Yalova Çekirdeksizi Üzüm Çeşidinde Ben Düşme Döneminden İtibaren Yapılan Farklı Düzeylerdeki Sulama Uygulamalarının Çeşidin Stoma Özellikleri Üzerine Etkileri

Year 2018, Volume: 6 Issue: 2, 7 - 11, 25.12.2018

Alper Dardeniz

Abstract

Bu araştırma, ‘ÇOMÜ Dardanos
Yerleşkesi’, ‘Sofralık Üzüm Çeşitleri Uygulama ve Araştırma Bağı’nda bulunan
‘Yalova Çekirdeksizi’ üzüm çeşidi üzerinde, ben düşme döneminden itibaren (5
hafta süresince) yapılan farklı düzeylerdeki sulama uygulamalarının (kontrol, 1,5
litre/omca, 3 litre/omca ve 6 litre/omca) çeşidin stoma özellikleri üzerine
etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2016 yılı vejetasyon dönemi içerisinde
yürütülmüştür. Bu amaçla her bir uygulama için 10’ar adet omca belirlenerek, omcaların
5., 6., 7., 8. ve 9. boğumlarındaki yaprakların uç dilimleri üzerinden, ‘tırnak
cilası yardımıyla kalıp çıkarma yöntemi’ne göre stoma kalıpları elde
edilmiştir. Elde edilen stoma kalıpları, stoma yoğunluk ve büyüklüklerinin
belirlenmesi amacıyla 10x40 büyütmeli ışık mikroskobunda incelenmiş, stoma
sayımları 0,196 mm’lik görüş alanından gerçekleştirilmiş ve orantılı
hesaplamadan 5,1 katı alınarak 1 mm’deki stoma sayıları elde edilmiştir. Gerçekleştirilen
hesaplamalar sonucunda stoma eni, stoma boyu ve stoma yoğunluğu açısından,
boğumlar arasında önemli bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. En geniş (22,5
µm) ve en uzun (25,3 µm) stomalar kontrolden elde edilmiştir. En yüksek stoma
yoğunluğu kontrolden (109,1 adet/mm²) alınırken, en düşük stoma
yoğunluğu 6 litre/omca (97,7 adet/mm²) sulama uygulanmış olan
omcalarda tespit edilmiş, 1,5 litre/omca (101,5 adet/mm²) ve 3
litre/omca (103,9 adet/mm²) sulama uygulanmış olan omcalar ise ara
grubu oluşturmuştur.

Keywords

Vitis vinifera L., Yalova Çekirdeksizi, Stoma eni, Stoma boyu, Stoma yoğunluğu

References

• Abak, K., Yanmaz, R., 1980. Domates ve fasulye fidelerinin yapraklarında toplam ve açık stoma sayısı üzerine GA3, CEPA B–9 ve CCC’nin etkileri. TÜBİTAK VII, Bilim Kongresi, Adana. 259–273.Ağaoğlu, Y.S., 1999. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık. Cilt 1, Asma Biyolojisi, Kavaklıdere Eğitim Yayınları, No: 1, Ankara. 445 s.Akman, Y., 1985. Botanik (Hücre, Doku ve Organlar). 2. Baskı. Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi. Okan Yayın Dağıtım. 276 s.Bekişli, İ.M., 2014. Harran Ovası koşullarında yetiştirilen bazı asma çeşitleri ile Amerikan asma anaçlarının yaprak ve stoma özelliklerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı. 58–64. Şanlıurfa.Boso, S., Gago, P., Villaverde, V.A., Santiago, J.L., Mendez, J., Pazos, I., Martinez, M.C., 2011. Variability at the electron microscopic level in leaves of members of the genus Vitis. Scienta Hortic. 128: 228–238.Çelik, M., 2005. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin yaprak alanlarının ve stoma yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. 6. Bağcılık Sempozyumu. Cilt 2. 19–23 Eylül, Tekirdağ.Duering, H., 1999. Improvement of drought tolerance of grapevines by breeding (in German). Berichte über landwirtschaft Germany. 77 (1): 43–48.Durmaz, N.E., 2014. Asma yapraklarında stoma yoğunluğunun saptanmasında saydamlaştırma ve kalıp alma yöntemlerinin karşılaştırılması. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. (Yüksek Lisans Tezi), Tekirdağ, 43 s. Düzenli, S., Ağaoğlu, Y.S., 1992. Vitis vinifera L.’nin bazı çeşitlerinde stoma yoğunluğu üzerine yaprak yaşının ve yaprak pozisyonlarının etkisi. Doğa–Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 16: 63–72.Ekbiç, B.H., 2010. Trakya İlkeren ve Flame Seedless üzüm çeşitlerinde Co–60 ve Kolhisin kullanılarak mutasyon ve poliploidi oluşturma olanakları. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi). Adana, 131 s.Eriş, A., 1979. Asmada stoma hareketlerini düzenleyen bazı iç ve dış faktörler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 694. 15 s, Ankara.Gargın, S., 2009. Eğirdir/Isparta koşullarında bazı üzüm çeşitlerinin stoma yoğunluklarının belirlenmesi. 7. Türkiye Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu. 5–9 Ekim. Manisa.Gökbayrak, Z., Dardeniz, A., Bal, M., 2008. Stomatal density adaptation of grapevine to windy conditions. Trakia Journal of Sciences. 6 (19): 18–22.İşçi, B., Altındişli, A., Kaçar, E., 2015. Farklı anaçlar üzerine aşılı farklı üzüm çeşitlerinde stoma dağılımı üzerine araştırmalar. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 3 (1): 35–39.