Yakın Kızıl Ötesi Spektroskopi (FT-NIR) Kullanarak Sütte NaHCO3 Varlığının Tespiti

Yıl 2020, , 327 - 334, 29.12.2020

Mehmet Büyükcan , İsmail Kavdır

https://doi.org/10.33202/comuagri.715447

Öz

Süt endüstrisinde sıklıkla karşılaşılan sorunların başında tağşiş sorunu gelmektedir. Bu tip tağşişlerin başında süt içerisine sütün belirli miktarda bakteri üretmesini engelleyici NaHCO3 maddesinin eklenmesi gelmektedir. Kromatografik yöntemler ile tağşişli ürünler tespit edilebilmektedir fakat pahalı, zaman alıcı ve güvenirlilik dereceleri düşüktür. Bu kapsamda Fourier- Dönüşümlü Yakın Kızılötesi (FT-NIR) spektroskopi yöntemi kullanılarak zamandan yararlanmak, doğruluk derecesi yüksek ve düşük maliyette belirlenebilmesi bu çalışmada amaçlanmıştır. Bu amaçla yerel bir süt üreticisinden alınan hamsüt’lere dışarıdan ilave edilmek üzere belirli oranlarda (0.05-1 g/100 ml) NaHCO3 ilave edilmiştir. Değişik oranlarda karıştırılan sütler FT-NIR spektroskopisi “Geçirgenlik (Transmittance)” metodunda spektrumları alınmıştır. Hiyerarşik kümeleme yöntemi analizine göre referans olarak tanımlanan hamsüt’ler ile 0.05 ve 0.10 g/100 ml NaHCO3 eklenen sütler eser miktarda olduğundan aynı kümede yer alırken daha yüksek oranda karıştırılan sütler farklı kümede yer almaktadırlar. Ident yönteminde ise Eşik Değeri (Threshold değeri) 0.00182 olarak belirlenmiştir. Bu değere bağlı olarak 0.05 ve 0.10 g/100 ml NaHCO3 eklenen sütler sistem içerisinde “Kabul” olarak değerlendirilirken 0.20 ve 0.30 g/100 ml NaHCO3 eklenen sütler “Ret” olarak değerlendirilmiştir. Fakat Ident yöntemi 0.40-1 g/100 ml NaHCO3 eklenen sütleri de “Kabul” olarak değerlendirmiştir. Yapılan analizler neticesinde Ident yöntemi %57 başarı performansı elde edilmiştir. FT-NIR spektroskopi yöntemi süt ve süt ürünlerin üzerinde yapılan tağşişlerin belirlenmesinde başarılı bir şekilde kullanılabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

FT-NIR Spektroskopisi, , NaHCO3, , Tağşiş, Hasarsız Tahminleme

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FBA-2018-2607

Kaynakça

• Aernouts, B., Polshin, E., Lammertyn, J., Saeys, W., 2011. Visible and near-infrared spectroscopic analysis of raw milk for cow health monitoring: Reflectance or transmittance. J. Dairy Sci. 94: 5315–5329.
• Anonim, 2008. Beslenmede Sütün Önemi. Sağlık Bakanlığı, Yayın No: 727. ISBN: 978-975-590-243-2
• Anonim, 2010. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara. Erişim Tarihi:16.11.2019
• Anonim, 2018a. https://foodsafetyhelpline.com/2014/08/food-adulteration/. Erişim Tarihi: 15.05.2018.
• Anonim, 2019a. http://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=31590&tipi=17&sube=0. Erişim Tarihi: 23.11.2019.
• Anonim, 2019b. https://gida.erciyes.edu.tr/upload/4J662H7sutte-sikca-karsilasilan-hileler-ve-saptama-yontemleri.pdf. Erişim Tarihi: 15.05.2019. Anonim, 2019c. http://gidabilgi.com/Makale/Detay/sut-ve-sut-urunlerinde-yapilan-hile-ve-tagsisler-80d168. Erişim Tarihi: 12.10.2019.
• Berardinelli, A., Cevoli, C., Silaghi, F. A., Fabbri, A., Ragni, L., Giunchi, A., Bassi, D., 2010. FT‐NIR Spectroscopy for the Quality Characterization of Apricots (Prunus Armeniaca L.). Journal of food science. 75(7): E462-E468.
• Buyukcan, M. B., Kavdir, I., 2017. Prediction of some internal quality parameters of apricot using FT-NIR spectroscopy. Journal of Food Measurement and Characterization. 11(2): 651-659.
• Camps, C., Christen, D., 2009. Non-destructive assessment of apricot fruit quality by portable visible-near infrared spectroscopy. LWT-Food Science and Technology. 42(6): 1125-1131.
• Carlini, P., Massantini, R., Mencarelli, F., 2000. Vis-NIR measurement of soluble solids in cherry and apricot by PLS regression and wavelength selection. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 48(11): 5236-5242.
• Cen, H., He, Y., 2007. Theory and application of near infrared reflectance spectroscopy in determination of food quality. Trends Food Sci. Technol. 18: 72–83.
• Clark, C. J., McGlone, V. A., Jordan, R. B., 2003. Detection of Brownheart in ‘Braeburn’ apple by transmission NIR spectroscopy. Postharvest Biology and Technology. 28(1): 87-96.
• Galtier, O., Dupuy, N., Le Dréau, Y., Ollivier, D., Pinatel, C., Kister, J., Artaud, J., 2007. Geographic origins and compositions of virgin olive oils determinated by chemometric analysis of NIR spectra. Analytica chimica açta. 595(1-2): 136-144.
• Giovanelli, G., Sinelli, N., Beghi, R., Guidetti, R., Casiraghi, E., 2014. NIR spectroscopy for the optimization of postharvest apple management. Postharvest Biology and Technology. 87: 13-20.
• Kavdir, I., Buyukcan, M. B., Lu, R., Kocabiyik, H., Şeker, M., 2009. Prediction of olive quality using FT-NIR spectroscopy in reflectance and transmittance modes. Biosystems Engineering. 103(3): 304-312.
• Nicolaï, B. M., Lötze, E., Peirs, A., Scheerlinck, N., & Theron, K. I., 2006. Non-destructive measurement of bitter pit in apple fruit using NIR hyperspectral imaging. Postharvest Biology and Technology. 40(1): 1-6.
• Santos, P. M., Pereira-Filho, E. R. and Rodriguez-Saona, L. E.,2013. Rapid detection and quantification of milk adulteration using infrared microspectroscopy and chemometrics analysis. Food Chemistry. 138: 19–24.
• Turan, Z., Şanver, D., Öztürk, K., 2017. Türkiye’de Hayvancılık Sektöründen Süt İnekçiliğinin Önemi ve Yurt İçi Hasılaya Katkısı ve de Dış Ülkelerle Karşılaştırılması. Ömer Halisdemir Üni. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 10(3): 60-74.
• Tsenkova, R., Atanassova, S., Toyoda, K., Ozaki, Y., Itoh, K., & Fearn, T., 1999. Near-İnfrared Spectroscopy For Dairy Management: Measurement of Unhomogenized Milk Composition. Journal of Dairy Science. 82(11): 2344-2351.
• Vaclavik, V.A., Christian E.W., 2008. Essential of Food Science. NewYork, USA: Springer Springer Science+Business Media, LLC. ss: 237-268.
• Wang, Y., Ding, W., Kou, L., Li, L., Wang, C., & Jurick, W. M., 2015. A Non-Destructive Method To Assess Freshness of Raw Bovine Milk Using FT-NIR Spectroscopy. Journal of Food Science and Technology. 52(8): 5305-5310.