İşe Bağlı Stres ve Bireysel Güçlü Yönlerin Psikolojik İyi Oluş Üzerine Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 42, 949 - 968, 22.10.2021

İpek Aydın Burhan Çapan

https://doi.org/10.35408/comuybd.808233

Öz

Bu araştırmanın amacı; işletme çalışanlarının güçlü yönlerinin ve işe bağlı stresin, psikolojik iyi oluş üzerine etkilerini çalışanlar perspektifinden incelemektir. Sivil havacılık sektörü temel alınarak, katılımcılar Ege bölgesinde hizmet veren uluslararası bir havalimanının kamu (202) çalışanlarından oluşmaktadır. Çalışmada alan araştırması ve anket tekniği kullanılmıştır. Bu kapsamda çalışmada katılımcıların statülerine göre araştırma değişkenlerine verdikleri yanıtlar arasındaki farkı inceleyebilmek amacıyla; bağımsız örneklem t-testi, araştırma değişkenleri arasındaki ilişkinin yönünü ve kuvvetini belirleyebilmek amacıyla korelasyon analizi ve psikolojik iyi oluşa, işe bağlı stres ve güçlü yönlerin etkisini belirleyebilmek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre ise, Psikolojik iyi oluş ve işe bağlı stres boyutları arasında pozitif yönde yüksek düzeyde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Başka bir deyişle, çalışanı olumlu etkileyen stresin ve güçlü yönlerin psikolojik iyi oluş üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla işletmelerin, çalışanlarının psikolojik iyi oluşları üzerinde anlamlı bir etki yaratmak istemeleri durumunda, özellikle çalışanları olumlu yönde etkileyen stres faktörlerini göz önünde bulundurmalarının faydalı bir yaklaşım olacağı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güçlü Yönler, Psikolojik İyi Oluş, İşe Bağlı Stres

Teşekkür

Makalenin yayınlanmasında emeği geçen ve geçecek olan tüm hocalarıma ayrı ayrı teşekkür ederim.

Kaynakça

• Akın, A., Uysal, R. ve Akın, Ü. (2015). Olumlu Düşünme Becerileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Akademik Bakış Dergisi, 51, 265-270.
• Aydın, İ. (2018). Dağıtılmış Liderliği İş Stresi Kapsamında Hizmet Kalitesine Etkisi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, (Doktora Tezi), İzmir.
• Brunette, M. J., Smith, M. J., Punnett, L. (2011). Perceptions of Working and Living Conditions Among Industrial Male and Female Workers in Peru. Work, 38, 3, 211-223.
• Cameron, S. K., Dutton, E. J. ve Quinn, E. R. (2003). An Introduction to Positive Organizational Scholarship. Positive Organizational Scholarship, San Francisco: Berrett-Koehler, 3-13.
• Cooper, C. L. ve Dewe, P. (2008). Well-Being Absenteeism, Presenteeism, Costs and Challenges. Occupational Medicine, 58, 522-524.
• Cousins, R.Clarke, D. S., MacKay, J. C. ve Kelly, C. (2004). Management Standards and Work-Related Stress in the UK: Practical Development.  Work and Stress, 18, 2, 113-136. Health and Safety Executive, Psychosocial Working Conditions in Great Britain in 2004, http://www.hse.gov.uk/statistics/causdis/pwc2004.pdf, (10.04.2019).
• Cox, T. (1993). Stress Research and Stress Management: Putting Theory to Work. Sudbury: HSE Contract Research Reports Books, https://www.hse.gov.uk/ research/crr_pdf/1993/crr93061.pdf, (15.03.2019).
• Çapan, B. (2018). Yetkinliklerin Ödül Kapsamında Çalışan Motivasyonuna Etkileri: Havacılık Sektörü Örneği. Doktora Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, (Doktora Tezi), İzmir.
• Caprara, V. G., Alessandri, G., Eisenberg, N. Ve Kupfer, A. (2012). The Positivity Scale. Psychological Assessment, 24, 3, 701–712.
• Diener, E., Wirtz, D. ve Tov. W. (2009). New Measures of Well-Being: Flourishing and Positive and Negative Feelings. Social Indicators Research, 39, 247-266.
• Diener, E.,Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., ve Biswas-Diener, R. (2009). New Measures of Well-Being: Flourishing and Positive and Negative Feelings. Social Indicators Research, 39, 247-266.
• Erdil O., Keskin H., İmamoğlu, Z. ve Erat, S. (2004). Yönetim Tarzı ve Çalışma Koşulları, Arkadaşlık Ortamı ve Takdir Edilme Duygusu ile İş Tatmini Arasındaki İlişkiler: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5, 1, 17-26.
• Ertürk, M. (2009). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, 4. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Gibson, L. J., Ivancevich, M. J., Donnelly, H. J. ve Konopaske, R. (2012). Organizations Behavior, Structure, Processes, Fourteenth Edition. New York: Published by McGraw-Hill.
• Govindji, R. ve Linley, A. P. (2007). Strengths Use, Self-Concordance and Well-Being: Implications for Strengths Coaching and Coaching Psychologists. International Coaching Psychology Review, 2, 2, 143-153.
• Keleş, N. H. (2017). Anlamlı İş ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisi. The Journal of Happiness & Well-Being, 5, 1, 154-167.
• Kermen, U., Tosun, N. ve Doğan, U. (2016). Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcısı Olarak Sosyal Kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2, 2, 20-29.
• Luthans, F., Carolyn, M. Y. ve Avolio J. B. (2006). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge, Oxford Universty Press: September, http://www. oxfordscholarship. com/view/10.1093/acprof:oso/9780195187526.001.0001/acprof-9780195187526, (13.02.2019).
• Morse, G., Salyers, M. P., Rollins, A. L., Monroe-DeVita, M., ve Pfahler, C. (2012). Burnout in Mental Health Services: A Review of the Problem and Its Remediation. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 39, 5, 341-352.
• Narcıkara, E. (2017). Increasingly Ascending Positivity in Organizations: Positive Organizational Scholarship Perspective. Jornual of Behavior at Work, 2, 1, 20-33.
• Nixon, A. E., Mazzola, J. J., Bauer, J., Krueger, J. R., ve Spector, P. E. (2011). Can Work Make You Sick? A Meta-Analysis of There Lationships Between Job StresS or Sand Physical Symptoms. Work and Stress, 25, 1, 1-22.
• Smith, W. B., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Jennifer, B. (2008). The Brief Resilience Scale: Assessing the Ability to Bounce Back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
• Telef, B. B. (2001). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOO): Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. 11. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3–5 Ekim. Selçuk- İzmir.
• Telef, B. B., Ergun, E. ve Uzman, E. (2013). Öğretmen Adaylarında Psikolojik İyi Oluş ve Değerler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8, 12, 1297-1307.
• Vansteenkiste, M., Duriez, B., Simon, J. ve Soeenens B. (2006). Materialistic Values and Well-Being Among Business Students: Further Evidence of Their Detrimental Effect. Journal of Applied Social Psychology, 36, 12, 2892-2908.