Optimal Vergileme Arayışına Yönelik Bir Araştırma: Türkiye Örneği

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 40, 271 - 298, 19.04.2021

Ebru Karaş , Ufuk Selen

https://doi.org/10.35408/comuybd.681209

Cited By: 2

Öz

Refah iktisadı kapsamında yürütülen ve optimal vergileme ekseninde şekillenen vergi arayışları, sosyal refaha uygun bir vergilemenin nasıl olması gerektiğini araştırmaktadır. Sosyal refaha uygun bir vergileme yapılabilmesi için etkinlik ve adalet kriterlerinin ön planda tutulması gerekmektedir. Sosyal refah açısından istenilen iki temel kriter olan etkinlik ve adalet arasında bir ikame ilişkisi bulunmaktadır. Bu nedenle sosyal refahın arttırılabilmesi için veya en üst düzeye çıkarılabilmesi için bu iki kriterin arasında bir denge kurulması gerekmektedir. Etkinlik ve adalet arasındaki bu denge toplum tercihlerinden hareketle kurulmaktadır. Yani sosyal refaha uygun bir vergilemenin en önemli koşulu, toplum tercihlerine duyarlı olmasıdır. Bu doğrultuda optimal vergileme ile toplumun vergilemeye ilişkin etkinlik ve adalet tercihi belirlenmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; toplumun optimal vergilemeye ilişkin tercihinin ve optimal vergilemenin sosyal refah üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Çalışma kapsamında anket yönteminden faydalanılarak, Türkiye özelinde bir araştırma yapılmıştır. Toplumun optimal vergilemeye ilişkin tercihinin adalet temelli politikalardan yana olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca optimal vergilemenin sosyal refah düzeyi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adalet, Etkinlik, Optimal Vergileme

Destekleyen Kurum

Bursa Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

DDP(SBE) 2017/19

Kaynakça

• Akalın, G. (1986). Kamu Ekonomisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 554.
• Alm, J. (1996). “What is an Optimal Tax System?”, National Tax Journal, 49(1), 117-133.
• Atkinson, A. B. & Stiglitz, J. E. (1972). “The Structure of Indirect Taxation and Economic Efficiency”, Journal of Public Economics, 1, 97-119.
• Auerbach, A. J. (1985). “The Theory of Excess Burden and Optimal Taxation”, A.J. Auerbach, M. Feldstein (ed.), Handbook of Public Economics, Amsterdam: Elsevier, 61-127.
• Aure, M. L. L. (2012). “Deadweight Loss and Taxation”, NTRC Tax Research Journal, 24(6), 1-26.
• Bailey, S. J. (1995). Public Sector Economics, London: Macmillan Press.
• Baş, T. (2013). Anket, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bohm, P. (1987). Social Efficiency A Concise Introduction to Welfare Economics, London: Macmillan Education.
• Connolly, S. & Munro, A. (1999). Economics of Public Sector, Harlow: Pearson Education.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi.
• Ebdon, C. (2005). “Tax Systems and Structures”, D. Robbins (ed.), Handbook of Public Sector Economics, London: Taylor and Francis Group, 235-270.
• Evans, A. W. (2012). “Optimal Tax Theory and The Taxation of Housing in The US and The UK”, Journal of Property Research, 29(4), 368-378.
• Feldstein, M. (1976). “On The Theory of Tax Reform”, Journal of Public Economics, 6, 77-104.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS, London: Sage Publications.
• Gelir İdaresi Başkanlığı, http://www.gib.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 08.06.2018).
• Gerçek, A., Bakar, F., Mercimek, F., Çakır, E. U. & Asa, S. (2014). “Vergilemenin Anayasal Temellerinin Çeşitli Ülkeler Açısından Karşılaştırılması ve Türkiye İçin Çıkarımlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 63(1), 81-130.
• Golosov, M., Troshkin, M. & Tsyvinski, A. (2011). “Optimal Taxation: Merging Micro and Macro Approaches”, Journal of Money, Credit and Banking, 43(1), 147-174.
• Heady, C. (1993). “Optimal Taxation as a Guide to Tax Policy: A Survey”, Fiscal Studies, 14(1), 15-41.
• Heijman, W. J. M. & Ophem, J. A. C. V. (2005). “Willingness to Pay Tax The Laffer Curve Revisited for 12 OECD Countries”, The Journal Socio-Economics, 34, 714-723.
• Hillman, A. L. (2009). Public Finance and Public Policy: Responsibilities and Limitations of Goverment, New York: Cambridge University Press.
• Hines Jr., J. R. (2000). “What is benefit taxation?”, Journal of Public Economics, 75, 483-492.
• Holcombe, R. G. (2004). “Taxation, Production, and Redistribution”, J. G. Backhaus ve R. E. Wagner (ed.), Handbook of Public Finance, Boston: Kluwer Academic Publishers, 139-164.
• Howard, M. (2001). Public Sector Economics for Developing Countries, Jamaica: University of the West Indies Press.
• Islahi, A. A. (2015). “Ibn Khaldun’s Theory of Taxation and Its Relevance”, Türkiye İslam İktisadı Dergisi, 2(2), 1-19.
• İslamoğlu, H. & Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• James, S. & Nobes, C. (1992). The Economics of Taxation, New York: Prentice Hall International Ltd.
• Kaplow, L. (2008). The Theory of Taxation and Public Economics, New Jersey: Princeton University Press.
• Karabulut, T. (2006). “Laffer Etkisinin Türkiye Uygulaması (1980-2003)” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 367-377.
• Kayış, A. (2010). “Güvenilirlik Analizi”, Şeref Kalaycı (ed.) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 403-419.
• Lerner, A. P. (1970). “Optimal Taxes with an Untaxeble Sector”, The American Economic Review, 60(3), 284-294.
• Meade, J. E. (1969). Efficiency, Equality and The Ownership of Property, London: George Allen and Unwin Ltd.
• Mirrlees, J. A. (1971). “An Exploration in the Theory of Optimum Income Taxation”, The Review of Economic Studies, 38(2), 175-208.
• Musgrave R. A. & Musgrave, P. B. (1989). Public Finance in Theory and Practice, New York: McGraw-Hill Book Company.
• Phelps, E. S. (1973). “Taxation of Wage Income for Economic Justice”, The Quarterly Journal of Economics, 87(3), 331-354.
• Profeta, P. & Scabrosetti, S. (2010). The Political Economy of Taxation, Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.
• Salanie, B. (2003). The Economics of Taxation, London: The MIT Press.
• Sandmo, A. (1976). “Optimal Taxation”, Journal of Public Economics, 6, 37-54.
• Savaşan, F. (2015). Kamu Ekonomisi, Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım.
• Seade, J. K. (1977). “On The of Optimal Tax Schedule”, Journal of Public Economics, 7(2), 203-235.
• Selen, U. (2017). “Refah İktisadı Bağlamında Optimal Vergileme Arayışı ve Türk Vergi Sisteminin Analizi”, F. Saraçoğlu ve M. Çakır (ed.), Yrd. Doç. Dr. Yaşar Methibay’a Armağan, Ankara: Gazi Kitabevi, 329-364.
• Slemrod, J. (1990). “Optimal Taxation and Optimal Tax System”, Journal of Economics Perspectives, 4(2), 157-178.
• Stein, L. V. (1958). “On Taxation”, R. A. Musgrave ve A. T. Peacock (ed.), Classics in The Theory of Public Finance, London: Palgrave Macmillan.
• Stern, N. H. (1984). “Optimum Taxation and Tax Policy”, Staff Papers (International Monetary Fund), 31(2), 339-378.
• Stiglitz, J. E. (1982). “Self-Selection and Pareto Efficient Taxation”, Journal of Public Economics, 17, 213-240.
• Stiglitz, J. E. (2000). Economics of The Public Sector, New York: W.W. Norton and Company.
• Sungur, O. (2010). “Korelasyon Analizi”, Ş. Kalaycı (ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Susam, N. (2001). “Aşırı Vergi Yükü Kavramı ve Aşırı Vergi Yükünün Hesaplanmalarında Telafi Edilmiş Talep Eğrilerinin Kullanılması”, İ.Ü. İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 39. Seri, 57-70.
• Şen, H. & Sağbaş, İ. (2016). Vergi Teorisi ve Politikası, Ankara: Kalkan Matbaacılık.
• Trotman-Dickenson, D. I. (1996). Economics of the Public Sector, London: Macmillan Press.
• Turhan, S. (1993). Vergi Teorisi ve Politikası, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 08.06.2018).
• Yereli, A. B. & Ata, A. Y. (2011). “Vergi Adaletine Ulaşma Yöntemleri Çerçevesinde Fayda İlkesinin Teorik Açıdan Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, 161, 21-32.
• Yüksel, C. (2016). Optimal Vergileme Tartışmalarında Laffer Eğrisi, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.