Effects of Chemical and Organomineral Fertilizers on Yield and Yield Components in Bean Production

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 372 - 380, 24.12.2025

İbrahim Sakarya , Engin Takıl , Nihal Kayan

https://doi.org/10.33202/comuagri.1725396

Öz

Organomineral fertilizers are good alternatives in sustainable agricultural practices in terms of increasing soil organic matter content and providing nutrients to plants. The research was carried out in the experimental areas of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Agriculture in 2022 and 2024. The aim of the study; investigate the effects of using different doses of organomineral fertilizers and chemical fertilizers on the yield and yield components of beans. The experimental design were randomized complete block design with four replications. In the research, 15-15-15 chemical fertilizer and 12-12-12 organomineral fertilizer were applied at 0, 3, 6, 9 and 12 kg da-1 doses. While the best result in terms of important yield compenents were obtained from 12 kg da-1 chemical fertilizer application, the highest grain yield was obtained from 12 kg da-1 organomineral fertilizer application. Organomineral fertilizers can be preferred in agricultural production because they protect and increase soil fertility and improve the physical and chemical structure of the soil

Anahtar Kelimeler

Bean , Chemical fertilizer , Organomineral fertilizer , Yield

Fasulye Üretiminde Kimyasal ve Organomineral Gübrelerin Verim ve Verim Ögelerine Etkileri

Öz

Toprak organik madde içeriğini artırması ve bitkilerin besin elementleri ihtiyacını karşılaması açısından sürdürülebilir tarım uygulamalarında organomineral gübreler iyi bir alternatif olarak görülmektedir. Araştırma 2022 ve 2024 yıllarında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanlarında, farklı dozlarda organomineral gübre ve kimyasal gübre kullanımının fasulyenin verim ve verim ögelerine olan etkilerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Denemeler, tesadüf blokları deneme planına göre dört tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada 15-15-15 taban gübresi ve 12-12-12 organomineral gübrenin 0, 3, 6, 9 ve 12 kg da-1 saf N, P2O5 ve K2O dozları uygulanmıştır. Önemli verim ögeleri bakımından en iyi sonucu 12 kg da-1 kimyasal gübre uygulaması verirken, tane verimi en yüksek 12 kg da-1 organomineral gübre uygulanan parsellerden elde edilmiştir. Toprak verimliliğini koruduğu ve artırdığı, toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını iyileştirdiği için sürdürülebilir tarımın önemli bir konusu olan organomineral gübrelerin tarımsal üretimde tercih edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Fasulye , Kimyasal gübre , Organomineral gübre , Verim

Teşekkür

Bu çalışmanın ilk yıl sonuçları İbrahim Sakarya tarafından yüksek lisans tezi olarak sunulmuştur

Kaynakça

• Akçin, A., 1974. Erzurum şartlarında yetiştirilen kuru fasulye çeşitlerinde gübreleme, ekim zamanı ve sıra aralığının tane verimine etkisi ile bu çeşitlerin bazı fenolojik, morfolojik ve teknolojik karakterleri üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. 157: 1-112.
• Akinrinola, T.B., Fagbola, O., 2020. Influences of organomineral and NPK 15-15-15 fertiliser on the yield of maize and weed infestation. IOSR J. of Agric. and Veter. Sci. 13(6):41-46
• Alpaslan, M., A. Güneş ve A. İnal, 1998. Deneme Tekniği. A.Ü.Ziraat Fakültesi Yayınları : 1501. Ders Kitabı : 455
• Anlarsal, A.E., Yücel, C., Özveren, D., 2000. Çukurova koşullarında bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinde tane verimi ve verimle ilgili özellikler ile bu özellikler arası ilişkilerin saptanması. Turk. J Agric. For. 24:19–29.
• Anonim 2024. https://candem.com.tr/tr/bilincli-uretici/organomineral-gubre-nedir (Erişim tarihi: 16. 10. 2024)
• Atıcı, C.T., 2020. Kimyasal ve organomineral gübre uygulamasının buğday bitkisinin verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 33s.
• Balaban, M., Adak, M.S., 2024. Farklı tohum yatağı hazırlığı ile taban gübrelerin nohut verim ve verim ögeleri üzerine etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 11(1): 36–48.
• Bitocchi, E., Bellucci, E., Giardini, A., Rau, D., Rodriguez, M., Biagetti, E., Santilocchi, R., Spagnoletti, Z.P., Gioia, T., Logozzo, G., Attene, G., Nanni, L., Papa, R., 2013. Molecular analysis of the parallel domestication of the common bean (Phaseolus vulgaris) in Mesoamerica and the Andes. New Phyt. 197: 300-313.
• Blair, M.W., Galeano, C.H., Tovar, E., Muñoz Torres, M.C., Castrillón, A.V., Beebe, S.E., Rao, I.M., 2012. Development of a Mesoamerican intra-genepool genetic map for quantitative trait loci detection in a drought tolerant × susceptible common bean (Phaseolus vulgaris L.) cross. Molec. Breed. 29(1): 71-88.
• Ekren, S., Koç, A., 2024. Farklı organomineral ve inorganik kompoze gübrelerin çörek otu bitkisinde verim ve bazı verim unsurları ile kalite özellikleri üzerine etkisi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi. 8(2):346-361,
• FAOSTAT 2022. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim tarihi: 11.10.2024)
• İpekşen, S., Biçer, B.T., 2021.Gübrelemenin nohutta (Cicer arietinum L.) bitkisel ve tarımsal özelliklere etkisi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi. 5(2): 320-332.
• Karakurt, E., 2009. Toprak verimliliği yönünden yeşil gübreler ve gübreleme. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 18(1-2):48-54.
• Kaur, S., Singh, N., Sodhi, N.S., Rana, J.C., 2009. Diversity in properties of seed and flour of kidney bean germplasm. Food Chem. 117: 282-289.
• Kominko, H., Gorazda, K., Wzorek, Z., 2016. The possibility of organo-mineral fertilizer production from sewage sludge. Waste Biom. Val. 8:1781-1791.
• Mathoboa, R., Maraisa, D., Steyn, J.M., 2017. The effect of drought stress on yield, leaf gaseous exchange and chlorophyll fluorescence of dry beans (Phaseolus vulgaris L.). Agric. Water Manag. 180: 118–125.
• Öner, N., Öner, F., 2022. Katı çiftlik gübresine farklı kimyevi gübre ilavesinin bazı besin elementlerinin suda çözünürlüğü üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 19(1): 139-144.
• Şahin, G., 2016. Türkiye'de gübre kullanım durumu ve gübreleme konusunda yaşanan problemler. Tarım Ekonomisi Dergisi. 22(1): 9-32.
• Saltali, K., Atıcı, C.T., Bilir, B., 2024. The effect of chemical and organomineral fertilizer treatments on the yield and some yield parameters of wheat plants. 7th International Anatolian Agriculture, Food, Environment and Biology Congress. 26-29 September, Kastamonu, Turkey. ID: 347.
• Steel, R.G.D., Torrie, J.H., 1980. Principles and procedures of statistics. A biometrical approach. 2nd edition. McGraw-Hill, New York.
• Süzer, S., Çulhacı, E., 2017.Farklı organomineral ve inorganik kompoze gübrelerin kışlık ekmeklik buğday tane verimi ve bazı verim unsurları üzerine etkileri. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 5(2):87-92.
• Tamer, N., Namlı, A., 2017. Organik ve organomineral gübrelerin toprağın enzim aktivitesi ile buğday verimi üzerine etkileri. Organomineral Gübre Çalıştayı. 29 Eylül, S: 81-96.
• Toy, D., Ünlü, H., 2015. Çiftlik gübresi ve yeşil gübre kullanımının taze ve kuru börülce yetiştiriciliğinde verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 10 (2):110-117.
• Yamika, W.S.D., Ikawati, K.R., 2012. Combination inorganic and organic fertilizer increased yield production of soybean in rain-field malang, Indonesia. Americ. Euras. J. of Sustain. Agric. 6(1): 14-17.
• Yavaş, İ., Ünay, A., 2018. Baklagillerde kök, nodül oluşumu ve azot fiksasyonu üzerine bazı küresel iklim değişikliği parametrelerinin etkisi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi. 4(2): 270-278.
• Yurdakul, İ., 2018. Toprak, gübre, su, bitki, organik materyal ve mikrobiyoloji analiz metotları laboratuvar el kitabı, II. Baskı. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Politikalar ve Araştırmalar Genel Müdürlüğü Toprak, Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Yayın No: T-72, Ankara.
• Yurtseven, G., İkincikarakaya, S.Ü., Bulguer, S., 2025. Ankara koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinde organomineral gübre uygulanmasının verim ve verim ögeleri üzerine etkisi. Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi. 8(1): 1-10.