Çanakkale Özbek Ovasındaki İşletmelerde Yeterli ve Kısıtlı Su Koşullarında Optimum Bitki Deseninin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 236 - 244, 28.12.2022

Seher Akyüz Murat Yıldırım

https://doi.org/10.33202/comuagri.1017339

Öz

Kurak dönemlerde tarımsal amaçlı kullanılan suyun kıt bir kaynak olması nedeniyle, tarım sektöründe suyun teknik koşullara uygun bir şekilde verilmesi gerekliliği günümüzde büyük bir önem kazanmıştır. Bu çalışmada, suyun yeterli ve kıt olması durumunda doğrusal programlamadan yararlanarak, bir sulama alanında optimum bitki desenini belirlemek ve sonuçta üreticinin kar’ını yükseltmeyi amaçlamaktadır.
Bölge olarak Çanakkale’nin Özbek ovası ele alınmıştır. Özbek ovasında toplamda 12018 dekar alanı tarımsal üretim gerçekleştirilmektedir. Bu alan içerisinde alanı temsil eden ve yoğunlu en fazla olan iki farklı ölçekteki işletme ele alınmıştır. Farklı iklim koşullarında; kurak, normal ve yağışlı yıllara göre ve bitki su ihtiyacının S1(%100), S2(%80), S3(%50) karşılandığı sulama konularına göre doğrusal programlama modeli (WinQSB) kullanılarak optimum bitki deseni belirlenmiştir. Farklı iklim ve sulama suyu miktarları ve elde edilebilecek verim değerlerine göre üreticinin elde edebileceği net gelir belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sulama, Optimum bitki deseni, Kuraklık, Doğrusal programlama

Kaynakça

• Alamas, A., Xenarious S., Mylopoulos, N., Stalnacke, P. (2017). Integrated water resources management in agro-economy using linear programming. The case of lake Karla basin, Greece. European Water 60:41-47.
• Albut, S., Güngör, Y. (1996). İpsala Altınyazı-Karasaz sulama şebekesinde su dağıtım ve kullanım etkinliğinin belirlenmesi (Doktora tezi özeti). Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayın No: 248, Tekirdağ.
• Birhanu, K.T., Alamirew, T., Olumuna, M.D., Ayalews, S., Aklog, D. (2015). Optimizing cropping pattern using chance constraint Linear Programing for Koga Irrigation Dam, Ethopia.Irrigat. Drainage System Eng.4:134, doi-10.4172/2168-9768.
• Caymaz, U. (2010). Güvenilir Yağış Hesaplaması (Lisans Bitirme Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Çanakkale 2010.
• Frizzone, J.A., Coelho, R.D., Dourado-Neto, D., Soliani, R. (1997). Linear programing model to optimize the water resource use in irrigation projects: An application to the senator Nilo Coelho Project, Sci. Agric., Piracicaba, 54(Numero Especial), p.136-148 junho 1997.
• Esin, A. 1984. Yöneylem araştırmasında yararlanılan karar yöntemleri. Gazi Üniv. Yayınları No: 41, Fen Edebiyat Fakültesi Yayın No:5, 371 s., Ankara.
• Guo, P., Chen, X., Tong, L., Li, J., Li, M. (2014). An optimization model for a crop deficit irrigation system under uncertainty. Engineering Optimization 46:1-14.
• Hall, W. A., Dracup, J. A. (1970). Water Resources System Engineering, McGrawHill, New york, 1970.
• Kodal,S., Tokgöz,M.A., Olgun,M., Öztürk,F., Selenay,M.F., Beyribey.M., 1992. Yağış toprak ve bitki deseninin sulama suyu miktarı ile sistem kapasitesine etkisi.IV. Ulusal Tarımsal Yapılar ve Sulama Kongresi Bildirileri,2. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
• Kodal, S. (1996). Ankara-Beypazarı Ekolojisinde Yeterli ve Kısıtlı Su Koşullarında Sulama Programlaması, İşletme Optimizasyonu ve Optimum Su Dağıtımı. Ankara Ün. Ziraat Fak. Yayın No: 1465, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler:807, 69 s., Ankara.
• Kumari, S., Mujumdar, P.P. (2015). Reservoir Operation with Fuzzy State Variables for Irrigation of Multiple Crops. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 141(11), 04015015, (2015).
• Mannocchi, F., Mecarelli, P. (1994). Optimizasyon analysis of deficit irrigation systems. Journal of Irrigation and Drainage Engineering ASCE, 120 (3), p. 484-503.
• Mirajkar, A.B., Patel, P.L. (2016). Multiobjective Two-Phase Fuzzy Optimization Approaches in Management of Water Resources. Journal of Water Resources Planning and Management, 142(11), 04016046, (2016).
• Safavi, H.R., Falsafioun, M. (2017). Conjunctive Use of Surface Water and Groundwater Resources under Deficit Irrigation. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 143(2), 05016012.
• Qureshi, A.L., Khero, Z.L., Lashavi, B.K. (2012). Optimization of irrigation water management: a case study of secondry canal. Sindh, Pakistan 16. International Water Technology Conferance, IWTC, Istanbul, Turkey.
• Watkins, D.W., McKinney, D.C. (1997). Finding robust solutions to water resources problems. Journal of water resources planning and management 123:49-58