Tasarruf Davranışının Beklenti Teorisi Çerçevesinden Analizi: Bir Deneysel Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 205 - 228, 30.06.2022

Dr. İbrahim Cevizli

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.997256

Cited By: 1

Öz

Tasarruf olgusuna yönelik gerçekleştirilmiş birçok çalışma bulunmaktadır. Nitekim bunların arasında tasarruf, yatırım ve büyüme arasındaki ilişkilerin testine yönelik çalışmaların çoğunlukta olduğu görülmektedir. Bireyleri tasarruf etmeye yönelten faktörler ise genellikle faiz oranları ve gelir seviyeleri olarak öne çıkmaktadır. Ancak tasarruf olgusunu gerçekleştiren nihayetinde insandır. Bu sebeple tasarruf olgusuna yönelik davranışsal iktisat teorik temelli çalışmaların gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir. Ancak bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmaların az düzeyde olduğu görülmektedir.
Bu çalışmada tasarruf olgusu davranışsal iktisat teorik temelli beklenti teorisi kapsamında analiz edilmiştir. Yöntem olarak ise iktisadın ulaştığı soyutluğu aşmaya yönelik içerisinde gerçek insanı barındıran deneysel iktisat ekseninde deneysel metot uygulanmıştır. Sonuç olarak tasarruf davranışına etki eden faktörler arasında kayıptan kaçınma güdüsünün de olduğu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Davranışal İktisat, Deneysel İktisat, Tasarruf, Tasarruf Davranışı

ANALYSIS OF SAVING BEHAVIOR WITHIN THE FRAMEWORK OF PROSPECT THEORY: AN EXPERIMENTAL STUDY

Öz

There are many studies conducted on the phenomenon of saving. As a matter of fact, it is seen that the majority of studies are conducted to test the relationships between savings, investment and growth. The factors that lead individuals to save are generally interest rates and income levels. However, it is ultimately human beings who realize the saving phenomenon. For this reason, it is important to carry out behavioral economics theoretical-based studies on the phenomenon of saving. However, it is seen that the studies carried out in this context are at a low level.
In this study, saving behavior is analyzed from the perspective of behavioral economics within the scope of prospect theory. As a method, the experimental method was applied on the axis of experimental economics, which includes real people, in order to overcome the abstraction that economics has reached. As a result, it has been obtained that among the factors affecting the saving behavior, there is also the loss aversion motive.

Anahtar Kelimeler

Bahavioral Economics, Experimental Economics, Saving, Saving Behaviour

Kaynakça

• Adelakun, O. J. (2015). An Investigation of The determinants of Savings and Investment in Nigeria. International Economics and Business, 1(2), 1-16.
• Alessie, R., Lusardi, A., & Aldershof, T. (1997). Income and Wealth Over the Life Cycle Evidence from Panel Data. Review of Income and Wealth, 43(1), 1-32.
• Alimi, R. S. (2013). Keynes' Absolute Income Hypothesis and Kuznets Paradox. Munich Personal RePEc Archive, P.N. 49310.
• Ariely, D. (2013). Akıldışı ama Öngörülebilir: Kararlarımızı Biçimlendiren Gizli Kuvvetler, (Çev. A. H. Gül, & F. Şar). 4. Baskı, İstanbul: Optimist Yayıncılık.
• Aydın, Y. (2015). Keynes’in Parasal Faiz Teorisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 207-224.
• Bhandari, R., Dhakal, D., Pradhan, G., & Upadhyaya, K. (2007). Deter¬minants of Private Saving in South Asia. South Asia Economic Journal, 8(2), 205-217.
• Blaug, M. (2014). İktisat Kuramının Geçmişine Bakış. (Çev. Ö. F. Çolak). Ankara: Efil Yayınevi.
• Bozkuş, S., & Üçdoğruk, Ş. (2007). Hanehalkı Tasarruf Tercihleri-Türkiye Örneği. 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Camerer, C. F., Loewenstein, G., & Prelec, D. (2004). Neuroeconomics: Why Economics Needs Brains. Scandinavian Journal of Economics, 106(3), 555-579.
• Campell, J. (1987). Does Savings Anticipate Declining Labour Income? An Alternative Test of the Pemanent Income Hypotesis. Econometrica, 55(6), 1249-1273.
• Can, Y. (2012). İktisatta Psikolojik İnsan Faktörü: Davranışsal İktisat. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2), 95.
• Canova, L., Rattazzi, A. M. M., & Webley, P. (2005). The Hierarchical Structure of Saving Motives. Journal of Economic Psychology, 26(1), 21-34.
• Cevizli, İ. & Bilen, M. (2021). “Duyguların Rasyonel İktisadi Kararlarımız Üzerindeki Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi, 11(2), 19-46.
• Cevizli, İ. (2021). Algılanan Fayda Davranışsal İktisat Özelinde rasyonel Birey Analizi. Ankara: Akademisyen Yayınları.
• Dayal, A. & Thimann, C. (1997), Saving in Southeast Asia and Latin America Compared: Searching for Policy Lessons, IMF Working Paper.
• De Serres, A., & Pelgrin, F. (2002). The Decline in Private Saving Rates in the 1990s in OECD Countries: How Much Can be Explained by Non-Wealth Determinants?. OECD Economics Department Working Papres, 344. Paris: OECD Publishing.
• Dumludağ, D., & Ruben, E. (2015). Davranışsal İktisadın Gelişimi. İktisat ve Toplum Dergisi, 58, 4-9.
• Douglas, M. ve Isherwood, B. (1999). Tüketimin Antropolojisi. (Çev. E. A. Aytekin) Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
• Duesenberry, J. (1949). Income, Saving, and The Theory of Consumer Behavior, Harvard University Press, Cambridge.
• Dynan, K. E., Skinner, J., & Zel, S. P. (2004). Do The Rich Save More?. Journal of Poli¬tical Economy, 112(2), 397-444.
• Edwards, S. (1996), “Why Are Latin America’s Saving Rates So Low? An International Comparative Analysis”, Journal of Development Economics, 51(1), 5-44. Feldstein, M. (1974). Social Security, Induced Retirement, and Aggregate Capital Accumulation. Journal of Political Economy, 82(5), 905-926.
• Fisher, I, (1930), The Theory of Interest, MacMillan, New York.
• Frey, B. S., & Stutzer, A. (2002). What Can Economist Learn From Happiness Research?. Journal of Economic Literatüre, 40(2), 402-435.
• Grigoli, F., Herman, A., & Schmidt-Hebbel, K. (2014). World saving. International Monetary Fund Working Paper.
• Gülten Kazgan, G. (1984). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Harris, M. N., Loundes, J., & Webster, E. (2002). Determinants of Household Saving in Australia. Economic Record, 78(241), 207-223.
• Hattwick, R. E. (1989). Behavioral Economics: An Overview. Journal of Business and Psychology, 4(2), 141-142.
• Hertwig, R., & Ortmann, A. (2001). Experimental Practices in Economics: A Metodological Challenge for Psychologists?. The Behavioral Sciences, 24(3), 383-403.
• Hicks, J. R., & Allen, R. G. (1934). A Reconsideration of The Theory of Value. Part I. Economica, 1(1), 52-76.
• Horioka, C. Y., & Watanabe, W. (1997). Why Do People Save? A Micro‐Analysis of Motives for Household Saving in Japan. The Economic Journal, 107(442), 537-552.
• Johnson, P. J. (1999). Saving Practices of New Canadians from Vietnam and Laos. Journal of Consumer Affairs, 33(1), 48-75.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk. Econometrica, 47(2), 263-292.
• Kahneman, D. (2003). A Psychological Perspective on Economics. American Economic Review, 93(2), 162-168.
• Kahneman, D. (2018). Hızlı ve Yavaş Düşünme, 8. Baskı, (Çev. O. Ç. Deniztekin, & F. N. Deniztekin). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Kamber, S. C. (2018). Davranışsal İktisat ve Rasyonellik Varsayımı: Literatür İncelemesi. Ekonomi ve Yönetim Araştırma Dergisi, 7(1).
• Keynes, J. M. (1964). The General Theory of Employment, Interest and Money. London: Macmil¬lan and Co. Ltd.
• Kotlikoff, L. J. (1989). What Determines Savings?. MIT Press Books, 1. Cambridge.
• Leland, H. E. (1968), Saving and Uncertainty: The Precautionary Demand for Saving, Quarterly Journal of Economics, 82(3), 465-473.
• Modigliani, F. (1986), Life Cycle, Individual Thrift and Wealth of Nations, The American Economic Review, 76 (3), 297-313.
• Niculescu-Aron, I., & Mihăescu, C. (2012). Determinants of Household Savings in EU: What Policies for Increasing Savings?. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 483-492.
• Oktayer, N. (2002). Gelir ve Tüketim Vergilerinin Tasarruflar Üzerindeki Etkileri. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 41, 155.
• Peterson, W. C. (1994). Gelir, İstihdam ve Ekonomik Büyüme, (Çev. T. Güllap), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Ricciuti, R. (2003). Assessing Ricardian Equivalence. Journal of Economic Surveys, 57.
• Rijckeghem, C. V., & Üçer, M. (2009). Türkiye’de Tasarruf Oranı’nın Evrimi ve Başlıca Belirleyicileri: Doğru Politikalar İçin Çıkartılacak Dersler, TÜSİAD, Yayın No: TÜSİAD-T/2009-02 /482, İstanbul.
• Ruben, E., & Dumludağ, D. (2018). İktisat ve Psikoloji. İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar Kitabı (2. Baskı) içinden (s.33-53). Ankara: İmge Kitabevi.
• Samuelson, P. (1980). İktisat. (Çev. D. Demirgil). İstanbul: Menteş Kitapevi.
• Sandoval-Hernandez, J. (2010). Household Saving Behavior: Empirical Evidence Based on Mexican Households Surveys. Santa Crus: University of California.
• Saral, A. S. (2018). Labaratuvar Deneyleri: Metedolojik Bir Bakış. İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar Kitabı (2. Baskı) içinden (s.341-361). Ankara: İmge Kitabevi.
• Savaş, V. F. (2007). İktisadın Tarihi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Şengür, M., & Taban, S. (2015). Gelir Dağılımı-Tasarruf İlişkisi: Türkiye’de Hanehalkı Gelir Türünün Tasarruflar Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 49-71.
• Shiller, R. J. (1999). Human Behavior and the Efficiency of the Financial System. Handbook of Macroeconomics, 1(20), 1305-1340, Elseiver.
• Skousen, M. (2016). İktisadi Düşünce Tarihi: Modern İktisadın İnşası. 7. Baskı,(Çev. M. Acar, E. Erdem & M. Toprak), Adres Yayınları, Ankara.
• Smith, V. L. (1976). Experimental Economics: Induced Value Theory. American Economic Review, 66(2), 274-279.
• Soydal, H. (2010). Yeni Ekonomi: Kuantum-Nöroekonomi. Konya: Palet Yayınları. Şener, U. (2015). Beklenen Fayda Yaklaşımı ve Bu Yaklaşımın Sistematik İhlalleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 7(27), 37-68.
• Tekin, B. (2016). Beklenen Fayda ve Beklenti Teorileri Bağlamında Geleneksel Finans-Davranışsal Finans Ayrımı. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(4), 75.
• TCMB. Terimler Sözlüğü. https://www.tcmb.gov.tr. Date of Access: 4.07.2021.
• TDK. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://www.tdk.gov.tr. Date of Access: 10.06.2021.
• Ülgener, S. F. (1991). Milli Gelir İstihdam ve İktisadi Büyüme. 7. Baskı. İstanbul Der Yayınları.
• Webley, P., Burlando, R. P., & Viner, A. (2000). Individual Differences, Saving Motives and Saving Behaviour: A Cross-National Study. Fairness and Cooperation, 497-501.
• Yıldırım, K., Kahraman, D., & Taşdemir, M. (2010). Makro Ekonomi. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, F. (2009). Objektivizm ve Rolativizmin Ötesi. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.