TÜRKİYE’DE FAKTORİNG ŞİRKETLERİNİN SERMAYE YAPISININ BELİRLEYİCİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 401 - 423, 31.12.2019

Asim Alpay Parlak , Güven Sayılgan

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.550709

Öz

Bu çalışma,
Türkiye’de faaliyet gösteren faktoring şirketlerinin sermaye yapısının
belirleyicilerinin tespiti amacıyla yapılmıştır. Panel veri
analizi ile 57 adet faktoring şirketinin 2013-2017 yılları arasındaki şirketlere
özgü faktörler yanında makroekonomik faktörler de dikkate alınarak
gerçekleştirilen panel veri analizi sonucunda; kârlılık, büyüklük ve gecikmeli (T-1)
kaldıraç oranının sermaye yapısı (kaldıraç) üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü
etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda, çalışma sonuçlarının Ödünleşme (trade-off)
teorisiyle uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Faktoring Şirketleri, Sermaye Yapısı, Panel Veri Analizi, Ödünleşme Teorisi

Kaynakça

• Acaravcı, S. K. ve Doğukanlı, H. (2004). Türkiye’de Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörlerin İmalat Sanayiinde Sınanması. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 19 (225), 43-57.https://www.researchgate.net/publication/23532939_Turkiye''de_Sermaye_Yapisini_Etkileyen_Faktorlerin_Imalat_Sanayiinde_Sinanmasi (Erişim Tarihi: 06.01.2019)
• Albayrak, A. S. (2005). Çoklu Doğrusal Bağlantı Halinde En Küçük Kareler Tekniğinin Alternatifi Yanlı Tahmin Teknikleri ve Bir Uygulama. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 106-126. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423937309.pdf (Erişim Tarihi: 18.02.2019) Ata, H. A. ve Ağ, Y. (2010). Firma Karakteristiğinin Sermaye Yapısı Üzerindeki Etkisinin Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 11, 45-60. https://www.researchgate.net/publication/46560320_Firma_Karakteristiginin_Sermaye_Yapisi_Uzerindeki_Analizi (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Berk, J. ve Demarzo, P. (2017). Corporate Finance (954). 4. England: Pearson Education Limited.
• Brealey, A. R., Myers, C. S. ve Allen, F. (2014). Principles of Corporate Finance (465-466). 11. USA: McGraw-Hill.
• Brigham, F. E. ve Houston, F. J. (2015). Fundamentals of Financial Management Concise Edition (224). 9. Canada: Cengage Learning.
• Burucu, H. ve Öndeş, T. (2016). Türk İmalat Sanayi Firmalarının Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörlerin Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Dergisi, 6 (1), 201-225. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/382415 (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Demirhan, D. (2009). Sermaye Yapısını Etkileyen İşletmeye Özgü Faktörlerin Analizi:İMKB Hizmet Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi. 9 (2) 677-697. https://www.researchgate.net/profile/Dilek_Demirhan/publication/227428279_Sermaye_Yapisini_Etkileyen_Firmaya_Ozgu_Faktorlerin_Analizi_IMKB_Hizmet_Firmalari_Uzerine_Bir_Uygulama/links/5555a39708ae6943a871cf6b/Sermaye-Yapisini-Etkileyen-Firmaya-Ozgu-Faktorlerin-Analizi-IMKB-Hizmet-Firmalari-Uzerine-Bir-Uygulama.pdf (Erişim Tarihi:18.02.2019)
• Dinçergök, B. (2017). Sermaye Yapısı Kararlarında Firma Büyüklüğünün Rolü: BİST İmalat Sektörü Firmalarında Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (2), 89-109. http://isarder.com/2017/vol.9_issue.2_article05_full_text.pdf (Erişim Tarihi:28.12.2018)
• Erem, I. (2013). Sermaye Yapısına Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi. 17. Finans Sempozyumu Muğla 23-26 Ekim 2013, 329-338. http://www.academia.edu/9884992/Sermaye_Yap%C4%B1s%C4%B1na_Etki_Eden_Fakt%C3%B6rlerin_Belirlenmesi_T%C3%BCrk_Bankac%C4%B1l%C4%B1k_Sekt%C3%B6r%C3%BC_%C3%96rne%C4%9Fi (Erişim Tarihi:28.12.2018)
• Esen, F. S., Öztürk, S. P. ve Esen, Ü. B. (2014). Sermaye Yapısını Belirleyen Faktörler: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gıda Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Journal of Economics, Finance and Accounting, 1 (3), 173-183. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/374666 (Erişim Tarihi:28.12.2018)
• Fıratoğlu, B. (2005). Şirketlerin Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörler ve Kriz Dönemlerinde Şirket Davranışlarında Meydan Gelen Değişiklikler, Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Raporu, 1-39. http://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/937 (Erişim Tarihi: 18.02.2019)
• Frank, M. Z. ve Goyal, V. K. (2009), Capital Structure Desicion: Which Factors Are Reliably Important? Financial Management, 38 (1), 1-37. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1755-053X.2009.01026.x (Erişim Tarihi:03.01.2019)
• Guo, L., Liu, Y., Dai, Y. ve Zhang, H. (2018). A Re-Examination of The Capital Structure Theory: Evidence from Chinese Listed Companies. Theoretical Economic Letters, 8, 935-959. https://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=83698 (Erişim Tarihi: 03.01.2019)
• Güler, S. (2010). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına (İMKB) Kayıtlı Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) Sermaye Yapıları Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (3), 353-371. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/194555 (Erişim Tarihi: 18.02.2019)
• Gülşen, A. Z. ve Ülkütaş, Ö. (2012). Sermaye Yapısının Belirlenmesinde Finansman Hiyerarşisi Teorisi ve Ödünleşme Teorisi: İMKB Sanayi Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerinde Bir Uygulama. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (15), 49-60. http://ijmeb.org/index.php/zkesbe/article/download/58/38 (Erişim Tarihi: 03.01.2019)
• Güner, A. (2016). The Determinants of Capital Structure Desicion: New Evidence from Turkish Companies. Procedia Economics and Finance, 38 (2016), 84-89. https://core.ac.uk/download/pdf/82551845.pdf (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Halaç, U. ve Durak, M. G. (2013). İMKB’de İşlem Gören İşletmeler İçin Para Politikası ve Sermaye Yapısı İlişkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13 (4), 497-504. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/559979 (Erişim Tarihi: 18.02.2019)
• Hall, G. C., Hutchinson, P. J. ve Michaelas, N. (2004). Determinants of The Capital Structures of European SMEs. Journal of Business, Finance and Accounting, 31 (5-6), 711-728. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.0306-686X.2004.00554.x (Erişim Tarihi: 14.01.2019)
• Harris, M. ve Raviv, A. (1991). The Theory of Capital Structure. The Journal of Finance, 46 (1), 297-355. https://www.jstor.org/stable/2328697?seq=1#metadata_info_tab_contents (Erişim Tarihi: 03.01.2019)
• İskenderoğlu, Ö., Karadeniz, E. ve Ayyıldız, N. (2016). Türkiye Enerji Sektöründe Sermaye Yapısını Belirleyen Değişkenlerin Analizi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançoları Üzerinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 17 (51), 73-92. https://www.researchgate.net/publication/316280895_The_Analysis_Of_The_Variables_That_Affect_Capital_Structure_In_Turkey_Energy_Sector_A_Research_On_Central_Bank_Of_Republic_Of_Turkey_Company_Accounts (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Korkmaz, T., Albayrak, A. S. ve Karataş, A. (2007). Hisse Senetleri İMKB'de İşlem Gören KOBİ'lerin Sermaye Yapısının İncelenmesi 1997-2004 Dönemi. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 22 (253), 79-96. https://www.researchgate.net/publication/23533275_Hisse_senetleri_IMKB'de_islem_goren_KOBI'lerin_sermaye_yapisinin_incelenmesi_1997-2004_donemi (Erişim Tarihi: 03.01.2019)
• Köksal B., Orman C. ve Oduncu A. (2013). Determinant of Capital Structure: Evidence from A Major Emerging Market Economy. Munich Personal RePEc Archive, 1-48. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/48415/1/MPRA_paper_48415.pdf (Erişim Tarihi: 28.12.2018) Matias, F. ve Serrasqueiro, Z. (2017). Are There Reliable Determinant Factors of Capital Structure Desicion? Empirical Study of SMEs in Different Regions of Portugal. Research in International Business and Finance, 40 (2017), 19-33. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0275531916302975 (Erişim Tarihi: 08.01.2019)
• Myers, S. C. (1984). The Capital Structure Puzzle. The Journal of Finance, 39 (3), 575-592. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1540-6261.1984.tb03646.x (Erişim Tarihi: 10.01.2019)
• Okuyan, A. H. ve Taşçı, M. H. (2010). İMKB’de İşlem Gören Reel Sektör İşletmelerinde Sermaye Yapısının Belirleyicileri. Ekonomik Yaklaşım, 21 (76), 55-72. https://docplayer.biz.tr/897793-Imkb-de-islem-goren-reel-sektor-isletmelerinde-sermaye-yapisinin-belirleyicileri.html (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Okuyan, A. H. (2013). Türk Bankacılık Sektöründe Sermaye Yapısı. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13 (3), 295-302. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/559858 (Erişim Tarihi: 18.02.2019)
• Özkan, A. (2001), Determinant of Capital Structure and Adjustment To Long Run Target: Evidence From UK Company Panel Data. Journal of Business, Finance and Accounting, 28 (1-2), 175-198. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1468-5957.00370 (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Öztürk, M. B. ve Şahin, E. E. (2013), İMKB’de İşlem Gören Spor Firmalarının Sermaye Yapılarının Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz. Verimlilik Dergisi, 2013 (1), 7-24. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423938490.pdf (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Rajan, R. G. ve Zingales, L. (1995). What Do We Know About Capital Structure? Some Evidence From International Data. The Journal of Finance, 50 (5), 1421-1460. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1540-6261.1995.tb05184.x (Erişim Tarihi: 03.01.2019)
• Sarıgül, H. (2015). Sendikasyon Kredisi Kullanım Duyurularının Bankaların Hisse Senedi Getirilerine Etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7 (12), 113-129. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/4008 (Erişim Tarihi: 18.02.2019) Sarıoğlu, S. E., Kurun, E. ve Güzeldere, H. (2013). Sermaye Yapısı Belirleyicileri: İMKB'de İşlem Gören Çimento, Otomotiv ve Bilişim Sektörlerinin Sermaye Yapısı. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13 (4), 481-496. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/559971 (Erişim Tarihi: 02.01.2019)
• Sayılgan, G., Karabacak, H. ve Küçükkocaoğlu, G. (2006), The Firm-Spesific Deteminants of Corporate Capital Structure, Evidence From Turkish Panel Data. Investment Management and Financial Innovations, 3 (3), 125-139. https://www.researchgate.net/publication/242099579_The_Firm-Specific_Determinants_of_Corporate_Capital_Structure_Evidence_from_Turkish_Panel_Data (Erişim Tarihi: 15.09.2018)
• Sayılgan, G. ve Seda, C. (2017). Sermaye Yapısı Teorilerinin Reel Sektör Firmaları Özelinde Test Edilmesi. Verimlilik Dergisi, 2017, 2 (2), 135-161. http://dergipark.gov.tr/verimlilik/issue/28664/306350 (Erişim Tarihi: 19.12.2018)
• Sayılgan, G. ve Uysal, B. (2011). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektörel Bilançoları Kullanılarak Sermaye Yapısını Belirleyen Faktörler Üzerine Bir Analiz: 1996 – 2008. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66 (4) 2011, 101-124. http://dergipark.gov.tr/ausbf/issue/3066/42518 (Erişim Tarihi: 08.03.2018)
• Terim, B. ve Kayalı, C. A. (2009). Sermaye Yapısını Belirleyici Etmenler: Türkiye’de İmalat Sanayi Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 125-154. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423874651.pdf (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Titman, S. ve Wessels, R. (1988). The Determinants of Capital Structure Choice, The Journal of Finance, 153 (1), 1-19. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1540-6261.1988.tb02585.x (Erişim Tarihi: 05.01.2019)
• Topaloğlu, E. E. (2018). Sermaye Yapısına Etki Eden Firmaya Özgü Faktörlerin Panel Veri Analizleri İle Belirlenmesi: Kurumsal Yönetim Endeksi Üzerine Bir Uygulama, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 640, 63-100. http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/files/articles/1534336159.pdf (Erişim Tarihi: 03.11.2018)
• Vanlı, Y, (2016). Şirketlerin Finansal Kaldıraç Kullanımı ve Resesyona Etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8 (14), 209-227. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/159855 (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Yıldız, M. E., Yalama, A. ve Sevil, G. (2009). Sermaye Yapısı Teorilerinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Panel Veri Analizi Kullanılarak İMKB İmalat Sektörü Üzerinde Ampirik Bir Uygulama, İktisat, İşletme ve Finans, Bilgesel Yayıncılık, 24 (278), 25-45. https://ideas.repec.org/a/iif/iifjrn/v24y2009i278p25-45.html (Erişim Tarihi: 28.12.2018)
• Yılmaz, H. (2015). Firmalarda Sermaye Yapısının Firma Değeri ve Performansı Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=WY5CM7tPNE2z_YM6pBu0tyJFTzqmuk2iIGk33qHOmaQE1GRf6zokZ-VIINQzXezC (Erişim Tarihi: 30.09.2017)