Farklı Islah Yöntemlerinin Hıdırellez Kamçısı (Asphodelus aestivus Brot.)’nın Oranı ile Meranın Verimi ve Ot Kalitesine Etkileri

Year 2019, Volume: 7 Issue: 1, 109 - 117, 11.07.2019

Fırat Alatürk , Ahmet Gökkuş

https://doi.org/10.33202/comuagri.528972

Abstract

Bu araştırma
Akdeniz iklim kuşağında yaygın bir şekilde bulunan, tohum ve yumruları ile
çoğalan ve zehirli bileşikleri bünyesinde bulunduran hıdrellez kamçısı (Asphodelus aestivus Brot.) ile
mücadelede farklı ıslah yöntemleri kullanılarak hem mera otunun verim ve
kalitesinde hem de hıdrellez kamçısının oranındaki değişimleri belirlemek
amacıyla yürütülmüştür. Deneme Çanakkale ili Biga ilçesi Gerlengeç köyünde
2014-2017 yıllarında yürütülmüştür. Araştırma bölünmüş parseller düzenlemesine
göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Ana parsellere 5 ıslah uygulaması
(kontrol, sökme, biçme, herbisit ve gübre), alt parsellere ise tohumlama
(tohumlanan ve tohumlanmayan) yerleştirilmiştir. Her alt parsel 50 m²
(10 x 5 m) alana sahip olmuştur. Sökme çizel ile 10-15 cm derinlikten, biçme
ise tamburlu biçim makinesi ile 2-3 cm anız kalacak şekilde yapılmıştır.
Herbisit olarak metsulfuron metil 60 WG + tribenuron metil 75 WG
kullanılmıştır. Gübre olarak dekara 5 kg N ve 5 kg P₂O₅
verilmiştir. Tohumlama amacıyla yonca (Medicago
sativa), korunga (Onobrychis
viciifolia), domuz ayrığı (Dactylis
glomerata) ve çok yıllık çim (Lolium
perenne) karışımı ekilmiştir. Denemede bitki örtüsü ve hıdrellez kamçısının
gelişimi incelenmiştir. Islah
uygulamalarına göre meranın kuru ot verimi ortalama 44 kg/da
artmıştır. En yüksek verim artışı herbisit ve gübre uygulanan parsellerde
gerçekleşmiştir. Hıdrellez kamçısının oranı gübreleme dışındaki ıslah
yöntemleriyle önemli oranda azalmıştır. 
Otun ham protein oranı sökme, biçme ve gübreleme, ham kül oranı ise
biçme, herbisit, sökme ve gübreleme parsellerinde daha yüksek olmuştur. Hıdırellez
kamçısının yoğun olduğu benzer meralarda hem bitki ile mücadele hem de meranın
ot verimi ve kalitesi artırmak veya korumak amacıyla sökme ve/veya yırtma ile
birlikte biçme yapılması önerilmiştir.

Keywords

Asphodelus aestivus, Sökme, Biçme, Herbisit, Tohumlama

References

• Ahuja, L.D., 1972. Range management in arid regions. Bulletin of the Indian National Science Academy, 44: 95-102.Alatürk, F., 2012. Gübrelemenin Çanakkale ili meralarında verim ve otun kimyasal bileşimine etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üni. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri ABD, Türkiye.Altın, M., Gökkuş, A., 1988. Erzurum sulu koşullarında bazı yem bitkileri ile bunların karışımlarının değişik ekim şekillerindeki kuru ot verimleri üzerinde bir araştırma. Doğa Tarım ve Orm. Derg., 12(1): 24–36.Andrae, J., 2003. What is forage quality? http://commodities.caes.uga.edu/ fieldcrops/forages/GA_Cat_Arc/2003/Nov03.pdf.AOAC, 1990. Official method of analysis (15th Edition). Association of Official Analytical 12 Chemists, Washington, DC., USA, pp. 66–88.Avağ, A., Koç, A., Kendir, H., 2012. Ulusal mera kullanım ve yönetim projesi sonuç raporu. TÜBİTAK, Proje No: 106G017, 483s.Bakoğlu, A., Gökkuş, A., Koç, A., 1999. Dominant mera bitkilerinin biomas ve kimyasal kompozisyonlarının büyüme dönemindeki değişimi. 2. Kimyasal kompozisyondaki değişimler. Türk tarım ve Orm. Derg, 23(Ek sayı: 2): 495- 508.Balabanlı, C., Albayrak, S., Yüksel, O., 2010. Effects of nitrogen, phosphorus and potassium fertilization on the quality and yield of native rangeland. Turkish J. Field Crops, 15(2): 164-168.Bilgir, S., 1961. Asphodelus microcarpus Salzmet VİV. (çiriş otu)'na karşı dowpon ilacı ile mücadele denemeleri. Bitki Koruma Bülteni, 2(9): 3-16. Dahlgren, R.M.T., Clifford, H., Yeo, P.F., 1985. The families of the monocotyledons. Springer Verlag, Berlin.Diaz Lifante, Z., 1996. Reproductive biology of Asphodelus aestivus (Asphodelaceae). Plant Syst. Evol, 200: 177–191.Eltez, S., 1995. İzmir ilinde çiriş otu (Asphodelus microcarpus Viv.) üzerinde yaşayan Capsodes infuscatus (Brul.) (Heteroptera: Miridae)’un morfolojisi, biyolojisi ve zarar şekilleri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, Türkiye.EUNIS, 2010. EUNIS Biodiversity database. Available at: http://eunis.eea.europa.eu/index.jsp.Evans, J.R., 1989. Photosynthesis and nitrogen relationships in leaves of C3 plants. Oecologia, 78(1): 9-19. Goetz, H., 1975. Effect of site and fertilization on protein content of native grasses. J. Range Manage, 28(5): 380-385.Gökkuş, A., 1984. Değişik ıslah yöntemleri uygulanan Erzurum tabii meralarının kuru ot ve ham protein verimleri ile botanik kompozisyonları üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Atatürk Üni. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü, Erzurum.Gökkuş, A., Koç, A., 1995. Erzurum çayırlarında gübre ve herbisit uygulamalarının kuru ot verimi, botanik kompozisyon ve faydalı ot oranlarına etkileri. Türk Tarım ve Orm. Derg, 19: 23-29.Gökkuş, A., Koç, A., Çomaklı, B., 1995. Çayır-mera uygulama kılavuzu. Atatürk Üni. Ziraat Fak. Yay. No: 142.Gökkuş, A., Parlak, A.Ö., Baytekin, H., Hakyemez, B.H., 2012. Akdeniz kuşağı çalılı meralarında otsu türlerin mineral içeriklerinin değişimi. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg, 10(1): 1-10. Griffith, L.W., Schuman, G.E., Rauzı, F., Baumgartner, R.E., 1985. Mechanical renovation of shortgrass prairie for increased herbage production. J. Range Manage, 38(1): 7-10.Gulmon, S.L., Chu, C.C., 1981. The effects of light and nitrogen on photosynthesis, leaf characteristics, and dry matter allocation in the chaparral shrub, Diplacus aurantiacus. Oecologia, 49(2): 207–212.Heady, F.H., Child, R.D., 1994. Rangeland ecology and management. Westview Press, Inc., Colorado, 519 p.Koç, A., 1991. Güzelyurt Köyü (Erzurum) meralarında otlatmaya başlama ve son verme zamanlarının belirlenmesi ile topraküstü bioması ve otun kimyasal kompozisyonunun yıl içerisindeki değişimi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üni. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri ABD, Türkiye.Koç, A., Gökkuş, A., Bakoğlu, A., Özaslan, A., 2000. Erzurum’da Palandöken dağı meralarının farklı lokasyonlarından alınan ot örneklerinde bazı kimyasal özelliklerin otlatma sezonundaki değişimi. Int. Animal Nutrition Cong., 4-6 September, 2000, Isparta, Turkey, 471-478.Mengel, K., 1984. Bitkinin beslenmesi ve metabolizması. Çevirenler: H. Özbek, Z. Kaya, M. Tamcı, Çukurova Üni. Ziraat Fak. Yay: 162. Ders Kitabı: 12, 590s.Mullen, G.J., Jeley, R.M., Mc Alieese, D.M., 1974. Effect of animal treading on soil properties and pasture production. Irısh. J. Agri. Research, 13(2): 171-180.Mut, H., 2009. Sürülüp terkedilen bir merada farklı ıslah yöntemlerinin etkinliklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üni. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri ABD, Türkiye.Önder, F., Karsavuran, Y., 1986. İzmir çevresinde çiriş otu (Asphodelus microcarpus Viv.)’na karşı uygulanacak biyolojik savaşta Capsodes infuscatus (Brul.) (Heteroptera: Miridae)’un etkinliği üzerinde gözlemler. Türkiye 1. Biyolojik Mücadele Kongresi, 12-14 Şubat, 1986, Adana, 270-279.Özaslan, A., 1996. Erzurum ekolojik şartlarında taban mera bitki örtülerinin ıslahı üzerine yırtma, gübreleme ve herbisit uygulamalarının etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üni. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri ABD, Türkiye.Polunin, O., Huxley, A., 1987. Flowers of the Mediterranean. Hogarth Press, London.Rimmer, D.L., 1997. Effects of increasing compaction on grass growth in colliery spoil. J. The Sports Turf Research Institute, 55,153-162.Sawidis, T., Kalyva, S., Delivopoulos, S., 2005. The root-tuber anatomy of Asphodelus aestivus. Elsevier- Flora, 200: 332-338.Seydoşoğlu, S., Kökten, K., 2018. Batman İli Beşiri ilçesi mera vejetasyonlarının bazı özellikleri. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg, 55(4): 491-497.Serin, Y., 1982. Erzurum sulu ve kıraç şartlarında yetiştirilen kılçıksız broma uygulanan değişik sıra aralığı ve gübrelerin ot ve tohum verimleriyle bazı verim unsurlarına etkileri üzerinde bir araştırma. Doçentlik Tezi. Atatürk Üniversitesi, Türkiye.Spears, J.W., 1994. Minerals in forages. In: Fahey G.C., Ed., Forage Quality, Evaluation, and Utilization, ASA, CSSA, SSA, Wisconsin, 281-317.Stafford, L.T., Odonovan, S.F., Raftery, T.F., 1980. The ''Stilching-in'' technique for renovation. Irish J. Afric. Res, 17: 283-294.Sürmen, M., 2010. Orta Karadeniz Bölgesinde Kofa (Juncus effusus L.) istilasına uğrayan meralar için uygun ıslah yöntemlerinin belirlenmesi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Türkiye.Traxler, M.J., Fox, D.G., Van Soest, P.J., Pell, A.N., Lascano, C.E., Lanna, D.P.D., Moore, J.E., Lana, R.P., Ve´lez, M., Flores, A., 1998. Predicting forage indigestible NDF from lignin concentration. J. Anim. Sci, 76: 1469-1480.Tükel, T., Hatipoğlu, R., 2001. Çayır-meralarda zehirli bitkiler ve hayvanlar üzerindeki etkileri. Tarım ve Köy, 139: 40-43.Undersander, D.J., Bertman, M.G., Clark, J.R., Crooks, A.E., Rankin, M.C., Silveria, K.G., Wood, T.M., 2005. Forage variety update for Wisconsin. 2005 Trial Results. Univ. of Extention Publ. A1525, Wisconsin, 28p.Uygun, N., Koç, N.K., Uygur, N., Karaca, İ., Uygur, S., Küsek, N., 1994. Doğu Akdeniz Bölgesi çayır meralarındaki yabancı ot türleri ve doğal düşmanları üzerine araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak, 1994, Bornova, İzmir: 321-330.Weight J.R., White, L.M., 1974. Interseeding and pitting on a site in Eastern Montana. J. Range Manage, 27(3): 206-210.Weryszko-Chemielewska, E., Sawidis, T., Piotrowska, K., 2006. Anatomy and ultrastructure of floral nectarines of Asphodelus aestivus Brot. (Asphodelaceae). Acta Agrobotanica, 59(2): 29-42.Whitehead, D.C., 2000. Nutrient elements in grassland soil-plant-animal relationships. CABI Publishing, 369p.