Inscriptions from the Imamzadeh Azhar’s Tomb in Razan of Hamadan

Yıl 2017, , 65 - 78, 31.12.2017

Hamidreza Sohrabiabad

https://doi.org/10.30517/cihannuma.373088

Öz

The language, alphabet, and writing style used in
inscriptions; the concepts and terms in these inscriptions; and the materials
and techniques used are important elements that reveal the understanding and
quality of the period’s art through its socio-cultural, economic, and political
structures. The Province of Hamadan, located within the historical borders of Azerbaijan,
is quite rich in terms of Turkish-Islamic architectural works. These works,
however, have not been subjected to examination by scientists. Recognizing the
cultural and material heritage of this geography, which has sociocultural,
political, and economic associations through its Anatolian geography on account
of its location throughout history will also be useful for defining the art
that exists in Anatolia. This study puts the inscriptions of Imamzadeh Azhar’s
Tomb, located in Razan, under the spotlight and examines the inscriptions found
within the tomb by transferring general information about the buildings
construction and plan features.

Anahtar Kelimeler

Razan, Hamadan, Imamzadeh, Tomb, Inscription

Hemedan-Rezen, İmamzâde Azher Türbesi’nin Kitabeleri

Öz

Kitabelerde
kullanılan dil, alfabe, yazı üslubu, geçen kavram ve terimler, ele alınan
malzeme ve teknikler, dönemin sosyo-kültürel, ekonomik ve siyasi yapısı ile
sanat anlayışı ve kalitesini anlatan birer güzel belgelerdir. Tarihi Azerbaycan
sınırları içerisinde yer alan Hemedan Eyaleti, Türk-İslam mimari eserler
açısından bir hayli zengindir. Ne var ki bu eserler, bilim adamları tarafından
incelemeye konu edilmemiştir. Tarih boyunca bulunduğu coğrafi konumu hasebiyle
Anadolu coğrafyası ile sosyokültürel, siyasi ve ekonomik ilişkide olan bu
coğrafyanın kültürel ve maddi mirasının tanınması Anadolu’da var olan sanatın
tanıması için de yararlı olacaktır. Bu bağlamda çalışmamızda Rezen’de bulunan
İmamzâde Azher Türbesi’nin kitabeleri mercek altına alınacak binanın inşa ve
plan özellikleri hakkında genel bilgiler aktarılarak Türbede bulunan kitabeler
incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Rezen, Hemedan, İmamzâde, Türbe, Kitabe

Kaynakça

• Araştırma ve İncelemeler Altun, Ara, Ortaçağ Türk Mimarisinin Anahatları İçin Bir Özet, İstanbul 1988. Arslan, Mustafa, “Kutsal ve Seküler Arasında: Hıdrellez ve Türbe Kültürleri Çevresinde Gelişen Eğlence Kültürü”, Birey ve Toplum, V/10, (2015), s. 91-104. Arslan, Celil - Yıldıray Özbek, Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, Kayseri 2008. Aslanapa, Oktay, Türk Sanatı, İstanbul 2007. Baş, Ali & Tolga Bozkurt, “Konya Bedesteni”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2003), s. 507-529. Cezar, Mustafa, Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, İstanbul 1977. Dâ’i’ül-İslam, Seyit Muhammedali, Ferheng-i Nizam (Farsi be Farsi), C.I, Tahran 1984. Dihhudâ, Aliekber, Lugatnâme, C.III, Tahran 1999. Fatimî, Seyit Ebulhasan, Sima-yı Gerdişgeri-yi Ostan-ı Hemedan, Hemedan 2001. Kalafat, Yaşar, Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Ankara 1990. Le Strange, Guy, The Lands Of The Eastern Caliphate, London 1905. Meşkür, Muhammed Cevad, Desturname (der Sarf ü Nahv-i Zeban-ı Parsi), Tahran 1972. Mustafavî, Seyit Muhammed, Kitab-i Hegmetâne, Tahran 1954. Öney, Gönül, Anadolu Selçuklu Mimarisinde Antik Devir Malzemesi, Ankara 1970. Pazûki, N. vd., Asar-ı Sebt Şüdey-i İran der Fihrist-i Asar-ı Milli, Tahran 2006. Sohrabiabad, Hamidreza, Hemedan (İran) Türk Dönemi Yapılarındaki İnşa, Usta ve Onarım Kitabeleri, Ankara 2016. , “Hemedan’daki Karagan Türbeleri’nin Kitabeleri Hakkında Bazı Düşünceler”, Türk Kültürü, 2015/2, (2015), s. 135-150. Sönmez, Zeki, Başlangıcından 16. Yüzyıla Kadar Anadolu Türk-İslâm Mimarisinde Sanatçılar, Ankara 1989. Stern, Samule Miklos, “The Inscriptions of the Kharraqan Mausoleums”, Iran, 4/1, (1966), s. 21-27. Stronach, David & Cuyler Young, “Three Seljuq Tomb Towers”, Iran, 4/1, (1966), s. 1-20. Şimşek, Selma & Hülya Kaynar, “Sivas’taki Tarihi Eserlerde Mermer Kullanımı”, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, 4/8, (2011), s. 1-15. Tuncer, Orhan Cezmi, Anadolu Kümbetleri -I- Selçuklu Dönemi, Ankara 1986. Turan, Osman, Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi (Türk Dünya Nizamının Millî İslami ve İnsani Esasları), İstanbul 1978. Ukâbî, Muhammed Mehdi, Dayeretül-Maarif-i Binahay-i Tarihiy-i İran der Devrey-i İslam-i (Binahay-i Aramgah-i), Tahran 1988. Useynov, Mikayil, İstoriya Arhitekturı Azerbaydjana, Moskova 1963. Ünal, Rahmi Hüseyin, “Gevaş (Van) İzzeddin Şir Camii’ne İlişkin Gözlemler”, Van Gölü Çevresi Kültür Varlıkları Sempozyumu, Van 1996, s. Yardım, Ali, Alanya Kitabeleri (Tespit, Tescil, Tasnif ve Değerlendirme), İstanbul 2002. , Amasya Burmalı Minare Camii Kitabeleri, Ankara 2004. Yazar, Turgay, “Nahçivan’da Türk Mimarisi”, Türkler, C.8, Ankara 2002. , Nahçivan’da Türk Mimarisi (Başlangıcından 19. Yüzyılın Sonuna Kadar), Ankara 2007. Yıldız, İrfan & Erkan Koç, “Mardin’deki Tarihi Köprüler Üzerine Bir Değerlendirme”, Mukaddime, Sayı: 2, (2010), s. 97-117. Yücel, Erdem, “Türk Mimarisinde Ağaç İşleri”, Arkitekt, No. 325, (1968), s. 25. İnternet Kaynakları http://emamzadegan.ir/emamzadehbank (erişim tarihi: 28.10.2017) http://roozpedia.ir/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86#.D8.B3.D9.84.D8.AC.D9.88.D9.82.DB.8C.D8.A7.D9.86_.28.DB.B4.DB.B2.DB.B9.E2.80.93.DB.B5.DB.B9.DB.B0_.D9.87.E2.80.8D..D9.82..29, (erişim tarihi 31.10.2017).