Türkiye’de Enformasyon Obezitesi İle Mücadele Politikalarına Yönelik Uzman Görüşleri Bağlamında Bir Değerlendirme

Yıl 2025, Sayı: 29, 25 - 36, 13.03.2025

Ayşegül Babaoğlu

https://doi.org/10.32952/communicata.1621825

Öz

ÖZ
Bu araştırmanın amacı, problemli internet kullanımı ve internet bağımlılığı ile giderek artan enformasyon obezitesi sorunu bağlamında Türkiye’de uygulanan mücadele politikalarını T.C. Kurum ve Kuruluşlarındaki yetkili kişilerin ve konu kapsamında çalışmaları bulunan akademisyenlerin görüşlerini incelemektir. Bu bağlamda alanla ilgili eksiklerin giderilmesi ve hayata geçirilecek politikaların doğru yapılandırılması için önemli bir kaynak özelliği taşımaktadır. Ayrıca, Türkiye’de problemli internet kullanımı ve internet bağımlılığı üzerine gerçekleştirilen akademik çalışmaların sınırlılığı göz önüne alındığında, gelecek dönemlerde gerçekleştirilecek araştırmalar için kaynak sağlama potansiyeli de yine çalışmanın önemini arttırmaktadır.
Araştırmada, Türkiye’de enformasyon obezitesi ile mücadele politikalarının analizi için nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda, Türkiye’de faaliyette bulunan; kamu kurum ve kuruluşlarındaki yetkili kişiler ve konu kapsamında çalışmaları bulunan akademisyenlerle derinlemesine görüşme yönteminden faydalanarak çalışmanın amacı doğrultusunda verilere ulaşılması planlanmıştır.
Bu doğrultuda, bilgi kirliliği ve aşırı bilgi yüklemesi durumlarını ifade eden enformasyon obezitesinin günümüzde önemli bir sorun haline geldiği gözlemlenmektedir. Enformasyon obezitesi ile mücadele de Türkiye, politika oluşturmak ve projeler gerçekleştirmek için kamu kurum ve kuruluşlarının yanında bilim insanları ve sivil toplum örgütlerinin de desteğini alarak konu ile ilgili çalışmaların güçlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda konu kapsamında bilinçlendirme ve farkındalık etkinliklerinin arttırılması özellikle çocuk ve gençlere yönelik sanatsal ve sporsal faaliyetler gibi etkinliklerin artırılması konusunda bulgular ortaya çıkmıştır. Ayrıca, medya okuryazarlığı ve dijital okuryazarlık alnında okul öncesinden başlanarak orta öğretim, lise ve üniversite düzeyinde derslere eğitim müfredatında yer verilmesinin gerekliliği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enformasyon Obezitesi, İnternet Bağımlılığı, Problemli İnternet Kullanımı, Teknoloji Bağımlılığı, Yeni İletişim Teknolojileri

Etik Beyan

Etik kurallara uygundur.

Destekleyen Kurum

Destekleyen bir kurum bulunmamaktadır.

Teşekkür

Teşekkür ederim

An Evaluation in the Context of Expert Opinions on Policies to Combat Information Obesity in Turkey

Öz

ABSTRACT
The aim of this research is to examine the policies implemented in Turkey to address problematic internet use, internet addiction, and the growing issue of information obesity. The study focuses on the perspectives of officials in Turkish institutions and organizations, as well as academics with expertise in this field. This research aims to identify gaps in existing efforts and guide future policy development.
In this study, the qualitative method of in-depth interviews was employed to analyze the policies targeting information obesity in Turkey. Data was collected through interviews with public officials and academics working on these issues.
Information obesity, characterized by information overload and pollution, has become a significant problem. To address this, Turkey should strengthen efforts by collaborating with scientists, NGOs, and public institutions to develop effective policies and projects. Findings emphasize the need for awareness-raising activities, particularly artistic and sports programs for children and youth.
Additionally, media literacy and digital literacy should be integrated into the curriculum from preschool through university. These measures can help Turkey effectively tackle challenges related to problematic internet use and information obesity. This study also serves as a valuable resource for future research in this underexplored area.

Anahtar Kelimeler

Information Obesity, Internet Addiction, Problematic Internet Use, Technology Addiction, New Communication Technologies

Kaynakça

• Aytaç, Ö. & Uçan, G. & Baydur, H. (2022). Aile iletişimi ve akran ilişkilerinin siber mağduriyet ve zorbalık üzerindeki etkisi: İnternet bağımlılığının aracı etkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(4), 440-451. DOI: 10.51982/bagimli.1020126
• Aytekin, G. (2021). Dijital hastalıklara zemin hazırlayan dijital obezite nedir. Güvenli web. https://www.guvenliweb.org.tr/haber-detay/dijital-hastaliklara-zemib-hazirlayan-dijital-oezite-nedir.
• Baltaş, A. (2022). Dijital obezite. acarbaltaş.com. https://www.acarbaltas.com/dijital-obezite/
• Creswell, J., W., & Creswell, J., D. (2017). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage Publications.
• Dijk, J., V. (2018). Ağ Toplumu (Ö. Sakin, Çev.). Kafka Yayınevi.
• Eppler, M., J., & Mengis, J. (2004). The concept of information overload- A review of literature from organization science, accounting, marketing, MIS, and related disciplines. The Information Society, 20(5), 325-344.
• Erdemir, N. (2021). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Problemli İnternet Kullanımının İncelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Malatya İnönü Üniversitesi.
• Heylighen, F. (2002). Complexity and ınformation overload in society: Why increasing efficiency leads to decreasing control. The Information Society. https://www.researchgate.net/publication/249875564_Complexity_and_Information_Overload_in_Society_why_increasing_efficiency_leads_to_decreasing_control.
• Hiltz, S., R., & Turoff, M. (1985). Structuring computer-mediated communication systems to avoid ınformation overload. Communication Of The ACM, 28 (7), 680-689.
• Johnson, C. (2013). The information diet: A case for conscious comsumption. O’Reilly Media.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kasap, S. (2022). TED, ‘Dijital obezite salgını’ için stratejik plan hazırlayacak. Anadolu Ajansı. https://www.aa.co.tr/tr/gundem/ted-dijital-obezite-salgini-icin-stratejik-plan-hazirlayacak/2585020
• Kayrı, M. & Günüç, S. (2016). Yüksek ve düşük sosyoekonomik koşullara sahip öğrencilerin internet bağımlılığı açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. ADDICTA: The Turkısh Journal On Addıctıons, 3(2), 165-183. DOI 10.15805/addicta.2016.3.0110
• Leonhard, G. (2018). Teknolojiye karşı insanlık. Siyah Kitap Yayıncılık. Mythily, S. & Qiu, S. & Winslow, M. (2008). Prevalence and correlates of excessive internet use among youth in Singapore. Annals Academy of Medicine, 37(1), 9-17.
• Roetzel, P., G. (2019). Information overload in the information age: A review of the literature from business administration, business psychology, and related disciplines with a bibliometric approach and framework development. Business Research, 12, 479-522.
• Safran, M. (2022). İnternet Bağımlılığı: Türkiye’de yapılan çalışmalar ve uzman görüşleri ışığında bir değerlendirme [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
• Shenk, D. (2003). Information overload, concept of. Encyclopedia of International Media and Communications, 2, 395-405.
• Tarhan, U. (2014). Dijital obezite, dijikoliklik, dijital detox, dijital fitness. Marti dergisi. https://www.martidergisi.com/dijital-obezite-dijikoliklik-dijital-detox-dijital-fitness/
• Toffler, A. (1970). Future shock. Random House.
• We Are Social, (2023). We are social dijital 2023 global ve Türkiye raporu yayınlandı! – Omg! iletişim. https://www.scribd.com/document/779279829/We-Are-Social-Dijital-2023-Global-Ve-Turkiye-Raporu-Yay%C4%B1nland%C4%B1-Omg-Ileti%C5%9Fim
• Williamson, J., E., Eaker, P., E., & Lounsbury, J. (2012). "The İnformation Overload Scale." Asist 49(1), 1-3.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.