Okul Yöneticilerin Karşılaştıkları İstenmeyen Öğrenci Davranışları ve Bu Davranışları Önleme Yöntemleri

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 4, 43 - 52, 30.06.2022

Zeki Kaya Sakine Balkan Sezai Kahraman Ufuk Tantekin

Öz

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerin okul ortamında karşılaştığı istenmeyen öğrenci davranışlarının neler
olduğu, bu davranışları önleme yöntemleri ve istenmeyen öğrenci davranışları ile başa çıkmada kendilerini ne
derecede yeterli hissettiklerini belirlemektir. Araştırmada olgu bilim deseni yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma
yönteminin kullanıldığı bu araştırmada veriler, yarı yapılandırılmış ve yönlendirici olmayan görüşme tekniği ile
kamu okullarında görev yapan 30 okul yöneticisinden elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022
eğitim öğretim yılında Diyarbakır ili sınırları içerisinde kamu okullarında görev yapan okul yöneticileri
oluşturmaktadır. Elde edilen bu verilerin analizinde ise betimsel analizi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin
sunumunda katılımcılara verilen kodlardan yararlanılmış ve bazı görüşlerden doğrudan alıntılar yapılarak
yorumlar desteklenmiştir.
Çalışma sonucunda okul yöneticileri okul ortamında en sık karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları
arasında; sınıf kurallarına uymama, küfürlü konuşma, yüksek sesle konuşma, okul malzemelerine zarar verme,
çekingenlik ve derse karşı ilgisizlik gibi istenmeyen davranışlar görülmüştür. İstenmeyen öğrenci davranışlarıyla
karşılaşan öğretmenlerin çözüm önerileri ise; ceza ve ödül verme, uyarma, görmemezlikten gelme, öğrencilere
daha samimi davranma, öğrencileri etkinliklerle kaynaştırma, rehberlik servisine yönlendirme, sorumluluk verme,
oyun oynatma şeklinde olduğu görülmektedir. Okul yöneticilerin yarısına yakını istenmeyen öğrenci davranışları
ile başa çıkabilmek için kendi becerilerinin çok yeterli olmadığına inanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çözüm önerileri, okul, yönetici, istenmeyen davranış

Kaynakça

• Akpınar, B. ve Özdaş, F. (2012). An analysis of high school students’ misbehaviors and the punishments given (The case of Diyarbakır province). International Journal of Arts and Commerce, 1(2), 37-47.
• Aydın, B. (2004). Disiplin sorunları ve çözüm yöntemleri konusunda öğretmenlerin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 39(39), 326-337.
• Başar, H. (2014). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cafoğlu, Z. (1997). Eğitim ve demokratik kimlik. Yeni Türkiye, Demokrasi Özel Sayısı, 17, 594-598.
• Elban, L. (2009). İlköğretimdeki öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarıyla karşılaşma ve çözüm bulma durumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Konya.
• Giallo, R. ve Little, E. (2003). Classroom Behaviour Problems: The Relationship Between Preparedness, Classroom Expreriences, and Self-Efficacyin Graduate and Student Teachers. Australian Journal of Educational the Developmental Psychology, 3, 21-34.
• Kapucuoğlu Tolunay, A. (2008). Sınıf öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlara karşı kullandıkları başetme yöntemleri. Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Keleş, Z. (2010). İlköğretim okulları birinci kademe sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlarla baş etme yöntemleri. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Korkmaz, N. H., Korkmaz, F., ve Özkaya, G. (2009). İlköğretim okullarındaki beden eğitimi öğretmenlerinin istenmeyen davranışlarla baş etme stratejilerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 8(1).119-128.
• Özer, B., Gelen, İ. ve Kahramanoğlu, R. (2010). İlköğretim 2. Devre Öğrencilerinin Şikâyet Etme Davranışlarının Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 425 -457.
• Özer, G. (2009). Öğretmen Adaylarının Sınıf İçerisinde Gözlemledikleri İstenmeyen Öğrenci Davranışları ve Bu Davranışlarla Baş Etmede Kullanılabilecek Stratejilere İlişkin Görüşler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Özmen Z. K. (2017). Öğretmenlerin, öğrencilerin istenmeyen davranışlarında kullandıkları başa çıkma yöntemleri. EurasianJournal of Researches in SocialandEconomics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi.8(4),55-71
• Ryan, A.L.,Halsey, H.N., ve Matthews, W.J. (2003). Using Functional Assessment to Promote Desirable Student Behavior in Schools. Teaching Exceptional Children,35(5), 8-15.
• Sipahioğlu, E. (2018). İlköğretim 1. kademesinde sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışları ve çözüm önerileri (Narlıdere Örneği). Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler, İstanbul.
• Şentürk, E. (2010). İlköğretim okullarında sınıf içinde gözlenen istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik öğretmen tutumlarının bazı değişkenler açısında incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.