Üniversite Öğrencilerinin Spora Yönelik Tutumları ve Egzersiz Sağlık İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 85 - 94, 18.07.2024

Selman Çutuk

Öz

Amaç: Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları ile egzersiz sağlık inançları arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışma ilişkisel tarama modeli üzerine kurulmuştur. Bu araştırma kapsamında, üniversite öğrencilerinin sporla ilgili tutumları ile egzersiz sağlık inançları arasındaki ilişki incelenmiştir. Örnekleme ise, kolay erişilebilir durum örnekleme yöntemiyle seçilen spor bilimleri fakültesinde eğitim gören 184 öğrenci dahil edilmiştir. Koçak,(2014) tarafından geliştirilmiş “Üniversite Öğrencilerinin Spora Yönelik Tutumları Ölçeği” ile Yılmaz, (2019) tarafından geliştirilen 25 maddelik Sağlık İnanç Modeli (SİM) ölçeği araştırmada kullanılmıştır.
Bulgular: Üniversite Öğrencilerinin Spora Yönelik Tutumları ve Egzersiz Sağlık İnançları anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Bu çalışmanın analiz sonucunda spora yönelik tutum ile egzersiz yapmanın hastalık riskinin azalttığı inançları ve egzersiz yararlarının egzersizin maliyetinin önüne geçtiğiyle alakalı inançlar arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık inancı, spora yönelik tutum., Spor, egzersiz, öğrenci

Investigation of the Relationship Between University Students' Attitudes Towards Sport and Exercise Health Beliefs

Öz

Purpose: In this study, it was aimed to reveal the relationship between university students' attitudes towards sport and exercise health beliefs.
Method: This study was based on the relational screening model. Within the scope of this research, the relationship between university students' attitudes towards sport and exercise health beliefs was analysed. The sample included 184 students studying at the faculty of sport sciences selected by the easily accessible case sampling method. The ‘Scale of University Students’ Attitudes Towards Sport’ developed by Koçak (2014) and the 25-item Health Belief Model (HBM) scale developed by Yılmaz (2019) were used in the study.
Results: A significant relationship was found between university students' attitudes towards sport and exercise health beliefs.
Conclusion: As a result of the analysis of this study, positive and moderately significant relationships were found between attitudes towards sport and beliefs that exercise reduces the risk of disease and beliefs that the benefits of exercise outweigh the costs of exercise.

Anahtar Kelimeler

Exercise, Health beliefs, Attitude towards sport, Student

Kaynakça

• Aktaş, R. (2021). Bireylerde egzersizin sağlıklı olma inancına etkileri ve sağlık anksiyete durumlarının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gaziosmanpaşa Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, İstanbul.
• Altmann, T. K. (2008). Attitude: a concept analysis. Nursing Forum, 43(3), 144-150.
• Amman, M. T. (2005). Kadın ve spor. (1. Basım): İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Champion, V. L., Skinner, C. S. (2008). The Health Belief Model. K. Glanz, B. K. Rimmer, K. Viswanath (editors), Health Behaviour and Health Education Theory, Research, and Practice (4th Edition). San Francisco: Jossey-Bass, s.334.
• Dalkıran, O., Aslan, C. S. (2015). Sporcu Öğrenciler ile Sedanter Öğrencilerin Sağlık-Egzersiz Fiziksel Aktivite Bilinç Düzeylerinin Karşılaştırılması. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 34-41.
• Doymaz, F. (2013). Sağlıklı kadınlarda egzersiz inanışının egzersiz davranış değişimleri üzerine etkilerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ersoy, G. (2016). Fiziksel uygunluk (fitnes) spor ve beslenme ile ilgili temel öğretiler. (2. Baskı). Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Glanz, K., B.K. Rimer, F. L. (2002). Health Behaviour and Health Education Theory, Research and Practice. San Francisco: Wiley&Sons, p.64-75.
• Gözüm, S., Çapık, C. (2014). Sağlık davranışlarının geliştirilmesinde bir rehber: sağlık inanç modeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3), 230-237.
• Hochbaum, G. M. (1958). Public Participation in Medical Screening Programs; a SocioPsychological Study. Washington DC: Goverment Printing Office, p.128
• Kazanoğlu, İ. (2019). Lise öğrencilerinin spora yönelik tutumları ve özyeterlilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Erzurum Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları Ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kılıç, F. (2022). Aile hekimlerinin spora yönelik tutumları ve egzersiz sağlık inançlarının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mardin.
• Limaroon, N., Watakakosol, R. (2019). High-school Exercise Intention in Bangkok: An Application of Health Belief Model PSAKU. International Journal of Interdisciplinary Research. Vol. 8. No. 2, 2019.
• Mansour, E. S., El-Sayed, M. E. H., Ibrahim, A. A. (2017). Utilizing health belief model to enhance the preventive health behavior about osteoporosis among young-adult females. IOSR Journal of Nursing and Health Science, 6(2), 11-20.
• Murathan, F. (2013). Üniversite öğrencilerinde obezite sıklığı, fiziksel aktivite düzeyi vesağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Nahcivan, N., Secginli, S. (2007). Health Belief Related To Breast Self Examination İn a Sample Of Turkish Woman. Oncology Nursing Forum, s.s425-432
• Ohuruogu, B. (2016). The Contributions of physical activity and fitness to optimal health and wellness. Journal of Education and Practice, 7(20): 123-128).
• Özkarslı, F. (2023). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin spora yönelik tutum ve sağlıklı yaşam becerilerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çorum.
• Rosenstock, I. (1960). What Research in Motivation Suggests for Public Health. American Journal of Public Health, 295-301.
• Stretcher, V. J., Rosenstock, I. M. (1997). The health belief model. A. Baum, S. Newman, J. Weinman, R. West, & C. McManus (eds), Cambridge Handbook Of Pscychology, Health and Medicine. Cambridge: Cambridge University Press, p.254.
• Swanepoel, E., Surujlal, J., Dhurup, M. (2015). Attitude towards sport and physical activity, self-esteem, life satisfaction relationships and variations in terms of gender: perspectives from university students. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 21(1), 14-28.
• Ünsal, A. (2017). Hemşireliğin dört temel kavramı: insan, çevre, sağlık&hastalık, hemşirelik. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 11-28.
• World Health Organization (WHO), (2009). Europe. Physical activity and health in Europe - Evidence for action. Copenhagen, Denmark.
• Yavuz, C., & Yücel, A. S. (2019). Spor yöneticiliği bölümü öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 2050-2058.
• Yayla, A. (2022). Spor hizmeti veren kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı çalışanların spor etkinliklerine yönelim düzeyleri ve spora yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Yılmaz, M. D. (2019). Egzersiz sağlık inanç modeli ölçeğinin türkçe geçerlilik ve güvenilirliği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• World Health Organization WHO (2022). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity E.T. 10.05.2022