Yeni əsr Misir ədəbiyyatının xarakterik obrazları–qaçqınlar

Yıl 2023, Sayı: 2, 130 - 135, 28.12.2023

Xumar Alakbarova

Öz

Bu gün yeni əsr Misir ədəbiyyatı ideya-məzmun baxımından dünyada vəxüsusən Ərəb Şər-qindəbaş verən ictimai-siyasi hadisələri özündəəks etdirən,çağdaş dünyanın gündəmini zəbt edən vəümumbəşəri çağırışları hədəfləyən mövzularla zəngindir. Beləmövzulardan biri,çox təəssüf ki, Ərəb Şərqindəsəngiməyən savaşlar, regional qarşıdurmalardır. Xüsusən keçən əsrdən miras qalan həll olunmamış Fələstin problemi Yusuf əl-Quayyid, BahəTahir, Sanallah İbrahim, Alya əl-Asuani, Miral ət-Tahavi, Radva Aşur, Naval əs-Saadavi vəb. misirli yazarların yaradıcılıqlarında müxtəlif aspektlərdən, ideya-məzmun baxımından real faktlara söykənərək işlənmişdir.Bu mövzuda çoxsaylı əsərlər arasında misirli xanım yazar Radva Aşurun (1946-2014) “Tanturalı qadın” əsəri (2010) xüsusən diqqəti cəlb edir. Romanda R.Aşur müharibəacılarını bütün çılpaqlıq-ları, vəhşilikləri ilədiqqətəçatdırmışdır. Müharibənin məhv etdiyi həyatlar, yarım qalmış arzular əsərin əsas qayəsini təşkil edir, hadisələr XX əsrin Ərəb-İsrail müharibələri fonunda cərəyan edir vəreal tarixi faktlara dayanır.Hadisələrin əsas qəhrəmanı işğal nəticəsindəTantura kəndindən (Fələstin) qaçqın düşən Ruqiyyəadlı qızcığaz –“Tanturalı qadın”dır. Ruqiyyəobrazının timsalında ərəb ədəbiyyatında nisbətən yeni sayılan bədii obrazlarla tanış oluruq –şəhərdən şəhərə, düşərgədən düşərgəyəünvan dəyişən, amma doğma yurdlarının qoxusunu burnunda, mənzərələrini xəyallarında daşıyan qaçqınlar. “Tanturalı qadın” adlı bu əsərin sonunda R.Aşur nikbin ruhun qəhrəmanlarını tərk etmədiyini təsvir edir. Doğma elini-obasını tərk etməyəməcbur qalmış insanlar nəvaxtsa mütləq geri dönəcəklərinəinanırlar. Bununla yazıçı özünün vəbütün ərəb xalqının ümidlərini ifadəetmiş olur.

Anahtar Kelimeler

ərəb ədəbiyyatı, Misir ədəbiyyatı, Radva Aşur, Ərəb-İsrail müharibələri, qaçqın problemi

Kaynakça

• Sabra ve Şatilla Katliamı. (2019). https://tr.wikipedia.org/wiki/Sabra_ve_%C5%9Eatilla_Katliam%C4%B1 adresinden alındı
• Lübnan'da gerçekleşen katliamlar. (2022). https://tr.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCbnan%27da_ger%C3%A7ekle%C5%9Fen_katliamla adresinden alındı
• Radva, A. (2019). Tanturalı kadın. İstanbul.
• Radwa, A. (2019). The Woman from Tantoura: A Novel from Palestine.
• Radwa, A. (2023). Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Radwa_Ashour