Çin Halk Cumhuriyeti’nde düşünce kuruluşlarının gelişimi: “Sorumlu büyük güç” olma yolunda gerçekleştirilen düşünce kuruluşu açılımı

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 78 - 99, 31.12.2019

Abdurrahim Sağır

https://doi.org/10.38154/cjas.29

Öz

Küresel siyasetin merkezine doğru yaklaştığı günlerde Çin Halk Cumhuriyeti, liberal dünya düzenin normlarına göre şekillenen bir aktörden, küresel yönetişimdeki normları şekillendirmeye aday bir aktöre geçiş sürecini yaşamaktadır. Son dönemde Çin siyasetinde yaşanan gelişmelere bakıldığında ise Pekin’in bu hassas süreci başarılı yönetebilmek adına yüzünü Çinli düşünce kuruluşlarına (ÇDK) çevirdiği görülmektedir. Bu itibarla, Asya’nın yükselen gücü Çin’in küresel siyasete neler vaat ettiğini anlayabilmek adına ÇDK’ler tarihte hiç olmadıkları kadar önemli bir konumda bulunmaktadır. Bu çalışma, Çin’in yerel politika araştırma merkezlerini Batı’dan sunulan bir perspektiften ziyade, kendi ulusal şartları çerçevesinde anlamlandırma gayretinin bir ürünüdür. Çalışmada, düşünce kuruluşlarının Çin Halk Cumhuriyeti siyasi sahnesinde günümüze kadar geldikleri süreç tarihsel bir bütünlük içerisinde ele alınmış, daha sonra günümüzde yaşanan “düşünce kuruluşu açılımı” incelenmiştir. Makalede, Çin’de faaliyet gösteren düşünce kuruluşlarının devrimden itibaren Çin’in çalkantılarla dolu olan siyasi atmosferinde ne gibi değişimler geçirerek günümüze ulaştıklarına, Çin’in kendine özgü siyasi yapısı içerisinde hangi fonksiyonları üstlendiklerine ve ne gibi fonksiyonları yerine getirmekte yetersiz kaldıkları gibi konulara ışık tutulmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, Türkiye akademik yazınında üzerinde pek durulmamış bir alan olan ÇDK alanındaki Çince ve İngilizce literatürdeki birikimi Türkçe literatüre kazandırarak, Çin dış siyasetine ilişkin yapılan çalışmalara katkı sunabilmek amacıyla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çinli düşünce kuruluşları, büyük güç diplomasisi, düşünce kuruluşu açılımı, Çin dış politikası

Evolution of think-tanks in the People’s Republic of China: Think-tank reform on the course of being a “responsible major power”

Öz

The People’s Republic of China is experiencing dramatic changes in terms of its position on the international stage. Beijing is on the brink of transitioning from being a norm-taker to becoming a norm-maker by “contributing Chinese wisdom” to global governance efforts. Beijing has been adopting new strategies and developing new diplomatic routes to ensure the successful management of this process, and calling on the support of Chinese think tanks is one of the most advantageous moves made by the Party leadership. At this point, given the increasing influence of Chinese think tanks (CTTs) on the foreign policy decision-making processes of the PRC, CTTs have become a key component in Chinese foreign policy making, providing a window of analysis for outsiders. This research offers a better understanding of China’s local research institutes by assessing them within the national context, rather than looking upon them from a traditional Western perspective. After examining the development of CTTs in the PRC’s political life from a historical perspective, the study turns focus to the recent developments in the field of think tanks in China. The study seeks to shed light on the overall evolution of CTTs, for which three different time periods are examined so as to observe how think tanks have adopted to the changing political dynamics in the PRC. A brief evaluation of the shortcomings of recent think tank activities in China is presented in the conclusion.

Anahtar Kelimeler

Chinese think-tanks, think-tank reform, Chinese foreign policy making, major country diplomacy

Kaynakça

• Abb, Pascal. 2013. “China’s Foreign Policy Think Tanks: Changing Roles and Structural Conditions.” SSRN Electronic Journal.
• Abelson, Donald E. 2000. “Do Think Tanks Matter? Opportunities, Constraints and Incentives for Think Tanks in Canada and the United States.” Global Society, 14 (2), 213–236.
• CASS 2017. ‘‘Niteliksel Artıştan İçeriksel İyileştirmeye 从数量式增长到内涵式提升’’ Çin Sosyal Bilimler Akademisi, Erişim tarihi: 05.09.2019 http://ex.cssn.cn/bk/bkpd_qklm/bkpd_bkwz/201703/t20170302_3437873_1.shtml?COLLCC=3443437276&COLLCC=3738579478&.
• Eğitim Bakanlığı 2014. “Üniversiteye Bağlı Yeni Düşünce Kuruluşlarının Kurulmasına Yönelik Teşvik Planı (中国特色新型高校智库建设推进计划)” Erişim tarihi: 25.07.2019. http://www.moe.gov.cn/jyb_xwfb/gzdt_gzdt/s5987/201402/t20140228_164764.html.
• Görüş 2015. “Çin Karakteristiğinde Yeni Düşünce Kuruluşların İnşasının Güçlendirilmesine Dair Görüşler《关于加强中国特色新型智库建设的意见》.” Erişim tarihi: 03.08.2019. http://www.gov.cn/xinwen/2015-01/20/content_2807126.htm.
• Haass, Richard N. 2002. “Think Tanks and U.S: Foreign Policy: A Policy Maker’s Perspective.” U.S. Foreign Policy Agenda, 7 (3), 5–8.
• Li, Cheng. 2001. “China’s New Think Tanks: Where Officials, Entrepreneurs, and Scholars Interact.” Brookings, November 30, 2001.
• Li, He. 2002. “The Role of Think Tanks in Chinese Foreign Policy.” Problems of Post-Communism, 49 (2), 33–43.
• McGann, James G. 2002. “Think Tanks and Transnationalization of Foreign Policy.” U.S. Foreign Policy Agenda, 7 (3), 13–18.
• Menegazzi, Silvia. 2018. Rethinking Think Tanks in Contemporary China. Cham: Springer International Publishing. Xinhua. 2017. ‘‘Xi Jinping's report at 19th CPC National Congress’’. http://www.xinhuanet.com/english/special/2017-11/03/c_136725942.htm
• Rapor 1964. “1964 Devlet Konseyi Çalışma Raporu (1964年国务院政府工作报告)” Erişim tarihi: 13.02.2020. http://www.gov.cn/premier/2006-02/23/content_208787.htm.
• Shambaugh, David. 2002. “China’s International Relations Think Tanks: Evolving Structure and Process.” The China Quarterly 171, 575–96.
• Shichor, Yitzhak. 2008. The Middle East in China’s Foreign Policy: 1949-1977. Cambridge: Cambridge University Press.
• Stone, Diane. 2013. Knowledge Actors and Transnational Governance. London: Palgrave Macmillan UK.
• SASS 2017. ‘‘2017 Çinli Düşünce Kuruluşları Raporu (2017年中国智库报告)’’ Şangay Sosyal Bilimler Akademisi.
• Theory.people.com.cn. 2014. ‘‘Xi Jinping neden yeni düşünce kuruluşlarının kurulmasını vurguluyor?习近平为何特别强调“新型智库建设” Erişim tarihi: 02.2019. http://theory.people.com.cn/n/2014/1029/c148980-25928251.html
• Zhu, Xufeng. 2011. “Government Advisors or Public Advocates? Roles of Think Tanks in China from the Perspective of Regional Variations.” The China Quarterly, 207, 668–86.
• Zhu, Xufeng, and Lan Xue. 2007. “Think Tanks in Transitional China.” Public Administration and Development, 27 (5), 452–64.
• Zimmerman, Erin. 2016. Think Tanks and Non-Traditional Security. London: Palgrave Macmillan UK. https://doi.org/10.1057/9781137488251.
• 上海社会科学院智库研究中心项目组, ve 李凌. 2014 “中国智库影响力的实证研究与政策建议.” 社会科学, no. 04: 6–23.
• 关照宇, ve 张婷婷. 2018. “新时代新型智库建设与中国特色大国外交.” 智库理论与实践, no. 04: 44–51.
• 张建. 2008. “上海国际问题研究50年(1957-2007).” 国际观察, no. 3: 37–43.
• 张毅君. 2006. “新中国第一个国际问题研究机构——中国国际问题研究所.” 世界知识, no. 14: 67.
• 薛澜. 2015. “智库热的冷思考:破解中国特色智库发展之道.” 中国行政管理, no. 5: 8–12.
• “谢泳：思想改造运动的起源及对中国知识分子的影响_爱思想.” n.d. Erişim tarihi: 17.08.2019. http://www.aisixiang.com/data/20988.html#.
• 陈广猛, and ChenGuangmeng. 2009. “中国外交思想库:定义、分类和发展演变.” 外交评论 26 (1): 57–69.
• 朱旭峰. 2010. 中国思想库要坚持走自己的发展道路-中国社会科学网. Erişim tarihi: 12.02.2019. http://www.aisixiang.com/data/36840.html
• 任晓. 2014. “中国智库:发展、问题与前景.. 中国第三部门研究.” no. 2: 66-89
• 王莉丽. 2012. “中国大学思想库建设的未来发展图景与路径.” 武汉大学学报：哲学社会 科学版, no. 4: 126-128.
• 张春海 ve 毛莉. 2014 “国智库迎来发展新机遇.” 中国社会科学报. Erişim tarihi: 17.09.2019. http://www.china.com.cn/opinion/think/2014-11/03/content_33950588.htm.