Testing the Linearity of Macroeconomic Time Series of Turkey

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 16, 01.09.2016

Veli Yılancı Muhammed Tıraşoğlu

Öz

In economic and financial time series studies, determining the data generation process of the series
is an important issue. Analysing by using appropriate methods and models based on the structure
of the series helps to obtain reliable results. In recent years, linear methods as well as nonlinear
methods are being used in the literature. Therefore, we investigate whether Turkey’s major
macroeconomic series are linear. For this purpose, we examined the number of employers,
unemployment rate, industrial production index, number of unemployed, M3 money supply,
interest rate, export and import volume index series by Harvey et al. (2008) linearity test.
According to our analysis results, unemployment rate, number of unemployed, M3 money supply
and import series are linear. However, the presence of outliers in the nonlinear series tested by
using Chen and Liu (1993) test. We detected outliers in the industrial production, interest rate and
export series, but we find out that the reason of nonlinearity in the interest rates is not the extreme
values.

Anahtar Kelimeler

Linearity, Macroeconomic data, Harvey et al. test, Outliers.

Türkiye’nin Makroekonomik Zaman Serilerinin Doğrusallığının Testi

Öz

İktisadi ve finansal ampirik çalışmalarda incelenen serilerin yapısal özelliklerinin belirlenmesi önemli bir konudur. Veri yaratma sürecine uygun yöntem ve modeller kullanılarak analizler yapmak elde edilen sonuçların güvenilir olmasını sağlayacaktır. Son yıllarda ekonometri literatüründe doğrusal yöntemler kadar doğrusal olmayan yöntemlerin de kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada Türkiye’nin belli başlı makroekonomik serilerinin doğrusal olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla istihdam edilen kişi sayısı, işsizlik oranı, sanayi üretim indeksi, işsiz kişi sayısı, M3 para arzı, faiz oranı, ihracat ve ithalat hacim indeksi serileri Harvey vd. (2008) doğrusallık testi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda, işsizlik oranları, işsiz sayısı, M3 para arzı ve ithalat serilerinin doğrusal yapıda olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, doğrusal olmadığı bulunan serilerde aykırı değerlerin varlığı Chen ve Liu (1993)’in önermiş olduğu yöntemle sınanmış ve endüstriyel üretim, faiz ve ihracat serilerinde aykırı değerlerin varlığı tespit edilmiş ve faiz oranlarındaki doğrusal dışılığın kaynağının aykırı değer olmadığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Doğrusallık, Makroekonomik veri, Harvey vd. testi, Aykırı değerler.