Tüy Akarı Araştırmalarında Farklı Örnek Toplama Metotlarının Bazı Ötücü Kuş Türlerine Uygulanması ve İzlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 68 - 74, 20.12.2019

Esra Per , Metin Aktaş

https://doi.org/10.31594/commagene.595924

Öz

Dünya'da ve Türkiye'de kuş akarlarına yönelik araştırmaların
büyük bir çoğunluğu canlı/ölü kuşlar ve müze örnekleri üzerinedir. Halkalama istasyonları
kuşlara zarar vermeden konak ve parazit temelli izleme çalışmalarının yapılabilmesine
imkân vermektedir. Bu araştırmada Samsun, Cernek Halkalama İstasyonunda Passeriformes
takımına ait kuş türlerinin taşıdığı on akar türünün farklı toplama metotlarına
göre farklı yıllardaki değişimlerinin izlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 2010-2013
yılları arasında ilkbahar ve sonbahar göç döneminde farklı örnek toplama yöntemleri
uygulanarak bazı ötücü kuş türlerinin tüy akarları araştırılmıştır. Üç farklı toplama
yöntemi (Piretrin kullanımı, tüy toplama ve pens ile akar toplama) ile akar örnekleri
toplanmış ve teşhis edilmiştir. Akarların tür ve habitat çeşitliliği, çalışma kolaylığı,
süre ve etik açıdan en uygun toplama yöntemi; stereo mikroskop kullanılarak pens
ile akarların toplanması ve araştırılmasıdır. Kuyruk ve kanat tüylerinde Dolichodectes, Proctophyllodes ve Trouessartia;
karın tüylerinde ise Analges ve Strelkoviacarus cinslerine ait tüy akarı
türleri tespit edilmiştir. Kuş göçlerinin araştırıldığı bir halkalama istasyonunda
yapılmış olan bu araştırma, Türkiye'de gelecekte yapılması planlanan akaroloji araştırmalarının
farklı ilgi alanlarından uzmanlar tarafından disiplinler arası bir yaklaşım ile
planlanması gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Cernek Halkalama İstasyonu, Türkiye, Passeriformes, tüy akarı, stereomikroskop

Teşekkür

Bu araştırmanın arazi çalışmaları Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün izni ile Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Merkezi’nden Yakup Sancar Barış, Kiraz Erciyas-Yavuz, Nizamettin Yavuz, Arif Cemal Özsemir ve Arzu Gürsoy Ergen'in katkıları ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Heather Proctor ve Sergey Mironov tüy akarları ile ilgili kaynakları, bilgi ve gözlemlerini paylaşarak, Zafer Karaer, Abdullah Hasbenli ve Selami Candan ise bilimsel önerileri ile katkı sağlamıştır. Bu araştırma 22. Ulusal Biyoloji Kongresi, 23-27 Temmuz 2014, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye’de sunulmuş ve çalışmanın özeti yayımlanmıştır.

Implementation and Monitoring of Different Sample Collection Methods in Feather Mite Researches in Some Passerine Species

Öz

A large majority of the researches on bird mites in the
world and in Turkey is based on alive/dead birds and museum specimens. Ringing stations
allow doing host and parasite-based monitoring work without harming birds. In this
study, it was aimed to monitor the changes of ten mite species carried by bird species
belonging to Passeriformes order in Cernek Ringing Station, Samsun in different
years according to different collection methods. During the spring and autumn bird
migration periods between 2010 and 2013, the feather mites of some passerine species
were investigated by applying different sampling methods. Mite samples were collected
with three different collection methods (Pyrethrin use, feather collecting, and
mite collecting with forceps) and identified. The most appropriate collection method
based on species and habitat diversity of mites, ease of operation and duration,
and ethics is collecting and investigating the mites with the forceps by using a
stereomicroscope. The feather mite species of the genus Dolichodectes, Proctophyllodes, and Trouessartia were determined on tail and wing feathers while the feather
mites of Analges and Strelkoviacarus genera were determined on
the abdominal feathers. This research, which was conducted at a ringing station
where bird migration was investigated, shows that future acarology research in Turkey
needs to be planned with experts from different areas of interest through an interdisciplinary
approach.

Anahtar Kelimeler

Cernek Ringing Station, Turkey, Passeriformes, feather mite, stereomicroscope

Kaynakça

• Aksın, N. (2007). Freyana anatina (Koch, 1844) feather mites (Acarina, Freyanoidea) recorded for the first time on wild ducks (Subfamily, Anatinae) in Turkey. Acta parasitologica Turcica, 31, 302-305.
• Aksın, N. (2010). Chewing lice and feather mites on wild partridges. Indian Veterinary Journal, 87, 940-941.
• Aksın, N. (2011). Feather mites (Acari: Astigmata) on wild quail (Coturnix coturnix). Indian Veterinary Journal, 88, 69-70.
• Aksın, N., & Erdoğmus, Z. (2005). Pseudolichus solutocurtus Dubinin, 1956 (Acarina, Pterolichoidea) and Harpirhynchus sp. (Acarina, Harpirhynchidae Dubinin, 1957) species recorded for the first time on wild partridges in Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29(11), 49-56.
• Atyeo, W.T., Braasch N.L. (1966). The feather mite genus Proctophyllodes (Sarcoptiformes: Proctophyllodidae), Bulletin of the University of Nebraska State Museum, 5, 1-354.
• Berthold, P. (1990). Spatiotemporal programs and genetics of orientation. Experientia, 46, 363-371.
• Blanco, G., Tella, J.L., Potti, J., & Baz, A. (2001). Feather mites on birds: costs of parasitism orconditional outcomes? Journal of Avian Biology, 32(3), 271–274.
• Clayton, D.H., & Walther, B.A. (1997). Collection and quantification of arthropod parasites of birds, Clayton D.H., Moore J., (eds.) Host-Parasite Evolution: General Principles and Avian Models (pp. 419-440). England, Oxford University Press., 488 pp.
• Dabert, J., & Mironov, S.V. (1999). Origin and evolution of feather mites (Astigmata). Experimental and Applied Acarology, 23, 437-454.
• Dik, B., Erciyas-Yavuz, K., & Per, E. (2017). Chewing lice (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) on birds in the Kızılırmak delta, Turkey. Revue de Médecine Vétérinaire, 168(1-3), 53–62.
• Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, (2018). Türkiye Ulusal Halkalama Çalışmaları Raporu, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara.
• Dubinin, V.B. (1951). Feather mites (Analgesoidea). Part I. Introduction to the study, Fauna U.S.S.R. Arachnida, 6, 1-363.
• Gaud, J., & Atyeo, W. T. (1996). Feather mites of the World (Acarina, Astigmata): the supraspecific taxa. Annales du Musée Royal de l’Afrique Centrale, Sciences Zoologiques, 277, 1-193.
• Gürler, A.T., Mironov, S.V., & Erciyas-Yavuz, K. (2013). Avian feather mites (Acari: Astigmata) of Samsun, Turkey. Acarologia, 53(1), 17-23.
• Kolarova, N.T. & Mitov, P.G. (2008). Feather mites of the Superfamily Analgoidea (Acari: Astigmata) from Passerines (Aves: Passeriformes) in South Dobrudzha, Bulgaria. Acta Zoologica Bulgarica, Suppl. 2, 93-104.
• McClure, H.E. (1989). Occurrence of feather mites (Proctophyllodidae) among birds of Ventura county lowlands. California, Journal of Field Ornithology, 60(4), 431-450.
• Mironov, S.V., & Fain, A. (2003). New species of the feather mite subfamily Pterodectinae (Astigmata: Proctophyllodidae) from African passerines (Aves: Passeriformes). Bulletin de la Societé Royale Belge d’Entomologie, 139, 75-91.
• Mironov, S.V., & Galloway, T.D. (2002). New feather mite taxa (Acari: Analgoidea) and mites collected from native and introduced birds of New Zealand. Acarologia, 42, 185-201.
• Mironov, S.V. (1996). Feather mites from passerines of the north-west of Russia. Parasitologiya, 30, 521-539.
• Mironov, S.V. (1999). Feather mites: general morphological adaptations, phylogeny and coevolutionary relationships with birds. Ekologija, 2, 57–66.
• O’Connor, B.M., (2009). Cohort Astigmatina, In: Krantz G.W., & Walter D.E. (Eds.). A Manual of Acarology (pp. 565-657) USA, Texas, Texas Tech. University Press., 816 pp.
• O’Connor, B.M. (1982a). Evolutionary ecology of astigmatid mites. Annual Review of Entomology, 27, 385-409.
• O’Connor, B.M. (1982b). Acari: Astigmata, In: Parker S.P (Ed.). Synopsis and classification of living organisms (146-169). USA, New York, McGraw-Hill Press., 1119 pp.
• Park C.K., Atyeo, W.T. (1971). A generic revision of the Pterodectinae, a new subfamily of feather mites (Sarcoptiformes: Analgoidea), Bulletin of the University of Nebraska State Museum, 9, 39-88
• Per, E., & Aktaş, M. (2018). The Monitoring of Feather mites (Acari, Astigmata) of the Warbler (Aves: Sylviidae) Species in the Kızılırmak Delta, Samsun, Turkey. Turkish Journal of Zoology, 42, 394-401.
• Perez, T.M., & Atyeo, W.T. (1984). Site selection of feather and quill mites of Mexican parrots. In: Acarology (pp.563-570). Griffiths, D.A., & Bowman C.E. (Eds.). England, Chichester, VI. Ellis Horwood Ltd.
• Peters, H.S. (1933). External parasites collected from banded birds. Bird-Banding, 4, 68–75.
• Peterson, P.C. (1975). An analysis of host-parasite associations among feather mites (Acari: Analgoidea). Miscellaneous Publications of the Entomlogical Society of America, 9, 237–242.
• Proctor, H., & Owens, I. (2000). Mites and birds: diversity, parasitism and coevolution. Tree, 15(9), 358-364.
• Proctor, H.C. (2003). Feather Mites (Acari: Astigmata): Ecology, Behavior, and Evolution. Annual Review of Entomology, 48, 185–209.
• Rubtsov, G.A., & Yakimenko, V.V. (2012). The feather mite (Astigmata) fauna of some passerine birds (Passeriformes) in the South of. Western Siberia. Entomological Review, 92(9), 1020-1031.
• Santana, F.J. (1976). A review of the genus Trouessartia, Journal of Medical Entomology Suppl., 1, 1-128.
• Shoker, N.I., Tawfek, N.S., Ibrahim, M.H., & Osman, E.S. (2001). Mites associated with some birds in El-Minia governorate, upper Egypt. Egyptian Journal of Biology, 3, 124-136.
• Walter, D.E., & Proctor, H.C. (1999). Mites: Ecology, Evolution and Behaviour. CABI Publishing, 352pp.
• Watson, G.E., & Amerson, A.B. (1967). Instructions for Collecting Bird Parasites. Smithsonian Institution Information, 477, 1-12.