Orta çağ Avrupa’sında Çizilen Dünya Haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc (Gog ve Magog) Halkının/Ülkesinin Tasviri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 44, 13.07.2021

Zeynep İnan Aliyazıcıoğlu

https://doi.org/10.30517/cihannuma.970781

Öz

Orta Çağ Avrupa’sında çizilen dünya haritalarının genel ismi mappamundi’dir. Mappamundi haritalarının en yaygın türü, kökeni antik Yunan’a dayanan T-O haritalarıdır. Mappamundiler, Orta Çağ dünyasının hem coğrafi hem de dini bilgilerinin tasvir edildikleri bir sahnedir. Dünya haritalarındaki dini betimlemeler arasında zaman zaman Ye’cûc ve Me’cûc ve Büyük İskender’in seddi göze çarpar. Apokaliptik bir halk olarak tahayyül edilen Ye’cûc ve Me’cûc, haritalarda meskûn dünyanın uzak köşelerinde genellikle bir ada ya da yarımada şeklinde kapalı bir alanda tasvir edilmiştir. Orta Çağ Avrupa’sında çizilen dünya haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc, bir bölge ya da halk olarak geçse de genellikle herhangi bir milletle ya da dini grupla özdeşleştirilmemiştir. Ancak 13. yüzyılla birlikte Moğolların Avrupa’yı tehdit etmesi Ye’cûc ve Me’cûc ile Moğolların arasında bir bağ kurulmasına sebep olmuştur. Böylece 1200’lü yıllardan itibaren haritalarda Ye’cûc ve Me’cûc bir kimlik bulmuştur. İngiliz tarihçi ve kartograf Matthew Paris’in eserinde ve haritasında, Vesconte Haritası’nda, Katalan Atlası’nda ve Waldseemüller Haritası’nda Ye’cûc ve Me’cûc Moğollarla özdeşleştirilmiştir. Ebstorf ve Hereford dünya haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc ile Türkler arasında bir bağ kurulmuştur. 15. yüzyılda çizilen dünya haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc çoğunlukla Yahudiler olarak tanımlanmıştır. Borgia, Bianco, Andreas Walsperger, Ceneviz, Batlamyus/Zeit ve Rüst/Sporer haritalarında Ye’cûc ve Me’cûc Kayıp On Kabile ya da Yahudi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada mezkûr haritalardaki Ye’cûc ve Me’cûc tasvirleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ye’cûc ve Me’cûc, Mappamundi, Moğollar, Yahudiler, Türkler

The Description of the Folk/Territory of Gog and Magog (Ye’cûc and Me’cûc) in the World Maps Drawned in the Medieaval Europe

Öz

The general name of the world maps drawn in Medieval Europe is mappamundi. The most common type of mappamundi maps are T-O maps that date back to ancient Greece. The Mappamundi is a scene where both geographical and religious knowledge of the medieval world are depicted. From time to time, among the divine depictions on world maps, Gog Magog and the wall of Alexander the Great stand out. Envisioned as an apocalyptic people, the Gog-and-Magog is depicted on maps in a closed area in the distant corners of the inhabited world, usually in the form of an island or a peninsula. Although the Gog-and-Magog is mentioned as a region or a people in the world maps drawn in the Middle Ages Europe, it is generally not identified with any nation or religious group. However, the threat of the Mongols to Europe in the 13th century caused a connection between the Gog-and-Magog and Mongols. Thus, it has found a Gog-and-Magog on maps since the 1200s. The Gog-and-Magog appears British historian and cartographer Matthew Paris’ work and map, the Vesconte Map, the Catalan Atlas and the Waldseemüller Map and has been usually linked to Mongolians. In Ebstorf and Hereford world maps, a connection is established between the Gog-and-Magog and Turks. In the world maps drawn in the 15th century, the Gog-and-Magog was mostly defined as Jews. In Borgia, Bianco, Andreas Walsperger, Genoese, Ptolemy/Zeit and Rüst/Sporer maps, the Gog-and-Magog appears as the Lost Ten Tribes or Jews. In this study, the depictions of the Gog-and-Magog in the aforementioned maps are examined.

Anahtar Kelimeler

Gog and Magog, Mappamundi, Mongols, Jews, Turks

Kaynakça

• Abraham Cresques, Mappamundi: The Catalan Atlas of the Year 1375, ed. ve notlar Georges Grosjean, Dietikon, Zurich 1978, Urs Graf; Almanca baskısı Mappamundi: Der Katalanische Weltatlas vom Jahre 1375, Dietikon 1977.
• Apocalypse Pseudo-Methodius, An Alexandrian World Chronicle, Ed. Benjamin Garstad, Cambridge, Massachusetts, London 2012.
• Budge, Ernest A. Wallis (ed. trc. ve notlandıran), The History of Alexander the Great: Being the Syriac Version of the Pseudo-Callisthenes, Cambridge 1889.
• Die Herefordkarte, yay. haz. Konrad Miller, Druck von A. Bonz’ Erben, Stuttgart 1903.
• Die Kosmographie des Aethicus, yay. haz. Otto Prinz, MGH, München 1993.