ELBİSTAN KEÇE MAĞARASI ARKEOLOJİK ARAŞTIRMALARI

Yıl 2023, Sayı: 22, 61 - 74, 02.01.2024

İrfan Deniz Yaman

https://doi.org/10.58488/collan.1123846

Öz

İnsanlar geçmişten günümüze barınma ihtiyacını karşılamak için değişik tercihlerde bulunmuşlardır. Bu tercihlerdeki en temel belirleyici unsurlar; yaşanılan zaman, geçim ekonomisi ve yaşam tarzıdır. Paleolitik Çağ sürecinde ve daha sonrasındaki dönemlerde de mağaralar insanlar için doğal barınaklar olmuşlardır. Kahramanmaraş İli, Elbistan İlçesi’nin kuzey sınırında yer alan Keçe Mağarası da değişik dönemlerde, insan topluluklarının yaşam alanı olarak kullanmış olduğu bir mağaradır. Araştırmalar sırasında yontmataş buluntular ve kemik aletlerin ön plana çıktığı bir buluntu grubuyla karşılaşılmıştır. Ayrıca kireçtaşı anakaya içinde şekillenmiş mağaradaki değişik büyüklükte boşluklardan birinde, Epipaleolitik Kalkolitik arasındaki sürece ait mağara resimleri tespit edilmiştir. Mağaranın tüm bu özelliklerinin yanı sıra Anadolu’da arkeolojik araştırmaların yapıldığı en yüksek rakımlı mağara olması önemlidir. Bu yazıda mağarada yapılan arkeolojik araştırmaların ilk sonuçları sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mağara, Elbistan, Keçe Mağarası, Tarihöncesi, Marağa Arkeolojisi

Archaeological Research in Elbistan Keçe Cave

Öz

People have made different choices in order to meet their need for shelter from the past to the present. The main determinants of these preferences are time, subsistence economy, and lifestyle. During the Paleolithic and later periods, caves have been natural shelters for human Keçe Cave, which is located in the northern border of Elbistan District of Kahramanmaraş Province, is also a cave that has been used as a natural shelters by human groups in different periods. During the researches, a group of artefacts were encountered, in which examples of the chipped stone and bone tool came to the fore. In addition, cave paintings of the Epipaleolithic-Chalcolithic period were found in one of the cavities of different sizes in the cave formed in the limestone bedrock. Besides to all these features of the cave, it is important that it is the highest altitude cave in Anatolia where archaeological research has been conducted. This paper presents the first results of archaeological investigations in the cave.

Anahtar Kelimeler

Cave, Cave Archaeology, Elbistan, Prehistory, Keçe Cave

Kaynakça

• Erek, C. M. 2011 Kahramanmaraş İli Prehistoryası. In, Işın Yalçınkaya’ya Armağan, H. Taşkıran, M. Kartal, K. Özçelik, B. Kösem, G. Kartal (eds.), Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara: 113-126.
• Esen, F. 2014 Elbistan Havzası’nın Fiziki Coğrafyası. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Elazığ.
• Kökten, İ. K. 1952 Anadolu’da Prehistorik yerleşme yerlerinin dağılışı üzerine bir araştırma. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 10: 167-207.
• Kökten, İ. K. 1960 Anadolu Maraş Vilayetinde Tarihten Dip Tarihe Gidiş. Türk Arkeoloji Dergisi X-1: 42-52.
• Toroğlu, E. 2021 Elbistan Coğrafyası. In. Kahramanmaraş Ansiklopedisi, İ Solak (ed.), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, Kahramanmaraş: 258-266.
• Yaman, İ. D. 2019 Prehistoric Paintings in the Keçe Cave (Kahramanmaraş-Elbistan). Adalya 22: 11-24.
• Yaman, İ. D. 2020 Prehistorik Dönemde Yaşam Sınırı: Keçe Mağarası. APAD 6: 85-97.
• Yaman, İ. D. 2022 Elbistan Keçe Mağarası Kazıları-2019/2020. In. 2019-2021 Yılı Kazı Çalışmaları 1, A. Özme (ed.), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Ana Yayın No: 3714/1, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Ana Yayın No: 192/1, Ankara: 459-470.
• Yaman, İ.D., Erek, M. 2019 Keçe Mağarası Kazıları (2015-2017). 40. Kazı Sonuçları Toplantısı (2. Cilt): 455-468.
• Yaman, İ. D., Erek, C. M., Yaman, I. A. 2019 Keçe Mağarası Kazıları – 2018. 41. Kazı Sonuçları Toplantısı (2. Cilt) : 537-554.
• Yücel, M. 2019 Elbistan’da Nüfus ve Yerleşme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Ana Bilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş.