluşları Çalışanları Örneği. (Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Çelik, H. (2016). Demokratik Liderlik ve Örgütsel Güven İlişkisi: Balıkesir Merkez İlçeleri Örneği (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Derya, S. (2010). Liderlik Tarzları ve Liderlerin Astlarını Etkileme Taktikleri Arasındaki İlişki: Antalya ili 5 Yıldızlı Otel Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Ercan, Ü., & Sığrı, Ü. (2015). Kültürel Değerlerin Liderlik Özelliklerine Etkisi: Türk ve Amerikalı Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma. Amme İdaresi Dergisi
• Erdoğan, T. (2015). Sağlık yöneticilerinde liderlik türleri (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Fidanoğlu A. (2016). Otokratik ve Demokratik Liderlik Tarzının Lidere ve Takıma Olan Güvene Etkisi: Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinde Deneme Modeli Araştırma (Master’s thesis, Hasan Kalyoncu Üniversitesi).
• İleri, H. (1999). Verimlilik, Verimlilik ile İlgili Kavramlar ve İşletmeler Açısından Verimliliğin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi
• İnce C., (2013). Demokratik Liderlik ile İhtiyaçlar Hiyerarşisi Arasındaki İlişkiye Yönelik 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma
• Karaca, Ö. F. (2017). Sağlık Kuruluşlarında Yöneticilerin Otoriter ve Demokratik Liderlik Davranışlarının Çalışanların Motivasyonu Üzerindeki ileri (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü)
• Karamik, S. (2014). İş Güvenliği ve İş Kazalarının Önlenmesinin Üretim Stratejileri Üzerine Etkisi ve Bir Uygulama (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Kılıç R.ve Çoban M. (2015). Herzberg’in Motivasyon Teorisi ile Liderlik Tipleri Arasındaki İlişki Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Journal of Management and Economics Research
• Korkmaz, F. (2018). Babacan (paternalist) Liderlik Davranışının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisinde Çalışanların İşe Tutkunluk Düzeylerinin Aracılık Rolü: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırmalı Bir Analiz.
• Köse, S. D., Uğurluoğlu, Ö., & Köse, T. (2015). Sağlık Çalışanlarının Hizmetkar Liderlik Algılarının Lider-Üye Etkileşimi ve Örgütsel Güven Üzerindeki Etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi
• Küçüközkan, Y. (2015). Liderlik ve Motivasyon Teorileri: Kuramsal Bir Çerçeve. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi
• Namli, A. (2017). Lise müdürlerinin Destekleyici Liderlik Davranışlarının ve Kolektif Güvenin Okul Etkililiği Üzerindeki Etkisi
• Özdemır, S., & Muradova, T. (2008). Örgütlerde Motivasyon ve Verimlilik İlişkisi. Journal of Qafqaz University
• Öztürk, F ve Dündar, S. (2023). Çalışanların Motivasyonunda Yönetimin Etkisi Çalışmalarının Analizi. Proceeding Book,
• Polatoğlu, Y. (2020). Demokratik liderlik bakış açısıyla: Tevfik İleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama
• Solmaz, B. (2018). Liderlik ile İnsan Kaynakları Yönetim İlişkisi Üzerine Nitel Bir Araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi
• Şahin, A. (2004). Yönetim Kuramlari ve Motivasyon İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
• Tatar, O, Uzun, N.B., & İnandı, Y. (2024). Otokratik ve Demokratik Liderlik ile İş Doyumu Arasındaki İlişkide Örgütsen Güven ve Örgütsel Adaletin Aracı Rolü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
• Taşkıran, E. (2006). Otel İşletmelerinde Çalışan Yöneticilerin Liderlik Eğilimleri: İstanbul’daki 5 Yıldızlı Otel işletmeler
• Temel, S. Arpaç, B. Ercan, E. Cengiz, M.ve Kolukırık, S. (2022). Okul Müdürlerinin Demokratik Liderlik Davranışlarının Okul Projeleri Yönetimi ve Proje Başarısı Üzerindeki Etkisi. Premium e-Journal of Social Sciences
• Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranişi Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalişmasi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi
• Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi
• Topçu, S. (2015). Üstün ve Normal Zihin Düzeyine Sahip Öğrencilerde İçsel-Dışsal Motivasyon ve Benlik Saygı Düzeyi Arasındaki İlişki (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü)
• Tunçbilek, M. M., ve Kaya, M. (2020). Otoriter, Demokratik ve Serbest Bırakıcı Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Journal of Politics Economy and Management
• Tunçer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay dergisi Türk, Ö.Ü.O. (2023). Turizm işletmelerinde güncel liderlik yaklaşımları. Paradigma
• Uysal, Ş. A., Keklik, B., Erdem, R., ve Çelik, R. (2012). Hastane Yöneticilerinin Liderlik Özellikleri ile Çalışanların İş Üretkenlik Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi
• Yavuz, E. (2008). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi Yerli, O. (2016). Örgütlerde Otokratik Liderlik Sistemi ile Örgütsel Sinizm İlişkisi, Çalışanlar ve Örgüt Verimliliği Üzerindeki Etkileri (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Yıldırım, B. N. (2012). Liderlik Özellikleri ve Liderlik Tarzlarının Duygusal Zekâ Perspektifinden İncelenmesi (Master's thesis, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Yiğit, V. (2016). Hastanelerde Teknik Verimlilik Analizi: Kamu Hastane Birliklerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
• Yörük, D., Dündar, S., ve Topçu, B. (2011). Türkiye'deki Belediye Başkanlarının Liderlik Tarzı ve Liderlik Tarzını Etkileyen Faktörler. Ege Academic Review
• Yurdakul, R. (2007). Büyükçekmece İlçesi Orta Öğretim Kurumları Yöneticilerinin Liderlik Özelliklerinin Çalışanların Motivasyonlarına Etkisi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü)