Food Crisis and Competitive Analysis of Selected Agricultural Products in Turkey

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 953 - 975, 30.10.2023

Ferhat Pehlivanoğlu , Cemil Erarslan , Mehmet Emin Yardımcı , Melike Köken

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1303143

Öz

Agriculture has an important place in the Turkish economy. It is known that Turkey is the leading country in foreign trade in some agricultural products. The main purpose of this study is to test whether Turkey is a competitive country in agricultural products. In the study, Revealed Comparative Advantages (RCA) index was used to measure Turkey's competition in agricultural products. The study period covers the years 2000-2021. According to RCA index calculations, it was found that Turkey has disadvantages in 19 of 46 agricultural products and advantages in 27 of 46 agricultural products. These 27 agricultural products are divided into three as weak, medium and strong advantage levels. Accordingly, Turkey was found to have a weak advantage in 5 agricultural products, medium advantage in 9 agricultural products and strong advantages in 13 agricultural products.

Anahtar Kelimeler

Agriculture Sector, Revealed Comparative Advantage Index, Turkey

Gıda Krizi ve Türkiye’de Seçilmiş Tarımsal Ürünlerin Rekabet Analizi

Öz

Türk ekonomisi yapısal olarak incelendiğinde tarım sektörü nispeten önemli bir yere sahiptir. Türkiye’nin bazı tarım ürünlerinde dış ticarette lider ülke olduğu da bilinmektedir. Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’nin tarımsal ürünlerdeki rekabetçi ülke konumunda olup olmadığını sınamaktır. Çalışmada Türkiye’nin tarımsal ürün rekabetini ölçmek için Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) endeksi kullanılmıştır. Çalışma dönemi 2000-2021 yıllarını kapsamaktadır. Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler endeksi hesaplamalarına göre Türkiye’nin 46 tarımsal ürün çeşidinden 19’unda dezavantaja, 27’sinde ise avantaja sahip olduğu bulunmuştur. Bu 27 tarımsal ürün ise kendi içerisinde zayıf, orta ve güçlü avantaj seviyesi olarak üçe ayrılmaktadır. Buna göre Türkiye’nin 5 tarımsal üründe zayıf, 9 tarımsal üründe orta ve 13 tarımsal üründe güçlü avantaja sahip olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tarım Sektörü, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi, Türkiye

Kaynakça

• Anderson, K. (2010). Globalization's Effects on World Agricultural Trade, 1960–2050. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 365(1554), 3007-3021.
• Bashimov, G. (2017). Türkiye’nin Tarım ve Gıda Ürünlerinde Karşılaştırmalı Üstünlüğü. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4(3), 319-330.
• Bashimov, G. (2020). Seçilmiş Tarım Ürünlerinde Karşılaştırmalı Üstünlük: Baltık Ülkeleri Örneği. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 6(1), 28-35.
• Bashimov, G., Çiçek, R., and Aydın, A. (2017). Türk Gıda Sanayiinin Dış Ticaret Yapısının Analiz”. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(5), 38-54.
• Chand, R. (2008). The Global Food Crisis: Causes, Severity and Outlook. Economic and Political Weekly, 115-122.
• Doğan, Z., Arslan, S., and Berkman, A. (2015). Türkiye’de Tarım Sektörünün İktisadi Gelişimi ve Sorunları: Tarihsel Bir Bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-41.
• European Commission (2009), European Competitiveness Report 2008, European Commission, Brussels.
• FAO, (2022). Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAOSTAT, Date of Access: November 2022), https://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/
• French, S. (2017). Revealed Comparative Advantage: What Is It Good For?. Journal of International Economics, 106, 83–103.
• Gassmann, H. (1995). Globalisation and Industrial Competitiveness. Organisation for Economic Cooperation and Development. The OECD Observer, (197), 38.
• Günsoy, G., and Günsoy, B. (2000). Türkiye'de Tarımsal Destekleme Politikalarının Etkinsizliği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 147-162.
• Gürlük, S. and Turan, Ö. (2008). Dünya Gıda Krizi: Nedenleri ve Etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 63-74.
• Headey, D. D. (2013). The Impact of the Global Food Crisis on Self-Assessed Food Security. The World Bank Economic Review, 27(1), 1–27.
• Hinloopen, J., and Van Marrewijk, C. (2001). On The Empirical Distribution of the Balassa Index. Weltwirtschaftliches archiv, 137(1), 1-35.
• Kıymaz, T. (2014). Dünya Gıda Krizi Sonrası Dönemde Tarımsal Ürünlerin Rekabet Durumu: Türkiye Örneği. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 25(90), 21-48.
• Kum, H. (1999). Rekabet Gücünü Belirleyen Faktörler: Yeni Yaklaşımlar. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (14), 165-178.
• Latruffe, L. (2010), Competitiveness, Productivity and Efficiency in the Agricultural and Agri-Food Sectors, OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, No. 30, OECD Publishing, Paris.
• OECD (2022), Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2022: Reforming Agricultural Policies for Climate Change Mitigation, OECD Publishing, Paris.
• OECD Data (2022), Agricultural Support, Date of Access: December 2022, https://data.oecd.org/agrpolicy/agricultural-support.htm
• State Planning Organization [SPO] (2000). Tarımsal Politikalar ve Yapısal Düzenlemeler: Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Devlet Planlama Teşkilatı. Yayın No:2516-ÖİK:534. Ankara
• Şahinli, M. (2014). Revealed Comparative Advantage and Competitiveness: Turkey Agriculture Sector. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 24(3), 210-217.
• Tatar, H. E. (2020). Türkiye ve Seçilmiş Sınır Komşuları Arasında Sebze ve Meyve Ürün Grubunda Karşılaştırmalı Üstünlüğün Ölçümü. International Review of Economics and Management, 8(2), 241-255.
• Turkish Statistical Institute [TURKSTAT]. (2022), Agricultural Land, Date of Access: December 2022, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111
• Turkish Statistical Institute [TURKSTAT]. (2022), Gross domestic product by provinces by kind of economic activity (A10) in chain linked volume (value, index, percentage change) (2009=100), Date of Access: December 2022, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=2
• Turkish Statistical Institute [TURKSTAT]. (2022), Ekonomik Faaliyete Göre İstihdam Edilenler, Date of Access: December 2022, https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=Ekonomik%20faaliyete%20g%C3%B6re%20istihdam%20edilenler
• Uzundumlu, A. S. (2012). Tarım Sektörünün Ülke Ekonomisindeki Yeri ve Önemi. Alinteri Journal of Agriculture Science, 22(1), 34-44.
• Yıldız, A. (2022). Uluslararası Pazarlarda Rekabet Stratejileri ve Türkiye’nin Sebze Ürünleri Pazarında Karşılaştırmalı Rekabet Gücü Analizi: 2002-2020 Dönemi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Araştırmaları (Ed.) Tahir Benli, Hiper Yayın, İstanbul.
• Yılmaz, M. and Genç, E. G. (2021) Gıda Ürünleri ve İçecek Sektörünün, Balassa (AKÜ) Endeksine Göre Analizi. Journal of Business Innovation and Governance, 4(2), 194-213.
• Yüceer, S. E., Tan, S. and Semerci, A. (2020). Türkiye’de 2000-2020 Döneminde Tarımsal Destekleme Politikalarının Gelişiminin İncelenmesi. Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1(2), 36-46.
• Zhang, D., and Sun, Z. (2022). Comparative Advantage of Agricultural Trade in Countries along the Belt and Road and China and Its Dynamic Evolution Characteristics. Foods, 11(21), 3401.