Kamu Okullarında Okuyan Surı̇yelı̇ Öğrencilerin Sosyo-Kültürel Uyumlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 4, 53 - 69, 30.06.2022

Diyar Öztürk Yoldaş Daşkın Caner Oto Hasan Zirek

Öz

Bu araştırmanın amacı, kamu okullarında okuyan Suriyelı̇ öğrencı̇lerı̇n sosyo-kültürel uyumlarına yönelik
öğretmen görüşlerini belirlemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada veriler kamu okullarında
görev yapan 20 öğretmenden görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim
öğretim yılında Diyarbakır ili Bağlar ilçe sınırları içinde kamu okullarında görev yapan öğretmenler
oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin sunumunda katılımcılara verilen kodlar kullanılmış ve bazı görüşlerden
doğrudan alıntı yapılarak yorumlarla desteklenmiştir.
Araştırma sonucunda öğretmenler; Suriyeli öğrencilerin sosyo-kültürel uyum sağlayamamalarının başlıca
nedenlerinin, dil engeli, kültürel farklılık, öğretmen tutumları, akademik hazırbulunuşluk, akran ilişkileri gibi
faktörler olduğunu belirtmişlerdir. Suriyeli öğrencilerin sosyo-kültürel uyumlarında dil engeli problemi özellikle
ön plana çıkmaktadır. Bunun yanı sıra Suriyeli öğrencilerin ana dilinde eğitim alması, sosyal kültürel ve sportif
faaliyetlere katılmaları sosyo-kültürel uyumu artırırken dil farklılıkları, kültürel çatışma, ekonomik yetersizlik,
akran zorbalığı ve öğretmen yetersizliği gibi faktörlerin uyumu zorlaştırdığı sonuca ulaşılmıştır. Öğretmenlerin
suriyeli öğrencilerin okula uyum sağlamalarına yönelik çözüm önerilerinde ise, ana dilde eğitim almaları, sosyal
kültürel ve sportif faaliyetlerle desteklenmeleri, aile ile işbirliği yapılmasının olumlu yönde etkili olunacağı ve bu
sayede okula daha iyi adapte olabileceklerini ifade ettikleri etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Uyum, Öğretmen, Sığınmacı, Suriyeli öğrenci.

Kaynakça

• Beiser, M., ve Hou, F. (2001). Language acquisition, unemployment and depressive disorder among Southeast Asian refugees: a 10-year study. Social science ve medicine, 53 (10), 1321-1334.
• Bircan, T. ve Sunata, U. (2015). Educatinal assesment of Syrian refugees in Turkey. Migration Letters, 12(3), 226-237
• BMMYK (2020). Türkiye’deki mülteciler ve sığınmacılar.
• https://www.unhcr.org/tr/turkiyedeki-multeciler-ve-siginmacilar.
• Demirtaş-Zorbaz, S. (2016). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula uyumu: bir model testi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Elma, F., & Şahin, A. (2015). Suriye’den Türkiye’ye göç ve açığa çıkan temel sorun alanları. In Turkish migration conference 2015 selected proceedings (pp. 430- 439).
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Düzensiz göç hakkında.
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Geçici korumamız altındaki Suriyeliler.
• https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler (Erşim Tarihi: 01.06.2022)
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Geçici korumamız altındaki Suriyeliler.
• https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler(Erşim Tarihi: 12.05.2022)
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). İstatistikler. https://www.goc.gov.tr/gecicikoruma5638 (Erşim Tarihi: 10.05.2022)
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Kitlesel akınlar. https://www.goc.gov.tr/kitleselakinlar (Erşim Tarihi: 10.05.2022)
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Şartlı mülteci. https://www.goc.gov.tr/sartli-multeci (Erşim Tarihi: 17.06.2022)
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Şartlı mülteci. https://www.goc.gov.tr/sartli-multeci, (Erşim Tarihi: 09.05.2022)
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Geçici Koruma. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma, (Erşim Tarihi: 11.05.2022)
• Göç Terimleri Sözlüğü. IOM Uluslararası Göç Örgütü Yayınları. https://publications.
• iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndediti on.pdf, (Erşim Tarihi: 10.05.2022)
• Göç Terimleri Sözlüğü. IOM Uluslararası Göç Örgütü Yayınları. https://publications.
• iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndediti on.pdf, (Erşim Tarihi: 1505.2022)
• Kağnıcı, D.Y. (2017). Suriyeli mülteci çocukların kültürel uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluluklar. İlköğretim Online Dergisi, 16(4), 1768- 1776.
• Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiyedeki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 21-46.
• Mülteciler Derneği (2022). Türkiye’deki Suriyeli sayısı. https://multeciler.org.tr/turkiyedekisuriyeli-sayisi/
• Özer, İ. (2004). Kentleşme, kentlileşme ve kentsel değişme. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Sağır, Z. (2018). Suriyeli kadın mültecilerde kültürel uyum, ruh sağlığı ve din. Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25 (1), 208-229.
• Saygın, S., & Hasta, D. (2018). Göç, kültürleşme ve uyum. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(3), 302-323.
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 267- 305.
• Taştan, C. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: güçlükler ve öneriler.[Çevrim-içi: http://www.ebs.org.tr/ebs_files/files/Suriye_Rapor_TUKCE.pdf, (Erşim Tarihi: 10.05.2022)
• TDK (2020). Mülteci. https://sozluk.gov.tr.
• Tunca, H. Ö. (2018). Suriye’den Türkiye’ye Göç: Tehditler ve Fırsatlar. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 28(2), 47-68.
• Türkiye Göç Raporu (2022). https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/351(Erşim Tarihi: 13.03.2022)