Çanakkale İli Açık Alan Domates Yetiştiriciliğinde Pestisit Kalıntılarının QuEChERS yöntemi ile Araştırılması

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 71 - 79, 17.07.2018

Burak Polat Osman Tiryaki

Öz

Bu çalışmada, 2017 yılında açık alan domates
yetiştiriciliği yapılan Çanakkale ilinde Entegre zararlı yöntemi gözetilerek
mücadele ve geleneksel mücadele yapılan alanlardaki pestisit kalıntıları
araştırılmıştır. Bu amaçla Dardanos, Dümrek ve Çıplak köyünde deneme parsellerinden
TC Tarım Bakanlığı Standart Örnekleme metodu kullanılarak domates örneklemesi
yapılmıştır. Analizlerde uluslararası alanda başarıyla uygulanan QuEChERS analiz yöntemi uygulanmıştır. Kromatografik
analizler LC-MS/MS (Sıvı Kromatografi/Kütle Spektrometresi) sisteminde
yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre hiçbir pestisitin kalıntısı MRL (Maksimum
Kalıntı Seviyesi) düzeyini aşmamıştır. Sadece chlorpyrifos-methyl, fenamidone, propamocarb ve pyrimethanil’in
kalıntı seviyesi dedekte edilebilen seviyenin (LOQ) üzerinde çıkmıştır. Elde
edilen bu değerlerde MRL’nin çok altındadır.

Anahtar Kelimeler

Domates, pestisit kalıntısı, MRL, QuEChERS

Kaynakça

• Anastassiades, M., Lehotay, S.J., Stajnbaher, D., Schenck, F.J., 2003. Fast and easy multiresidue method employing acetonitrile extraction/partitioning and dispersive solid-phase extraction for the determination of pesticide residues in produce, Journal of AOAC Inter. 86: 412-431.
• Anastassiades, M., Scherbaum E., Tasdelen, B., Stajnbaher D., 2007. Wiley-VCH, Weinheim. İn: Ohkawa H., Miyagawa H., Lee P.W. (Eds.). Crop protection, public health, environmental safety. Germany. 439 p.
• Anonim, 2007, AOAC Official Method 2007.01 Pesticide Residues in Foods by Acetonitrile Extraction and Partitioning with Magnesium Sulfate Gas Chromatography/Mass Spectrometry and Liquid Chromatography/Tandem Mass Spectrometry First Action 2007.https://nucleus.iaea. org/fcris/methods/AOAC_2007_01.pdf (Erişim Tarihi:16.02.2018).
• Anonim, 2011.T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.Bitki veya Bitkisel Ürünlerde Bitki Koruma Ürünlerinin Kalıntı Denemelerinin Yapılması İle İlgili Standart Deneme Metodu (https://www.tarim.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/22.pdf), Erişim Tarihi: 01.03.2018.
• Baltacı, M.H., 2015. Ozonla pestisit giderimi uygulamasının domateste renk ve c vitaminine etkileri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi. Ankara.
• CAC, 2003. Codex Alimentarius Commission Guidelines on good laboratory practice in pesticide residue analysis. CAC/GL 40-1993 http://www.fao.org/input/download/standards/ 378/cxg_040e.pdf Erişim 15 Mart 2018.
• Çetinkaya Açar Ö., 2015. Pestisit analizleri eğitim notu. T.C: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı Kalıntı/Pestisit Birimi.EC, 2002. Commission Directive 2002/63/EC of 11 July 2002 Establishing Community Methods of Sampling for the Official Control of Pesticide Residues in and on Products of Plant and Animal Origin and Repealing. Directive 79/700/EEC. Offi. J. Euro. Comm. 2002, L 187/30, 1–14.
• EC, 2018. EU Pesticide Database. http://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticidesdatabase/public/ ?event= pesticide.residue.selection&language=EN Erişim Tarihi 1 Şubat 2018.
• Ersoy, N., Tatlı, Ö., Özcan, S., Evcil, E., Coşkun, L.Ş., Erdoğan, E.,2011. LC-MS/MS ve GC-MS’ le bazi sebze türlerinde pestisit kalıntılarının tespiti. Selçuk Tarım ve Gıda Bil. Der. 25(3):79-85.
• FOOTPRINT (2018) PPDB: Pesticides Properties Data Base https://sitem.herts.ac.uk/aeru/footprint/es/atoz.htm. Accessed 1 March 2018.Güncan, A., Durmuşoğlu, E., 2003. Mustafakemalpaşa (Bursa)’da yetiştirilen sanayi domatesinde bazı organik fosforlu insektisit kalıntıları üzerinde araştırmalar. Türk. Entomol.Derg., 27(3):223-230.
• Hamilton, D., Yoshida, M., Wolterink, G., Solecki, R., 2017. Evaluation of pesticide residues by FAO/WHO JMPR”. In Ambrus A and Hamilton D (Eds.). Food safety assessmentof pesticide residues, World Scientific, New Jersey,113-196.
• Lehotay, S. J., Maśtovská, K., Lightfield, A. R., 2005. Use of buffering and other means to improve results of problematic pesticides in a fast and easy method for residue analysis of fruits and vegetables. Journal of AOAC Inter. 88(2):615-629.
• RASFF, 2018. Rapid Alert System for Food and Feed. https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/?event=SearchForm&cleanSearch=1#. Erişim: 29.03.2018.
• Şarkaya Ahat, C.,2015. Domates ve biberde ardişik pestisit uygulamasinin pestisitlerin parçalanma kinetiğine olan etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dali, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.
• Tatlı, Ö., Ege Bölgesine özgü bazı yaş meyve, sebze vekurutulmuş gıda ürünlerinde pestisit kalıntı düzeylerinin tespiti. YL tezi, ÇÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü – Toprak ABD, Adana, 2006.
• Tiryaki, O,. 2006. Method validation for the analysis of pesticide residues in grain by thin-layer chromatography. Accreditation and Quality Assurance, 11(10):506-514. Tiryaki, O., Baysoyu, D., Seçer, E., Aydın, G., 2008. Testing the stability of pesticides during sample processing for the chlorpyrifos and malathion residue analysis in cucumber including matrix effects. Bull of Environ Contam Toxicol 80(1):38-43.
• Tiryaki, O., Seçer, E., Aydın, G., Baysoyu, D.,2009.Uncertainty measurement of sample processing of tomato by using 14C-chlorpyrifos for pesticide residue analysis. Fresenius Envıronmental Bulletın FEB., ISSN: 1018-4619, 18(5a):770-775.
• Tiryaki, O., 2017. Pestisit kalinti analizlerinde kalite kontrol (QC) ve kalite güvencesi (QA) , Geliştirilmiş ve Güncelleştirilmiş 2. Basım, Sayfa 18, Yayın N0: 1697, ISBN 978-605-320-604-0.Nobel Yayınevi, Mart 2017.
• Tomlin, C.D.S., 2015. The Pesticide Manual 17th ed.. British Crop Protection Council, Hampshire, UK.
• Polat, B., Özpinar, A., Şahin, A.K.,2015. Çanakkale ilinde domates güvesi (Meyrick1917),(Lepidoptera: Gelechiidae)’nin konukçuları ve bulaşma oranının belirlenmesi. Bit Kor Bull, 55(4):331-339.
• Polat, B., Özpinar, A., Şahin, A.K.,2016. Studies of selected biological parameters of tomato leafminer Tuta absoluta (Meyrick), (Lepidoptera: Gelechiidae) under natural conditions. Phytoparasitica 44(1):192-202.
• SANTE, 2015. Guidance document on analytical quality control and method validation procedures for pesticides residues analysis in food and feed.
• SANTE/11945/2015. https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/plant/docs/pesticides_mrl_guidelines_wrkdoc_2017-11813.pdf. Erişim Tarihi 26 Mart 2018.
• TUIK, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr Erişim Tarihi 10 Mart 2017.
• Zengin, E., Karaca, İ., 2017. Uşak ilinde örtü alti üretimi yapilan domateslerdeki pestisit kalintilarinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21:(2)554-559.