Endemik Sarıkız Çayı Sideritis trojana Bornm Bitkisinin Çelikle Çoğaltım Şartlarının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 175 - 179, 11.07.2019

Onur Sinan Türkmen

https://doi.org/10.33202/comuagri.472635

Öz

Sarıkız çayı Kazdağı’na özgü zirve bir
endemik bitkidir. Bu bitki tıbbi ve aromatik amaçla kullanılması nedeniyle
doğadan yoğun toplanarak yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bu bitkinin
en uygun köklendirme yönteminin tespit edilip yörede yetiştirilmesi ile yok
olması önüne geçilebilir. Bu çalışmada sarıkız çayı bitkisinin çelikle çoğaltımı
amacıyla üç farklı köklendirme ortamı (kum, hindistancevizi kabuğu ve perlit)
ile dört farklı doz İBA hormonu (0-1000-2000 ve 4000ppm) uygulanmıştır. Çalışma
sonunda en yüksek köklenme oranı (%57) ile; 1000ppm İBA uygulanan kum ortamında
ulaşılmıştır. Bu çalışma ile Sarıkız çayı bitkisi Sideritis trojana’nın çelikle çoğaltımı yapılarak koruma altına
alınması sağlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kazdağı, indol-3-butrik asit, kültür, nesli tükenmek, köklendirme

Kaynakça

• Çelik S., Karabacak E., Uysal İ., 2008. Plants have been Collected from Mythological Kazdağ(Mt. Ida) National Park, West Turkey by Turkmens and their Folk, Cultural and Social Uses. European Journal of Scientific Research, 19 (4): 835-843.Çördük N., Akı C., 2011. Inhibition of browning problem during micropropagation of Sideritis trojana bornm., an endemic medicinal herb of Turkey. Romanian Biotechnological Letters, 16(6): 6760-6765.Fay M.F., 1992. Conservation of Rare And Endangered Plants Using In vitro Methods. In Vitro Cell. Dev. Biol., 28: 1-4.Gümüşçü A. ve Gümüşçü G., 2014. Bazı Sideritis (Dağçayı) Türlerinde Çeliklerin Köklenmesine Hormonların Etkisi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 18 (2): 49-55.Hofrichter J., Krohn M., Schumacher T., Lange C., Feistel B., Walbroel B., and Pahnkea J., 2016. Sideritis spp. Extracts Enhance Memory and Learning in Alzheimer’s β-Amyloidosis Mouse Models and Aged C57Bl/6 Mice. J Alzheimers Dis., 53(3): 967-980.Kırmızıbekmez H., Karaca N., Demirci B., Demirci F., 2017. Characterization of Sideritis trojana Bornm. Essential Oil and Its Antimicrobial Activity. Marmara Pharmaceutical Journal, 21(4): 860-865.Leblebici Z. ve Çelik J., 2014. Kayseri’nin Yahyalı ilçesinde Serpantin İçeren Alanlarda Yetişen Bazı Bitkilerin Ağır Metal (Co, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb, Zn) İçerikleri. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi:222.Önal A., Acar N., Eser F., Çakır U., 2015. Investigation Of The Dyeing Properties of Sideritis trojana Ehrend in The Fabrics That Pre-Treated With Willow Extract. Journal of New Theory, 8: 92-100.Öztürk M., Uysal I., Karabacak E., Çelik S., 2011. Plant Species Microendemism, Rarity and Conservation of Pseudo- alpine Zone of Kazdaği (Mt. Ida) National Park Turkey. The 2nd International Geography Symposium Geomed 2010. Procedia Social and Behavioral Sciences, 19: 778–786.Satıl F., Dirmenci T., Tümen G., 2006. Kazdağı Milli Parkının Öncelikli Koruma Alanlarının Sınıflandırılması ve Önemli Bitkileri. Kazdağları II. Ulusal Sempozyumu, Çanakkale: 391-401.Selvi S., Dağdelen A., Kara S., 2013. Kazdağlarından (Balıkesir Edremit) Toplanan ve Çay Olarak Tüketilen Tıbbi ve Aromatik Bitkiler. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(2): 26-33.Şahin F.P., Duman H., Çalış İ., Ezer N., 2005. Botanical Properties of a Herbal Tea: Sideritis stricta Boiss. Heldr. apud Bentham. FABAD J. Pharm., 30: 10-195.Topçu G., Gören A., Kılıç T., Kemal Y., Tümen G., 2001. Diterpenes from Sideritis trojana. Natural Product Letters, Vol. 16(1): 33–37.Uysal İ., Öztürk M., Pirdal M., 1991. Sideritis trojana Bomm. Endemik Türünün Morfolojisi, Anatomisi ve Ekolojisi. Turkish Journal of Botany, 15: 371-379.Uysal İ., 2010. An overview of plant diversity of Kazdagi (Mt. Ida) Forest National Park, Turkish Journal of Environmental Biology, 31: 141-147.