Kente Yerleşmiş Aşiret Üyelerinin Kentlileşme Eğilimleri Üzerine Bir Çalışma: Şanlıurfa Örneği

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 25, 201 - 232, 01.06.2015

A. Vahap Uluç Mithat Arman Karasu

Öz

Bu çalışma, Şanlıurfa’da köyden kente göç eden aşiret üyelerinin aşiret ilişkilerini hangi düzeyde terk ettiklerini, kentsel tutum ve davranışları geliştirmede ne kadar başarılı olduklarını öğrenmeyi amaçlamaktadır. Buna göre, ticaretin ve özellikle sanayinin çok cılız kaldığı, ekonomisi önemli ölçüde tarımsal üretime dayanan Şanlıurfa’da, kente göç eden aşiret üyelerinin aşiret yapısına dayanan üretim ilişkileri büyük ölçüde çözülmüştür. Ancak, kendini yeniden üreten ilişkiler içinde sosyal bir yapı olarak ve bu yapıda içkin ilişkiler bağlamında -sülaleden aşirete doğru ilişkiler gün geçtikçe zayıflamakla birlikte- varlığını sürdürmektedir

Anahtar Kelimeler

Kent, Kentlileşme, Aşiret, Göç, Şanlıurfa

A Study on Urbanization Trends of the Tribe Members settled in the City: Şanlıurfa Case

Öz

The purpose of this study is to investigate to what level have the tribe members migrated from villages (rural areas) to urban areas of the city of Şanlıurfa severed their ties with their tribes and to what extent they are successful in developing urban attitudes and behaviors. In this regard, because economy is substantially based on agriculture in Şanlıurfa due to the fact that the trade and particularly the industry is not developed in the city, the production relationships based on tribal structure have considerably declined for the tribe members who have migrated to the city

Anahtar Kelimeler

City, Urbanization, Tribe, Migration, Sanlıurfa

Kaynakça

• Altunışık, Remzi, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Kitabevi, Sa- karya 2005.
• Arkonaç, Sibel A., Sosyal Psikoloji, Alfa Yayınları, İstanbul 2001.
• Aslanoğlu, Rana, Kent, Kimlik ve Küreselleşme, Asa Yayınları, Bursa 1998.
• Bal, Hüseyin, Kent Sosyolojisi, Fakülte Yayınları, Isparta 2002
• Baş, Türker, Anket, Seçkin Yayınları, Ankara 2003.
• Beşikçi, İsmail, Doğu’da Değişim ve Yapısal Sorunlar (Göçebe Alikan Aşireti), Yurt Yayınları, Ankara 1992.
• Bourdieu, Pierre, Bekarlar Balosu, Dost Kitabevi, Ankara 2010.
• Bruinessen, Martin V., Ağa, Şeyh, Devlet, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
• Ekinci, Oktay, Rant Demokrasisi Çöktü, Anahtar Kitaplar, İstanbul 1999.
• Erman, Tahire, Poverty and Sustainable Development: The Case of Gecekondus, TESEV Yayını, İstanbul 2002.
• Görmez, Kemal, Kent ve Siyaset, Gazi Kitabevi, Ankara 1997.
• Görmez, Kemal, Şehir ve İnsan, MEB Yayını, İstanbul 1991.
• Güler, Ali, “Doğu Aşiretlerinde Göç Olgusu ve Bunun Doğurguları”, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi, T.C. Başbakanlık DİE/Sosyoloji Derneği, Ankara 1997, s. 321-326.
• Helle, Hans Jürgen, “Kentlileşmiş İnsan”, Cogito, Sayı: 8, 1996, s. 71-81.
• Karasu, Mithat Arman, “Kamu Personelinin Devlet-Halk İkilemi İçinde Mesleki Şartları: Şanlıurfa Örneği” (yayınlanmamış araştırma).
• Karasu, Mithat Arman, “Kent Kültürünün Suça Etkisi-Şanlıurfa Örneği”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, 2012, s. 71-104.
• Kartal, Kemal, “Kentleşme Sürecinde Toplumsal Değişme Odağı Olarak Ankara”, Kentsel Bütünleşme, Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını, Ankara 1982, s. 123- 163.
• Kaygalak, Sevilay, Kapitalizmin Taşrası, İletişim Yayınları, İstanbul 2008.
• Keleş, Ruşen, Kentbilim Terimleri Sözlüğü, İmge Kitabevi, Ankara 1998.
• Kıray, Mübeccel, Toplumbilim Yazıları, Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara 1982.
• Kreyenbroek ve Sperl, Kürtler, Cep Kitapları, İstanbul 1992.
• Lefebvre, Henri, Modern Dünyada Gündelik Hayat, Metis Yayınları, İstanbul 1998.
• Mutlu, Ahmet, Kentli Hakları ve Türkiye, Çizgi Kitabevi, Konya 2010.
• Özer, İnan, Kentleşme, Kentlileşme ve Kentsel Değişim, Ekin Kitabevi, Bursa 2004.
• “Seçilmiş Göstergelerle Şanlıurfa 2012”, TÜİK Yayını, Ankara, 2013.
• Sencer, Yakut, Türkiye’de Kentleşme, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara 1979.
• Sezal, İhsan, “Göçler ve Şehirleşemeyen Şehirler”, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi, T.C. Başbakanlık DİE/Sosyoloji Derneği, Ankara 1997, s. 147-151.
• Tekeli, İlhan, Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2011.
• Türköne, Mümtazer, Siyaset, Opus Yayınları, İstanbul 2010.
• Uğurlu, Örgün vd., Türkiye Perspektifinde Kent Sosyolojisi Çalışmaları, Örgün Yayınları, İstanbul 2010.
• Wirth, Louis, “Urbanism as a Way of Life”, Community Life and Social Policy: Selected Papers by Wirth Louis, Ed. Marvick Wirth and Albert Reiss, Chicago University, Chicago 1956, p. 110-132.
• www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13618 (Erişim Tarihi: 10 Nisan 2014.
• Yalçın-Heckmann, Lale, Kürtler’de Aşiret ve Akrabalık İlişkileri,İletişim Yayınları, İstanbul 2002.
• Yılmaz, Berrin Oktay, “Geleneklerin Ardında Ölümler: Töre Cinayetleri”, Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı. 8, 2003, s. 69-86.
• Yörükhan, Turhan, Gecekondular ve Gecekondu Bölgelerinin Sosyo-Kültürel Özellikleri, Nobel Yayıncılık, Ankara 2006.