Hurma Bitkisinin Farklı Çimlenme Ortamlarına Göre Botanik Özelliklerindeki Değişiminin İncelenmesi

Yıl 2018, , 255 - 259, 28.12.2018

Baboo Ali , Betül Gül

https://doi.org/10.33202/comuagri.504367

Öz

Bu çalışma Çanakkale’de ilk defa Pakistan’ın
Balochistan eyaletinin Kech (Turbat) şehrinden getirilmiş olan ‘Begüm Jangi’
olarak bilinen Ramazan hurması çeşidinin farklı çimlenme ortamlarında bitki
çıkışlarını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma 2016 yılında Çanakkale
Onsekiz Mart Üniversitesi Tarla Bitkileri laboratuvarında yürütülmüştür.
Çalışma süresince ortamın en yüksek sıcaklık 26,6°C ve en yüksek nem oranı %72
olarak kaydedilirken, en düşük sıcaklık 12,8°C ve en düşük nem ise %31 olarak
ortaya çıkmıştır. Denemeden elde edilen veriler JMP 11 istatistik paket
programı kullanılarak varyans analizine tabi tutulmuş, her uygulama arasındaki
farklılıklar Duncan Testi (P≤0.05) ile belirlenmiştir. Denemede kullanılan
hurma çekirdeklerin (toplam 50 adet çekirdek) ortalama ağırlığı 0,6418gr olduğu
tespit edilmiştir. Çalışmada ilk çimlenme %100 torf (boyu: 5,52mm; çapı: 2,33
mm) ve %25torf + %75kum (boyu: 11,16mm; çapı: 2,85mm) çimlenme ortamlarında
gözlenmiştir. En yüksek bitki boyuna 44,07 mm ile %25 kum + %75 torf ve 35,713
mm ile  %100 torf, en düşük ise 10,252 mm
ile %100 kum yetiştirme ortamında belirlenmiştir. Bitki boyları farklı çimlenme
ortamlarına ve farklı tarihlerine göre istatistiki olarak önemli bulunmuştur.
Bitkilerde en yüksek gövde çapı 1,92 mm ile 
%25 kum + %75 torf, en düşük gövde çapı ise 1,18mm ile%75 kum + %25 torf
bulunan saksılarda belirlenmiştir. Biomas değerlerine bakıldığında, en yüksek
biomas miktarı 3,11 g ile  %25 kum+%75
torf, en düşük bitki biomas miktarı ise 1,89 g ile %100 kumlu ortamda
belirlenmiştir. Sonuç olarak çalışmada ele alınan hurma çeşidinin Çanakkale
koşullarında yetiştirilmesi düşünüldüğünde fide elde edilmesi amacıyla en uygun
çimlenme ortamının %25 kum + %75 torf olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Phoenix dactylifera, begüm jangi, botanik özellikleri, kum, torf, bitki bioması

Kaynakça

• Altan, M. 2009. Çölden gelen şifa Hurma. İstanbul: Altın Burç Yayınları.
• Anonim. 2016. Hurma çekirdeği. Erişim tarihi:06.03.2017.
• Gilman, E.F., Atson, D.G. 2008. Phoenix roebelenii: Pygmy Date Palm. University of Florida, Institute of Food and Agricultural Sciences. http://edis.ifas.ufl.edu.
• Kuran-ı Kerim. 2008. Şuara 26: 148.
• Naturland. 2002. Organic farming in the tropics and subtropics: Date Palm. II Special section: Organic Date Palm Cultivation. Sert Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, Yalova.
• Subhaktha, P.K., Narayana, A., Sharma, B.K., Rao, M.M. 2006. Diet, dietetics and flora of the Holy Bible. Bull. Indian Inst. Hist. Med. Hyderabad. 36 (1): 21-42.