Çanakkale - Kaz Dağları’nda Kestane Ağaçlarında Yeni Bir Yıkıcı Zararlı: Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 331 - 338, 28.12.2023

Şahin Kök , İpek Yaşar , İsmail Kasap

https://doi.org/10.33202/comuagri.1333707

Öz

Asya kestane gal arısı olarak bilinen Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae) dünyada kestane ağaçları üzerindeki en önemli ve yıkıcı zararlılardan biridir. Bu zararlı kestane üretiminde ciddi ekonomik kayıplara sebep olmasının yanı sıra tomurcuk ve yaprakları deforme ederek kestane ağaçlarının ölümüne sebep olabilmektedir. Bu çalışmada 2023 yılı Nisan ve Temmuz ayları arasında Çanakkale ili içerisinde yer alan Kaz Dağları’nda kestane ağaçları üzerinde D. kuriphilus’un varlığı ilk kez tespit edilmiştir. Ayrıca, D. kuriphilus’un zarar oranı ve biyolojisi üzerine önemli veriler ortaya çıkarılmıştır. Gözlemlerimize göre açık veya koyu yeşil renkteki galler Nisan başından itibaren kestane ağaçlarının yaprak ve tomurcukları üzerinde oluşmaya başlamış daha sonraki dönemde bu galler kırmızımsı renge dönmüştür. Nisan başından Haziran başına kadar toplanan gallerin içinden çoğunlukla D. kuriphilus’un larvaları elde edilirken Haziran ve Temmuz ayları arasında toplanan gallerden ise daha çok pupa ve ergin bireyler elde edilmiştir. D. kuriphilus’un zarar oranı göz önüne alındığında ağaç başına ortalama gal sayısı 61.7 - 82.3 olurken her ağaçtaki 50 cm’lik dal üzerindeki ortalama gal sayısı ise 6.17 - 8.23 olarak belirlenmiştir. Buna göre Kazdağları’nda kestane ağaçları üzerinde D. kuriphilus’un zarar oranının ekonomik zarar eşiğinin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dryocosmus kuriphilus, Kestane ağacı, Kaz Dağları, Çanakkale

A New Destructive Pest on Chestnut Trees in the Kaz Dağları (Ida Mountains) - Çanakkale: Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)

Öz

The Asian chestnut gall wasp, Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae) is one of the most important and destructive pests on chestnut trees worldwide. This pest causes severe economic yield losses in chestnut production and may cause the death of chestnut trees by deforming the leaf and bud of the trees. In this study, the infestation of D. kuriphilus on chestnut trees was determined for the first time in the Kaz Dağları located in Çanakkale Province between April and July 2023. Also, some important data on the damage ratio and biology of D. kuriphilus were revealed. Based on our observations, the light or dark green galls started to emerge on the leaves and buds of chestnut trees from the beginning of April, and these galls turned red in the following periods. While larval individuals of D. kuriphilus were mostly obtained from the galls collected from the beginning of April to the beginning of June, the pupa or adult individuals were obtained from the galls collected between June and July. Considering the damage ratio of D. kuriphilus, while the mean number of galls per tree was 61.7 - 82.3, the mean number of galls per 50 cm twig in each tree was 6.17 - 8.23. Accordingly, it was determined that the damage ratio of D. kuriphilus on the chestnut trees in the Kazdağları was above the economic damage threshold.

Anahtar Kelimeler

Dryocosmus kuriphilus, Chestnut tree, Kaz Dağları, Çanakkale

Kaynakça

• Anonim, 2023. Kaz Dağı kestanesi, bölge halkının gelir kaynağı. https://www.dha.com.tr/gundem/kaz-dagi-kestanesi-bolge-halkinin-gelir-kaynagi-1729492, (Erişim tarihi: 09.10.2023).
• Akyüz, B., Saruhan, İ., Serdar, Ü., 2022. Damage ratio of the Asian chestnut gall wasp, Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu, 1951 (Hemiptera: Cynipidae) in Samsun Province of Türkiye: First Report. TURJFAS 4: 57–59.
• Azmaz, M., Katılmış, Y., 2020. New infestation of Asian chestnut gall wasp in eastern Black Sea Region, Turkey: a potential threat to natural regional chestnut population. Acta Bio. Turc. 33: 205–210.
• Battisti, A., Benvegnu, I., Colombari, F., Haack, R.A., 2014. Invasion by the chestnut gall wasp in Italy causes significant yield loss in Castanea sativa nut production. Agric. For. Entomol. 16: 75–79.
• Bosio, G., Armando, M., Moriya, S., 2013. Toward biological control of the chestnut gall wasp. L’Informatore Agrario, 14: 60–64.
• Brussino, G., Bosio, G., Baudino, M., Giordano, R., Ramello, F., Melika, G., 2002. Pericoloso insetto esotico per il castagno europeo. Inf. Agrar. 58: 59–61.
• Cooper, W. D., Rieske, L. K., 2007. Community associates of an exotic gallmaker, Dryocosmus kuriphilus (Hymenoptera: Cynipidae), in Eastern North America. Ann. Entomol. Soc. Am. 100: 236–244.
• Çetin, G., Orman, E., Polat, Z., 2014. First record of the oriental chestnut gall wasp, Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae) in Turkey. Bit. Kor. Bül 54: 303–309.
• EPPO, 2005. Dryocosmus kuriphilus. EPPO Bulletin, 35: 422–424.
• FAOSTAT, 2021. Crops and livestock products. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL, (Erişim tarihi: 25.07.2023).
• Gemici, Y., 2001. Kazdağları'nda flora ve vegetasyon. TMMOB Orman Mühendisleri Odası Kaz Dağları 1. Ulusal Sempozyumu, Altınoluk, Edremit 26 s.
• Hepbilgin, B., 2019. Kazdağı ormanlarında birliklere göre eğim ve bakı analizi. J. Int. Soc. Res. 12: 229–246.
• İpekdal, K., Coşkuncu, K. S., Aytar, F., Doğanlar, M., 2014. Kestane Gal Arısı Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae): geçmişten günümüze dünyada ve Türkiye’deki son durumu ve mücadelesi. Türk. Entomol. Bül. 4: 241–257.
• İpekdal, K., Emin, A., Kuzucu, A. Ş., Karadağ, M., Koçluk, M., Açıcı, Ö., Şah, S., Aksu, Y., Colombari, F., (2017). Kestane Gal Arısı, Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)’nin larva parazitoiti Torymus sinensis Kamijo (Hymenoptera: Torymidae) ve biyolojik mücadelede kullanım olanakları. Türk. Entomol. Bül. 7: 173–189.
• Marcolin, E., Pividori, M., Anchel Arribas, A., Manetti, M. C., Conedera, M., Colombari, F., 2017. Effetti del cinipide galligeno Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu sugli accrescimenti legnosi di Castanea sativa Miller. In: La foresta che cambia: ricerca, qualità della vita e opportunità (Eds: Fares, S., Alivernini, A., Chianucci, F., Ferrara, C., Marchi, M., Sallustio, L., Bucci, G.). XI SISEF National Congress, Rome (Italy) 10- 13 September 2017, 33: 122–134.
• Mıcık, M., İpekdal, K., 2021. Asian Chestnut Gall Wasp, Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu, 1951 (Hemiptera: Cynipidae), first record and damage ratio in Sinop Province, Black Sea Region of Turkey. KUZFAD 1: 31–35.
• Mıcık, M., Özçankaya, İ. M., Öçal, F., İpekdal, K., 2021. The chestnut growing hotspot of Turkey in danger: introduction of the Asian chestnut gall wasp into Aegean region. Turk. J. For. 22: 62–64.
• Müftüoğlu, B., Cevriye, M., Gençer, N. S., (2023). Assessing the susceptibility levels of chestnut cultivars/genotypes to Asian chestnut gall wasp (Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu). Not. Bot. Horti. Agrobot. 51: 13056–13056.
• Payne, J. A., Jaynes, R. A., Kays, S. J., 1983. Chinese chestnut production in the United States - Practice,problems, and possible solutions. Econ. Bot. 37: 187–200.
• Pezzi, G., Maresi, G., Conedera, M., Ferrari, C., 2011. Woody species composition of chestnut stands in the Northern Apennines: the result of 200 years of changes in land use. Landsc. Ecol. 26: 1463–1476.
• Sevgili, H., Demirsoy, A. I., Durmuş, Y., 2011. Orthoptera and Mantodea fauna of Kazdağı (Ida) National Park with data on the calling songs of some bush-crickets. Turk. J. Zool. 35: 631–652.
• Subaşı, B., 2004. Kestane Sektör Profili. İstanbul: Ticaret Odası Etüt Araştırma Şubesi Yayınları.
• Şah, S., 2019. Türkiye’de Kestane Gal Arısının [Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)] yayılışı ve zarar oranının belirlenmesi. Isparta Uyg. Bil. Üniv. Lis. Eği. Enst., Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta, Doktora Tezi, 52 s.
• TÜİK, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretin İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr, (09.10.2023).
• Uysal, İ., Karabacak, E., Öner, S., Kurt, F., 2011. A Syntaxonomical study of the pseudo-alpine vegetation of Kazdagi (Turkey) and two new endemic associations. Ekoloji 20: 88–96.
• Vollmeier R., Osterc G., Luthar Z., 2018. Preservation of sweet chestnut genetic resources (Castanea sativa Mill.) against attack by chestnut gall wasp (Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu, 1951). Acta Agric. Slov. 111: 209–217.
• Yaltırık, F., 1982. Castanea Mill. İn: Davis PH (ed.) Flora Of Turkey And the East Aegean Islands, Vol.7, pp. 659. Edinburgh; Edinburgh Üniversity Press.
• Yıldız, Y., Yıldırım, İ., Albas, E., Bostancı, C., Aydoğan, O., 2020. İstilacı tür kestane gal arısı (Dryocosmus kuriphilus) Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae)’nin yeni yayılış alanları. BAROFD 22: 1014–1022.