Details of Canibi Ali Pasha’s Entry into Vienna with a Parade from an Engraving (August 23, 1740)

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 11 - 39, 16.07.2024

Hüseyin Onur Ercan

https://doi.org/10.30517/cihannuma.1516917

Cited By: 1

Öz

The entry of Ottoman envoys into the imperial capital Vienna by parade was carried out on a specific day and according to certain rules of ceremony, following the negotiations of the envoys with the Kaiser's officials at Schwechat, the nearest station to the city. This ceremony was a very important part of diplomatic missions, as was the delivery of sultanic letters to the Habsburg monarch. At least until the mid-18th century, the entry into the city was watched by a large crowd lined up along the route of the cortege, and the details of the ceremony were reflected in contemporary reports, letters and newspapers, especially in the Habsburg register of ceremonies. Due to the development of copper engraving (Kupferstich) in Europe, it was increasingly used to depict such ceremonies. By 1740, the level of detail that engraving was able to reveal was reminiscent of a photograph.
This article, after analyzing the engravings of two former ambassadors Ibrahim pashas who came to Vienna in the 18th-century, discusses the entry of the Ottoman ambassador Cânibî Ali Pasha into Vienna on August 23, 1740 with 922 people and a huge caravan of 1200 mounts and pack animals on the basis of the excellent and annotated engraving by the German engraver Elias Baeck, which shows the procession in 14 rows with 99 ranks.

Anahtar Kelimeler

Canibi Ali Pasha, Ottoman-Habsburg diplomacy, Vienna, parade, ceremony.

BİR GRAVÜR ÜZERİNDEN CÂNİBÎ ALİ PAŞA’NIN VİYANA’YA ALAYLA GİRİŞİNİN DETAYLARI (23 AĞUSTOS 1740)

Öz

Osmanlı elçilik heyetlerinin imparatorluk başkenti Viyana’ya alayla girmesi, şehre en yakın menzil olan Schwechat’ta elçilerin kayzerî yetkililerle yaptığı görüşmeler neticesinde muayyen bir günde ve belli teşrifat kaidelerine göre icra edilirdi. Bu merasim diplomatik misyonun, sultanî nâmeleri Habsburg hükümdarına teslim etmek kadar, çok önemli bir parçasıydı. Şehre giriş törenleri, en azından 18. yüzyıl ortalarına kadar, kortejin geçeceği güzergâh üzerinde dizilen büyük kalabalıklar tarafından seyredilir, merasimin ayrıntıları başta Habsburg teşrifat zabıtlarına olmak üzere çağdaş rapor, mektup ve gazetelere yansırdı. Bakır gravür (Kupferstich), Avrupa’da gelişmesi üzerine, bu tür törenleri tasvir etmek için giderek daha fazla kullanıldı. 1740 yılına gelindiğinde gravürün ortaya koyabildiği ayrıntılarda ulaştığı seviye bir fotoğrafı andıracak ölçüdeydi.
Bu makalede, 18. yüzyılda Viyana’ya gelmiş sabık iki Osmanlı büyük elçisi İbrahim paşaların gravür örneklerine bakıldıktan sonra, 922 kişi ve 1200 binek ile yük hayvanıyla muazzam bir kafileye sahip Osmanlı büyük elçisi Cânibî Ali Paşa’nın 23 Ağustos 1740’ta Viyana’ya girişi, bu merasimi 99 zümre ve 14 sıra hâlinde gösteren Alman gravürcü Elias Baeck’in mükemmel ve açıklamalı tören alayı gravürü üzerinden ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Cânibî Ali Paşa, Osmanlı-Habsburg diplomasisi, Viyana, alay, merasim.

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• Avusturya Devlet Arşivi (OeStA), Haus-, Hof-, und Staatsarchiv (HStA), Zeremonialprotokoll 17.
• Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), Nâme-i Hümâyûn Defterleri (A.DVNS.NMH.d.), nr. 7
• Sözlük ve Ansiklopediler
• Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, c. 2, haz. Ulrich Thieme ve Felix Becker, Leipzig 1908; c. 21, haz. Hans Vollmer, Leipzig 1927.
• Nagler, Georg Kaspar, Neues allgemeines Künstler-Lexicon oder Nachrichten aus dem Leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Kupferstecher, Formschneider, Lithographen, Zeichner, Medailleure, Elfenbeinarbeiter, etc., c. 1, Linz 1904.
• Neue Deutsche Biographie, c. 12 (Kleinhans-Kreling), haz. Historischen Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, Berlin 1980.
• Reske, Christoph, Die Buchdrucker des 16. und 17. Jahrhunderts im deutschen Sprachgebiet. Auf der Grundlage des gleichnamigen Werkes von Josef Benzing, haz. Michael Knoche ve Sven Kuttner, Wiesbaden 2015.
• Salzmann, Karl H., “Drugulin, Wilhelm”, Neue Deutsche Biographie, c. 4, (1959), s. 139-140.
• Kaynak Eserler Baeck, Elias, “Aussführliche Vorstellung dess grossen und Prachtigsten Empfangs Einzug dess Türckischen Herrn Gross-Bottschaffters Tschanibei Alli Bassa: So den 23ten Augusti Anno 1740 in ... Wienn” (1740), Prints, Drawings and Watercolors from the Anne S.K. Brown Military Collection. Brown Digital Repository. Brown University Library.
• Drugulin, Wilhelm Eduard ve Leipziger Kunst-Comptoir, W. Drugulin’s historischer Bilderatlas: Verzeichniss einer Sammlung von Einzelblättern zur Cultur - und Staatengeschichte vom fünfzehnten bis in das neunzehnte Jahrhundert, c. 2, Leipzig 1867.
• Felsecker, Adam Jonathan, Einzug des osmanischen Botschafters Ibrahim Bassa in Wien am 30. Jänner 1700 (Bild und Bericht), 1700, Wien Museum, Inv.-Nr. 198952.
• Gründ- und umständlicher Bericht von denen römisch-kayserlichen wie auch ottomannischen Gross-Botschafften, wodurch der Friede oder Stillstand zwischen dem aller-durchleuchtigst-grossmächtigst- und unüberwindlichstem römischen Kayser Leopoldo primo und dem Sultan Mustafa Han III. den 26. Januarii, 1699 zu Carlowiz in Sirmien auf 25. Jahr geschlossen und darauff auch denen respective Höffen zu Wienn und Constantinopel bestätiget worden, Viyana 1702.
• Kraus, Johann Melchior, “Ausführliche Relation und accurate Abbildung wie die folenne/ Einzugs Ordnung/ Von dem aus der Ottomanischen Pfortten/ allhier angelangten Herrn Grossbottschaffter/ Ibrahim Bassa ...”, 1719, Wien Museum, Inv.-Nr. 41207.
• Araştırma Eserler
• Ercan, Hüseyin Onur, Cânibî Ali Paşa. Habsburg Viyanası’nda Son Osmanlı Büyük Elçisi (1740-41), VakıfBank Kültür Yayınları, İstanbul 2024.
• Ercan, Hüseyin Onur, “Rıdvan Ağa’dan Süleyman Bey’e (1634-1774): Osmanlı Elçilik Heyetlerinin Avusturya Devlet Arşivindeki İzleri”, Osmanlı Araştırmaları, 56, (2020), s. 49-96. Lippmann, Friedrich, Der Kupferstich, Berlin 1905.
• Petritsch, Ernst D., “Türken in der Wiener Vorstadt: Osmanische Großbotschaften nach Wien im 18. Jahrhundert,” Die Türkenkriege des 18. Jahrhunderts: Wahrnehmen – Wissen – Erinnern, haz. Wolfgang Zimmermann ve Josef Wolf, Regensburg 2017, s. 101-128.
• Teply, Karl, “Türkische Gesandtschaften nach Wien 1488-1792”, Österreich in Geschichte und Literatur, 20, (1976), s. 14-33.
• Uluskan, Murat, “Bir Osmanlı Elçisinin Yolculuk Hazırlığı: İbrahim Paşa’nın 1699 Avusturya Elçiliği”, Türklük Araştırmaları, 20, (2008), s. 251-275.