Özel Yetenekli Öğrencilerin Matematik Öğretimi Sürecinde Üstbilişsel Bilgi ve Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 10, 419 - 433, 29.12.2020

Gökhan Karaaslan , Necla Turanlı

Öz

Özel yetenekliler amaçlarına ulaşmak için en uygun stratejiyi seçer, çevresel faktörleri düzenler ve sürecin sonunda hedefine ulaşıp ulaşamadığını kontrol eder. Özel yeteneklilerin bu özellikleri üstbiliş kavramı ile ilişkilidir. Üstbilişsel becerileri yüksek olan öğrenciler öğrenme süreçlerinde farklı stratejiler kullanırlar ve hangi durumda hangi stratejinin uygun olacağına karar vererek süreci kontrol ederler. Karmaşık sayılar öğretimi sürecinde özel yetenekli öğrencilerin üstbilişsel bilgi ve becerilerini belirlemek çalışmanın amacıdır. Çalışmanın yöntemi nitel durum çalışmasıdır. Çalışma grubu Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören 3 öğrenciden oluşmaktadır. Bu
çalışmada 12 haftalık bir uygulama süreci gerçekleştirilmiştir. Uygulama süreci araştırmacılar tarafından yürütülmüştür. Çalışmada özel yetenekli öğrencilerin üstbilişsel bilgi ve becerileri karmaşık sayılar konusuna yönelik etkinlikler ile incelenmiştir. Etkinliklerden sonra öğrenciler ile üstbiliş mülakat soruları aracılığıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Veriler, üstbiliş ile ilgili yapılmış çalışmalardan yararlanılarak oluşturulan analiz çerçevesine dayanarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin durumsal bilgi alt bileşeni, biliş bilgisi bileşenlerinden en düşük seviye olarak gözlenmiştir. Bilişin düzenlenmesi bileşenine yönelik alt bileşenleri düzeylerinin planlama dışında yüksek olduğu görülmüştür. Üstbilişsel faaliyetlerin öğrenciler tarafından gösterilmesinin devamlılığını sağlamak için uygulama süresi daha uzun tutulabilir.

Anahtar Kelimeler

üstbiliş, biliş bilgisi, bilişin düzenlenmesi, karmaşık sayılar

Kaynakça

• Alexander, J. M., Carr, M. ve Schwaneflugel, P. J. (1995). Development of metacognition in gifted children: Directions for future research. Developmental Review, 15, 1-37.
• Başarır, M. (2010). Kompleks değişkenli fonksiyonlar teorisi (2. bs.). Adapazarı: Sakarya Yayıncılık.
• Bildiren, A. (2013). Üstün yetenekli çocuklar (2.bs.) İstanbul: Doğan Kitap.
• Borkowski, J. G., Carr, M. ve Pressley, M. (1987). “Spontaneous” strategy use: Perspectives from metacognitive theory. Intelligence, 11, 61-75.
• Brody, L. E. ve Stanley J. C. (2005). Youths who reason exceptionally well mathematically and/or verbally: Using the MVT:D4 model to develop their talents. R. J. Sternberg ve J. E. Davidson (Yay. Haz.). Conceptions of giftedness içinde (s. 20-37). Cambridge: Cambridge University Press.
• Case, J. ve Gunstone, R. (2002). Metacognitive development as a shift in approach to learning: An indepth study. Higher Education, 27(4), 459-470.
• Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 186(39), 72-84.
• Dai, D. Y. ve Coleman, L. J. (2005). Epilogue: conclusions and implications for the gifted education. Journal for the Education of the Gifted, 28(3-4), 374-388.
• Davis, G. A., Rimm, S. B. ve Siegle, D. (2014). Education of the gifted and talented (6th Ed.). Essex: Pearson.
• Feldhusen, J. F. (1996). Talent as an alternative conception of giftedness. Gifted Education International, 11, 124-127.
• Flavell, J. H. (1976). Metacognition aspects of problem solving. L. B. Resnick (Yay. Haz.), The Intelligence içinde (s. 231-235). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.