Yükseköğretim Mezunlarında İşsizlik ve Nitelik Uyumsuzluğu Olgusu: UNI-VERI Araştırma Sonuçları Işığında Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 1 , 1 - 17, 15.01.2020

Özlem Çakır , İşıl Kellevezir

Öz

İşsizlik, “çalışma çağı ve gücünde olan kişilerin iş aramalarına rağmen bulamamaları durumu”dur. Genç nüfus, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Çalışma Örgütü’ne(ILO) göre 15–24 yaş grubunda bulunan kişilerden oluşmaktadır. Bu sınıflandırmaya uygun olarak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinde de 15–24 yaşları arasında bulunan işsizler, genç işsiz olarak kabul edilmektedir. Yükseköğretim mezunları arasındaki işsizlik oranı son yılların en dramatik seyrini izlemektedir. Yükseköğretim kurumlarında eğitimini tamamlamasına rağmen işgücü piyasasında niteliğine uygun işler bulamayan bu kesimin yaşadığı sorun nitelik uyumsuzluğu olarak ifade edilmektedir. Nitelik uyumsuzluğu, bireylerin sahip olduğu nitelik düzeyinden düşük veya yüksek işlerde çalışma durumunda ortaya çıkmaktadır. Türkiye’de nitelik uyumsuzluğunun genel görünümü özellikle gençlerin mezun oldukları eğitim seviyesinin altında nitelik gerektiren işlerde istihdam edilmeleri şeklindedir. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından ulusal çapta gerçekleştirilen UNI-VERI Araştırmasının bulguları değerlendirilerek, yükseköğretim mezunları arasında nitelik uyumsuzluğu çerçevesinde ortaya çıkan sonuçların analizi yapılmaktadır. Bu analiz, Yükseköğretim Kurumu, Yükseköğretim Program Atlası ve bu atlas içinde yer alan Meslek Atlası verileri ile UNI-VERI sonuçları karşılaştırılarak gerçekleştirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

işsizlik, genç işsizliği, nitelik uyumsuzluğu

The Phenomenon Of Unemployment And Qualification Mismatch In Higher Education Graduates: An Evaluation In The Light Of Uni-Data Research Results

Öz

Unemployment is “a situation where people of working age and strength are unable to find work despite their search.”. The young population consists of people in the 15–24 age group, according to the United Nations (UN) and the International Labor Organization (ILO). In accordance with this classification, unemployed persons between the ages of 15-24 are considered to be young unemployed in the data of Turkish Statistical Institute (TurkStat). The unemployment rate among higher education graduates has been steadily increasing in recent years. The problem experienced by this section, who, despite completing their education in higher education institutions, did not find suitable jobs in the labour market, is expressed as qualitification mismatch. Qualification mismatch occurs when individuals work in jobs that are lower or higher than the qualification level they have. The general view of quality mismatch in Turkey is that young people are employed in jobs that require qualifications below the level of education they graduated from. In this study, the President of the Republic of Turkey UNI-VERI performed nationally by the Human Resources Office evaluated the findings of the study, analysis of the results obtained in the framework of qualifications mismatch between higher education graduates are performed. In this study, the findings of the National UNI-VERI survey conducted by the Office of Human Resources of the presidency of the Republic of Turkey were evaluated. Subsequently, an analysis of the results of qualification mismatch among higher education graduates was carried out. This analysis is carried out by comparing the results of the Higher Education Institution, the Higher Education Program Atlas and the Vocational Atlas data included in this atlas with the results of the UNI-VERI.

Anahtar Kelimeler

unemployment, youth unemployment, qualification mismatch

Kaynakça

• Açıkgöz F. (2017), Seçilmiş Ülke Uygulamalarında Genç İstihdamına Yönelik Aktif İşgücü Politikaları ve İŞKUR İçin Öneriler, Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Arpat B., Veli Rıza Kalfa, Adnan Akşit, Burak Çamurda (2017), “Meslek Yüksekokullarında Nitelikli Ara Eleman İhtiyacını Karşılamada Yeni Arayışlar: 3+1 İşbaşı Eğitimi Modeli – Honaz Meslek Yüksekokulu Örneği”, Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, Sayfa: 76-94.
• Bağcı E. (2018), “Eğitim Düzeyinin İşsizlik Üzerindeki Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerin Karşılaştırılması”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), Cilt 3, Sayı 1, ss. 348-358, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/450499, erişim tarihi: 20.11.2019.
• Baştaymaz T. ve Aysu Serdar (2006), Rosetta Planı Türkiye Değerlendirme Raporu, ÇSGB Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Ön Çalışma Raporu 1, Ankara.
• ÇASGEM (2019), Türkiye İşgücü Piyasasında Uyumsuz Eşleşme Analizi Araştırma Projesi Raporu, Nisan, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayını, Ankara,.
• Demirer Derya Keskin (2016), Yükseköğretimin Emek Piyasası’nda Değersizleştirilmesi: Yeni Mezunların Deneyimleri Işığında Tartışmalar ve Çözüm Arayışları, Çalışma ve Toplum, 2016/2, 809-826.
• Erdayı A. U. (2009), Dünyada Genç İşsizliği Sorununun Çözümüne Yönelik Ulusal Politikalar ve Türkiye Çalışma ve Toplum, 2009/3, 133-162.
• Erdem, E. Ve Tuğcu C.T. (2012), Higher Education and Unemployment: A Cointegration And Causality, Analysis Of The Case Of Turkey, European Journal of Education, Vol. 47(2), ss.299-309.
• Erdoğmuş N. (2019), Geleceğin Türkiye’si Raporları – 2, Geleceğin Türkiye’sinde Yükseköğretim, İGİAD, İlke Yayınları: 13, İstanbul.
• EUROFOUND (2019), European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, https://www.eurofound.europa.eu/publications/article/1999/rosetta-plan-launched-to-boost-youth-employment, erişim tarihi: 26.12.2019.
• Günay D. ve Aslı Günay (2016), Dünyada ve Türkiye’de Yükseköğretim Okullaşma Oranları ve Gelişmeler, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, Nisan, ss.13-30. DOI: 10.5961/jhes.2016.139.
• https://www.verikaynagi.com/grafik/yuksekogretimde-brut-okullasma-orani/, erişim tarihi: 12.11.2019.
• Kellevezir I., Çakır Ö.,(2019), Yükseköğretim Mezunlarının İşgücü Piyasası Talebine Uyumu: Dış Ticaret Programı Örneği, EJER VI. International Eurasian Educational Research Congress, Haziran, Ankara.
• Konukman A. (2007), Genç İşsizliği Sorununun Çözümü İstihdam Stratejisiniden Geçiyor, TİSK Akademi, Cilt: 2, Özel Sayı: 1, ss.135-145.
• Kurnaz I. (2015). “İşgücü Piyasasında Nitelik Uyumsuzluğu: Düşük Nitelikli İşlerde Yüksek Nitelikli İşgücü”, Research Journal of Politics, Economics and Management, 16 th Labour Economics and Industrial Relations Congress Spacial Issue, 2015, 83-121.
• Mavromaras ve McGuinness (2007), “Education and Skill Mismatches in the Labour Market: Editors Introduction”, The Australian Economic Review, vol. 40, no. 3, pp. 279–85. Metin B. (2016), Genç İşsizliği İle Mücadelede Aktifleştirme Stratejileri: İstihdama Geçişte Güçlü Bir Politika Aracı Mı?, Emek ve Toplum, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi © Cilt: 5, Yıl: 5, Sayı: 11 (2016/1).
• OECD (2017), Education At A Glance 2017, Türkiye – Ülke Notları – Bir Bakışta Eğitim 2017: OECD Göstergeleri, http://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/EAG2017CN-Turkey-Turkish.pdf, erişim tarihi: 20.11.2019.
• OECD (2017). http://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/EAG2017CN-Turkey-Turkish.pdf, erişim tarihi: 04.11.20149.
• OSYM(2019),https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2019/YKS/sayisalbilgiler18072019.pdf
• Pholphirul, Piriya (2017). “Educational Mismatches and Labor Market Outcomes: Evidence from Both Vertical and Horizontal Mismatches in Thailand”, Education & Training, Vol. 59, No.5, pp. 534-546.
• Polat E. K. ve Bacak B. (2018), İşsizliğin Psikolojik Sonuçları ve İşsizlik Süresi İlişkisi: Çanakkale’de Yükseköğrenim Mezunu İşsizler Üzerinde Bir Araştırma, Çalışma İlişkileri Dergisi, Temmuz 2018, Cilt 9, Sayı 2, ss. 24-47.
• Sam V. (2019). Impacts of educational mismatches in developing countries with a focus on Cambodia, Docteur De La Communauté Unıversıté Grenoble Alpes, Economics and Finance, Université Grenoble Alpes.
• Sloane P.J. (2014), “Overeducation, skill mismatches, and labor market outcomes for college graduates”, Economics, DOI: 10.15185/izawol.88.
• Tanrıkulu D. (2011), Gençliğin Çıkmazı, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss. 43-46.
• TÜİK (2019), Hanehalkı İşgücü İstatistik Bülteni, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30687.
• Uyanık Y. ve E. Bedir (2006), Rosetta Planının Anazili ve Türkiye’nin Sosyo-Ekonomik Şartlarında uygulanabilirliği, ÇSGB Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Ön Çalışma Raporu 2, Ankara.
• WEF (2019) Dünya Rekabet Endeksi, https://www.weforum.org/reports/how-to-end-a-decade-of-lost-productivity-growth, erişim tarihi: 30.10.2019.
• YÖK(2019), https://yokatlas.yok.gov.tr/meslek-lisans.php?b=10039.
• Yükseköğretim Kurumu- Yükseköğretime Geçiş İstatistikleri, ÖSYM- 2019 YKS Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler.