Çalışanların Esnek Çalışma Düzenlemelerine Yönelik Tutumlarının İşe Devamsızlık Algıları Üzerindeki Etkileri: Kamu Kurumlarında Bir Alan Araştırması

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 35, 37 - 55, 31.01.2020

Mustafa Avcı

https://doi.org/10.35408/comuybd.510842

Cited By: 5

Öz

Varlıklarını idame
ettirmek ve küresel pazar içerisinde rekabet üstünlüğünü korumak isteyen
işletmeler hizmet kalitesini ve verimliliği arttırma hedefi çerçevesinde
çalışanların işle ilgili sergiledikleri geri çekilme davranışlarını kontrol ve
takip etme sorumluluğu altındadır. Örgüt psikolojisi içerisinde kişisel,
örgütsel ve çevresel bir takım faktörlerin tetiklediği, işgücü ve zaman kaybına
neden olan bu davranışlardan işe devamsızlık güncelliğini koruyan bir kavram
olarak karşımıza çıkmaktadır. İşe devamsızlık, işverenlere azımsanmayacak
düzeyde ekonomik maliyetleri olabilen, çalışanlarda verimlilik ve ücret kaybına
yol açabilen bir insan kaynakları yönetimi sorunudur. Bu açıdan işe devamsızlık
davranışının altında yatan nedenlerin dikkatle ve ciddiyetle irdelenmesi,
akabinde çözüm önerilerinin bu çerçevede tartışılması ve geliştirilmesi
gerekmektedir. Haklı bir nedeni olsun ya da olmasın çalışanların işe gelmeme
sıklıklarını ve oranlarını düşürmede etkili olan çözüm yöntemlerinden birisi
esnek çalışmadır. Zamanı yönetme özgürlüğünün en tipik örneği olarak
nitelendirebileceğimiz esnek çalışma yöntemi, bu özelliği ile iş ve bireysel
yaşamı dengelemekte, iş stresini azaltmakta, örgütsel bağlılık ve iş tatminini
arttırarak işe devamsızlık davranışı üzerinde etkili olabilmektedir. Bu
çalışmanın amacı çalışanların esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutumlarının
işe devamsızlık algıları üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bu kapsamda
Ankara’da kamu kurumlarında çalışan 381 kişiye anket uygulanmıştır. Araştırmada
verilerin analizinde SPSS for Windows 21.0 programından faydalanılmıştır. Anketlerde kullanılan
ölçeklerin güvenilirlikleri test edilmiş, testin sonucuna göre oldukça yüksek
düzeyde güvenilir oldukları ortaya çıkmıştır. İki değişken arasındaki etkileşim
düzeyini ölçmek amacıyla basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Analiz
sonucuna göre esnek çalışma düzenlemelerine yönelik tutumların işe devamsızlık
algıları üzerindeki etkilerinin anlamlı olduğu bulgusuna erişilmiştir. Bununla
birlikte araştırmaya konu değişkenlerin demografik faktörlerin önemli bir
kısmına göre anlamlı farklılıklar oluşturduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

esnek çalışma, iş-yaşam dengesi, işe devamsızlık, devamsızlık politikası

Kaynakça

• Akgeyik, T. (2017). “Çalışan Devamsızlığını Etkileyen Faktörler (Tekstil Çalışanları Üzerine Bir Araştırma)”, Sosyal Siyaset Konferansları, 72(1), 35-54.
• Badubi, R. M. (2017). “A Critical Risk Analysis of Absenteeism in the Work Place”, Journal of International Business Research and Marketing.,2(6), 32-36.
• Baltes, Boris B., Thomas E. Briggs, Josesph. W. Huff, Julie A. Wright and George A. Neuman (1999). “Flexible and Compressed Workweek Schedules: A Meta-Analysis of Their Effects on Work-Related Criteria”, Journal of Applied Psychology, 84, 496–513.
• Barbería, Jose Luis. (2015). Spain – A Great Place To Live, A Terrible Place To Work ?, https: //elpais.com/elpais/2014/12/17/inenglish/1418816737_691083.html. Erişim Tarihi: 28.11.2018.
• Başdoğan, Tuğçe. (2015). “Esnek Çalışanlarda Esnek Çalışmaya Yönelik Tutumun İş Tatmini Üzerine Etkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Bolat, Tamer, Oya Temiz Seymen ve Oya İnci Bolat. (2006). “Örgütlerde Esnek Çalışma Uygulamaları ve Buna İlişkin Olarak 4857 Sayılı İş Kanununda Getirilen Düzenlemelerin İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-30.
• Çamlı, Latife. (2010). “Esnek Çalışma Saatleri ve Çalışanların Esnek Çalışma Saatleri Düzenlemelerine Yönelik Tutumlarının Örgüte Bağlılıkları Üzerine Etkisi”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dubey, Khusbu. and Dasgupta Pooja. (2015). “A Study on Absenteeism & its Co-Relation with Job Satisfaction with Special Reference to IT Sector”, Global Journal of Commerce & Management Perspective, 4(3), 23-28.
• Egan, Geraldine. (2011). “An Investıgatıon Into The Causes Of Absenteeısm In ‘Company X’”, Natıonal College Of Ireland, Bachelor’s Thesis.
• Eren, Erol (2017). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Erkuş, Adnan (2005). Bilimsel Araştırma Sarmalı. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Garnero, Andrea, Stephan Kampelmann and Francois Rycx (2013). Part-time Work, Wages and Productivity: Evidence from Belgian Matched Panel Data, Bonn: IZA Institute of Labor Economis.
• Ivanauskaite, Ausra (2015). “The Impact Of Flexıble Work Arrangements On Employee Engagament And Organızatıonal Commıtment Through The Medıatıng Role or Work-Famıly Enrıchment”, University of ISM,.Master Thesis.
• Jex, Steve M. (2002). Organizational Psychology: A Scientist-Practitioner Approach, New York: John Wiley & Sons.
• Langenhoff, W. (2011). “Employee Absenteeism: Construction of a Model for International Comparison of Influential Determinants”, Erasmus University of Rotterdam, Master Thesis.
• Mogobe, Thabang Happines. (2011). “Guidelines for Developing an Absenteeism Management Programme wıthin an Institution for Higher Learning”. University of Pretoria, Master’s Thesis.
• Nicholas, Arlene. (2014). “Management and Telework”, Wang (Editor), Encyclopedia of Business Analytics and Optimizations (EBAO), Hershey, IGI Publishing, 1-16.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (1999). Employment Outlook. https://www.oecd.org/els/emp/17652658.pdf. Erişim Tarihi: 11.07.2018.
• Örücü, Edip ve Elif Kaplan. (2001). “Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarında Devamsızlık Sorunu”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 7(1), 93-111.
• Possenriede, Danie., Wolter Hassink and Janneke Plantenga. (2014). Does Temporal and Locational Flexibility of Work Reduce Absenteeism ?, Utrecht: Tjalling C. Koopmans Research Institute.
• Simon, Nobuzwe. (2015). “Assessıng the Effect of Absenteeısm in the Eastern Cape Department Of Health”, University of Fort Hare, Master Dissertation.
• Singh, Tamara, Chetty, Nishika and Karodia, Anis Mohamed. (2016). “An Investıgatıon into the Impact of Absenteeism on the Organisational Performance of A Private Security Company in Durban, Kwazulu-Natal”, Singaporean Journal of Busıness Economıcs and Management Studies, 4(11), 105-159.
• Taşoğlu, Jale ve S. Alp Limoncuoğlu. (2010). “4857 Sayılı Kanun Kapsamında Esnek Çalışma”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 77-85.
• Tütüncü, Özkan. ve Mahmut Demir (2003). “Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Kapsamında İşgücü Devir Hızının Analizi ve Muğla Bölgesi Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 140-169.
• Yavuz, Arif. (1995). Esnek Çalışma ve Endüstri İlişkilerine Etkisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.