An Application on the Source of Inflation in Turkey

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 46, 997 - 1021, 11.10.2022

Hasan Azazi

https://doi.org/10.35408/comuybd.1075637

Öz

High inflation is among the undesirable conditions for the economies of countries in terms of macroeconomics. Inflation is generally seen in economies for two different reasons. These can be listed as demand-pull inflation and cost-push inflation. The objective of the study is to investigate the source of inflation in Turkey. For this purpose, monthly producer price index and consumer price index series for the period of January 2006 and July 2021 were used. First, the stationarity of the variables was analyzed with the Generalized Dickey Fuller Unit Root Test. Then, the Granger Causality Test was applied to the variables. As a result of the analysis, a one-way causality relationship from producer price index to consumer price index was determined. This shows that inflation in Turkey is generally caused by costs. For this reason, the implementation of cost-oriented policies to combat inflation will contribute more to the decrease in inflation.

Anahtar Kelimeler

Producer Price Index, Consumer Price Index, Causality Testing, Inflation

An Application on the Source of Inflation in Turkey

Öz

Enflasyonun yüksek olması makroekonomik olarak ülkelerin ekonomileri açısından istenmeyen durumlar arasındadır. Enflasyon ekonomilerde genellikle iki farklı sebep ile görülmektedir. Bunlar talebin çektiği ve maliyetin ittiği enflasyon olarak sıralanabilir. Çalışmanın amacı Türkiye’deki enflasyonun kaynağını araştırmaktır. Bu amaçla çalışmada Ocak 2006 ve Temmuz 2021 dönemine ait aylık üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi serileri kullanılmıştır. Değişkenlerin öncelikle Genelleştirilmiş Dickey Fuller Birim Kök Testi ile durağanlık durumları analiz edilmiştir. Ardından değişkenlere Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Analiz sonucunda üretici fiyat endeksinden tüketici fiyat endeksine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bu durum Türkiye’de enflasyonun genellikle maliyetlerden kaynaklandığını göstermektedir. Bu sebeple enflasyonla mücadele için maliyet eksenli politikaların uygulanması, enflasyonun düşmesine daha fazla katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Üretici Fiyat Endeksi, Tüketici Fiyat Endeksi, Nedensellik Testi, Enflasyon

Kaynakça

• Abidoğlu, Z. & Korkmaz, Ö. (2012). “Tüketici Ve Üretici Fiyat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler”. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), ss. 65-81.
• Barro, R.J. (1995). “Is There Still an Unemployment and Inflation Trade-Off,” International Advances in Economic Research”. Cilt 23, Sayı 2, s. 168-177.
• Çiçek, H.; Gözegir, S. & Çevik, E. (2010). “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 141-155.
• Dawood, H. A. (2010). “Principles of Macroeconomics”. Amman: Dar Al - Massira for Publishing and Distribution.
• Dickey, D. & Fuller, W. (1979). “Distribution Of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unit Root”. Journal Of The American Statistical Association, 74, 427 – 431.
• Dickey, D. & Fuller, W. (1981). “Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root”. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dinler, Z. (2013). “İktisada Giriş”. (19. Baskı). Bursa: Ekin Kitapevi.
• Engle, R. & Granger, C. W. J. (1987). “Co-İntegrationand Error Correction: Representation, Estimation and Testing”. Journal of Econometrica, 251-276.
• Granger, C. W. J. (1969). “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”. Econometrica, 37, 424-438.
• Hinaea, G. H. (2000). “Financial Inflation”. Alexandria: University Youth Foundation.
• Humprey, T. M. (1976). “On Cost-Push Theories of Inflation in The Pre-War Monetary Literature”. Banca Nazionale Del Lavoro Quarterly Review, Cilt 29, s.87-101.
• Jalol, H., & Amin, A. M. (2008). “The Relationship between Inflation and Unemployment in the Economy”. University of Hasiba Ben Bouali, Faculty of Economic Sciences and Management Sciences, Department of Economic Sciences.
• Koçak, N. A. (2021). “Tüketici Ve Üretici Fiyatları Arasında Geçişkenliğin Alternatif”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 67, 12-27; 2021.
• Oktar, S. & Dalyancı, L. (2011). “Türkiye Ekonomisinde Para Politikası Ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Analizi”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, XXXI (II), ss.1-20.
• Oktayer, A. (2010). “Türkiye’de Bütçe Açığı, Para Arzı ve Enflasyon İlişkisi”. Maliye Dergisi, 158, ss. 431-447.
• Onur, S. (2008). “Türkiye Ekonomisinde Faiz Oranları-Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir Model Denemesi (1980-2005)”, Akademik İncelemeler Dergisi, 3(2), ss. 69-110.
• Parasız, İ. (2009). “Para Teorisi ve Politikası”. (2. Baskı). İstanbul: Ezgi Kitapevi Yayınları.
• Taban, S. & Şengür, M. (2016). “Türkiye’de Enflasyonun Kaynağının Belirlenmesine Yönelik Ekonometrik Bir Analiz”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 47, Ocak-Haziran 2016 ss. 47-64.
• Taş, T. ; Alptekin, V. &Yılmaz, K. Ç. (2017). “The Stability of Money Demand Under The Structural Breaks in Turkey”. Journal of Current Researches on Business And Economics, 7(1), 265-280.
• Saatçioglu, C. & Korap H. L. (2006). “Determinants of TurkishInflation”, Discussion Paper, Turkish Economic Association, Dıscussıon Paper 2006/7, Internet Address: https://www.econstor.eu/bitstream/10419/83245/1/dp_2006-07.pdf:12.2021).
• Samuelson, P. & William, N. (2001). “Macroeconomics”. Irwin: Mc Graw – Hill Companies.
• Saraç, T. B. & Karagöz, K. (2010). “Türkiye’de Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılma ve Sınır Testi”, Maliye Dergisi, 159, ss. 220-232.
• Selim, S. & Güven, E. T.A. (2014). “Türkiye’de Enflasyon, Döviz Kuru ve İşsizlik Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (1), ss.79-204.
• TCMB, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/search+results?search-query=enflasyon avilable: 12.2021
• Topuz, Y. V., Yazdifar, H., & Sahadev, S. (2018). “The Relation Between The Producer And Consumer Price İndices: A Two-Country Study”. Journal of Revenue and Pricing Management, 17 (3),122–130.
• Yıldırım, K.; Karaman, D. & Taşdemir, M. (2014). “Makro ekonomi”. (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zortuk, M. (2008). “Türkiye’de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1986-2004”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.181-190.