İklim Krizi ve Dijitalleşme

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: Özel Sayı: Endüstri 4.0 ve Dijitalleşmenin Sosyal Bilimlerde Yansımaları, 1544 - 1568, 30.09.2024

Ömer Faruk Bilbay

https://doi.org/10.35408/comuybd.1516721

Öz

Günümüzde iklim krizi, çevresel etkilerin yanı sıra siyasal, sosyal ve ekonomik boyutlarda tartışılan ve üzerine çözüm aranan küresel bir tehdit haline gelmiştir. Teknolojik ve sosyoekonomik gelişmelere bağlı doğal kaynakların giderek azalması kaynakların daha verimli, sürdürülebilir ve akılcı kullanımını zorunlu hale getirmiştir. Kaynakların daha sürdürülebilir kullanılabilmesi, enerji ve zaman verimliliğinin sağlanması için tarım, endüstri, su yönetimi, ulaşım, afet durumları gibi birçok alanda akıllı dijital sistemlerden daha fazla faydalanılmaya başlanmıştır. Özellikle covid-19 sürecinde eğitim, sağlık, medya vb. alanlarda süreç dijital olarak yönetilmiş ve home ofis gibi çalışma sistemleri giderek yaygınlaşmıştır. Sağladığı bu fayda ve kolaylıkların yanı sıra dijital cihazların üretimi ve kullanımı sırasında ortaya çıkan karbon ayak izi, elektronik atıkların yönetimi, veri merkezlerinin enerji tüketim ihtiyacının giderek artması gibi sorunlar nedeniyle dijitalleşmenin iklim krizi üzerindeki etkileri akademik anlamda tartışılmaya başlanmıştır. Bu bağlamda ortaya konulan bu çalışmada dijitalleşmenin iklim krizi üzerindeki etkilerini ve iklim krizinin çözümünde nasıl bir rol oynayabileceğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada iklim krizinin meydana gelmesinde etkili olan faktörler ve etkileri detaylı olarak anlatıldıktan sonra dijitalleşmenin avantaj ve dezavantajlarının çevresel etkileri bütüncül yaklaşımla ele alınmıştır. Daha sonra iklim krizi ve dijitalleşme farklı boyutlarıyla ve örnek politika ve uygulamalar özelinde tartışılmıştır. Sonuç kısmında ise genel değerlendirme ve politika önerilerine yer verilmiştir. Çağımızın birbirinden ayrılmaz iki önemli temel olgusu olan iklim krizi ve dijitalleşmeyi farklı boyutlarıyla bütüncül bir yaklaşımla incelemeyi amaçlayan çalışmanın, dijitalleşme sürecinde iklim krizinin çevresel etkilerinin azaltılması, sürdürülebilir dijital uygulama ve stratejilere yönelik çalışmalara da katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim krizi, İklim Değişikliği, Dijitalleşme, Sürdürülebilirlik

CLIMATE CRISIS AND DIGITALIZATION

Öz

Today, the climate crisis has become a global threat that is discussed and sought for solutions in political, social and economic dimensions as well as environmental effects. The gradual depletion of natural resources due to technological and socioeconomic developments has made it necessary to use existing resources more efficiently, sustainably and rationally. In order to use natural resources more sustainably and to ensure energy and time efficiency, smart digital systems have begun to be used more in many areas such as agriculture, industry, water management, transportation and disaster situations. Especially during the Covid-19 period, processes in education, health, media etc. have been managed through digital systems and working systems such as home-office have become increasingly widespread. In addition to these benefits and conveniences it provides, the effects of digitalization on the climate crisis have begun to be discussed academically due to problems such as the carbon footprint that arises during the production and use of digital devices, the management of electronic waste and the increasing energy consumption needs of data centers. In this context, this study aims to examine the effects of digitalization on the climate crisis and how it can play a role in solving the climate crisis. In the study, the factors and effects that are effective in the occurrence of the climate crisis are explained in detail, and then the environmental effects of the advantages and disadvantages of digitalization are addressed with a holistic approach. Then, the climate crisis and digitalization are discussed with different dimensions and specific to sample policies and applications. In the conclusion section, general evaluation and policy recommendations are given. The study, which aims to examine the climate crisis and digitalization, which are two important and inseparable fundamental phenomena of our age, with a holistic approach in different dimensions, is expected to contribute to the studies on reducing the environmental effects of the climate crisis in the digitalization process and sustainable digital applications and strategies.

Anahtar Kelimeler

Climate Crisis, Climate Change, Digitalization, Sustainability

Kaynakça

• Acuner, E., ve Turan, Y. (2024). Dijital Bağımlılık Farkındalığı İçin Dijital Detoks Turizmi Deneyimi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 312-331.
• Akalın, M. (2015). İklim Değişikliğinin Tarım Üzerindeki Etkileri: Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Uyum ve Azaltım Stratejileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 351-378.
• Akın, F., Dinçer, S., ve Özdemir, M. G. (2024). G-7 Ülkelerinde Göç, Karbon Emisyonu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dumitrescu-Hurlin Panel Nedensellik Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 16(30), 36-50.
• Akyürek, M. İ. (2022). Eğitim Yönetimi Alanında Yayımlanan Araştırmaların Eğilimleri: Betimsel İçerik Analizi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(33), 324-341.
• Aydın, A. (2023). Calculation of Greenhouse Gas Emissions From Agriculture; Enteric Fermentation. International Journal of Food Agriculture And Animal Sciences, 3 (1): 40-54.
• Aydın, G., Karakurt, İ., ve Aydıner, K. (2011). Antropojenik Metan Emisyonlarının Sektörel Analizi. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(1), 42-51.
• Belkhir, L., and Elmeligi, A. (2018). Assessing ICT global emissions footprint: Trends to 2040 and recommendations. Journal of cleaner production, 177, 448-463.
• Chen, M. J., ve Ogunseitan, O. A. (2021). Zero E-Waste: Regulatory İmpediments and Blockchain İmperatives. Frontiers of Environmental Science ve Engineering, 15, 114.
• Clark, D., Berners-Lee, M. (2010,12 Agustos). What’s The Carbon Footprint of internet?. Guardian News, Erişim 16 Nisan 2024, https://www.theguardian.com/ environment/2010/aug/12/carbon-footprint-internet#:~:text=Around%20300%20 mill io n %20tonnes%20of,is%20a%20particularly %20 complex%20case.
• Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). Parameters of Content Analysis. Education and Science, 39(174), 33-38.
• Çalış Duman, M. (2022). Toplum 5.0: İnsan odaklı dijital dönüşüm. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 82, 309-336. https://doi.org/10.26650/jspc.2022.82.1008072
• Çelebi Boz, F., ve Örs Onur, T. (2024). Çevre Vergileri, Karbon Emisyonu ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Sosyoekonomi, 32(59), 325-342.
• Çete, S. (2021). Katı Atık Kontrolünde Geri Dönüşümün İyileştirilmesi: İstanbul Büyükçekmece Belediyesi Örneği (Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul
• Demirbaş, M., ve Aydın, R. (2020). 21. Yüzyılın En Büyük Tehdidi: Küresel İklim Değişikliği. Ecological Life Sciences, 15(4), 163-179.
• Digital 2024: Global Overwiew Repoart (2024). Digital 2024 April Global Statshot Report Erişim: 10 Temmuz 2024, https://datareportal.com/reports/digital-2024-april-global-statshot
• Forti, V., Baldé, C. P., Kuehr, R., and Bel, G. (2020). The global e-waste monitor 2020. United Nations University (UNU), International Telecommunication Union (ITU) and International Solid Waste Association (ISWA), Bonn/Geneva/Rotterdam, 120.
• George, G., Merrill, R. K., and Schillebeeckx, S. J. (2021). Digital sustainability and entrepreneurship: How digital innovations are helping tackle climate change and sustainable development. Entrepreneurship theory and practice, 45(5), 999-1027.
• Global Electronics Council (2021). State of Sustainability Research: Climate Change Mitigation. Erişim: 24 Mayıs 2024, https://globalelectronicscouncil.org/wp-content/uploads/GECClimate_Change_SOSR_DRAFT_For_Public_Comment_1APR2021.pdf
• Güğül, G. N., ve Kılınç, N. (2022). Uzaktan Eğitim ile Örgün Eğitimin Karbon Ayak İzine Etkilerinin Karşılaştırılması. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 8(1), 124-131.
• Gümüş, E., Bellibaş, M. Ş., Esen, M., ve Gümüş, E. (2018). A systematic review of studies on leadership models in educational research from 1980 to 2014. Educational Management Administration and Leadership, 46(1), 25-48
• Güzel, F. (2021). Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Türkiye Ekonomisinde Geçerliliğinin Ampirik Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (30), 59-76.
• Han, A. (2024). BRICS-T Ülkelerinde Çevresel Sürdürülebilirlik: Karbon Emisyonları, Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme İlişkileri. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 136-151.
• Kahraman, G. (2019). Türkiye’de Kentleşmenin Enerji Tüketimi ve Karbon Salınımı Üzerine Etkisi. Journal of the Institute of Science and Technology, 9(3), 1559-1566.
• Kaya, Y. (2017). Paris Anlaşmasını İklim Adaleti Perspektifinden Değerlendirmek. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 14(54), 87-106.
• Kayan, A., ve Küçük, A. (2022). Küresel İklim Krizinin Oluşmasında Politik Kararların Hükümet Politikalarının Etkisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 501-526.
• Kaza, S., Yao, L., Bhada-Tata, P., and Van Woerden, F. (2018). What a waste 2.0: a global snapshot of solid waste management to 2050. World Bank Publications.
• Koyuncu, M., ve Akgün, H. (2018). Çiftlik Hayvanları ve Küresel İklim Değişikliği Arasındaki Etkileşim. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(1), 151-164.
• Loucks, D.P., (2021). Impacts of Climate Change on Economies, Ecosystems, Energy, Environments, and Human Equity: A Systems Perspective. In The İmpacts of Climate Change pp. 19-50).
• Matthews, L. J., Clark-Ginsberg, A., Scobie, M., Peters, L. E., Gopinathan, U., Mosurska, A., ... and Kelman, I. (2023). Collective action by community groups: Solutions for climate change or different players in the same game?. Climate and Development, 15(8), 679-691.
• Özdemir, N. A. (2024). G-20 Ülkelerinde CO2 Emisyonu, Ekonomik Büyüme, Kentleşme ve Yenilenebilir Enerji Tüketimi İlişkisi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 20(1), 276-287.
• Palta, G., ve Alsu, E. (2024). Bitcoin Üretiminin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 199-221.
• Qin, S., Klaaben, L., Gallersdörfer, U., Stoll, C., and Zhang, D. (2019). Bitcoin's future carbon footprint. Joule, 1647-1661.
• Sevinç, M. Y., ve Aktuğ, S. S. (2023). Nüfus Artışının Yol Açtığı Sorunlara Küresel Bakış. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 13-30.
• Sharma, P., Dash, B. (2022). The Digital Carbon Footprint: Threat to an Environmentally Sustainable Future. International Journal of Computer Science and Information Technology, July 14(3), 19-29.
• Simmonds, D., and Bhattacherjee, A. (2012). “Environmental sustainability in organizations: The information technology role,” in Proceedings of the eighteenth americas conference on information systems (AMCIS).
• Syzdykova, A.(2023 ). Bitcoin Madenciliği ve Bitcoin’in Enerji Tüketimi. Journal of Economics and Social Research, 10,19,1-15.
• Şeko, A.Y.(2023, 4 Mayıs). Dijital uygulamalarda yapılacak bazı tercihler karbon ayak izini azaltabiliyor. Anadolu Haber Ajansı, Yeşil Hat. Erişim: 18 Haziran 2024 https://www.aa.com.tr/tr/yesilhat/iklim-degisikligi/dijital-uygulamalarda-yapilacak-bazi-tercihler-karbon-ayak-izini-azaltabiliyor/1820204
• Thube, S., Peterson, S., Nachtigall, D. And Ellis, J., (2021). The Economic and Environment Benefits From İnternational Co-Ordination on Carbon Pricing: A Review of Economic Modelling Studies. Environmental Research Letters, 16(11), P.113002.
• Topçu, F. H. (2018). Düşük Karbon Ekonomisine Geçme(Me): İklim Değişikliği ve Enerji Politikaları Bağlamında Bir Bakış. Akdeniz İİbf Dergisi, 18(2018 Özel Sayısı), 115-154.
• United Nation (1998). Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change. United Nations, Erişim: 13 Nisan 2024, https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/kyoto_protokol.pdf
• United Nation (1992). United Nations Framework Convention on Climate Change. New York: United Nations. Erişim: 21 Mayıs 2024, https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf.
• United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2022). World Population Prospects 2022: Summary of Results. UN DESA/POP/2022/TR/NO. 3.
• United Nations Department of Economic and Social Affairs. (2019). World urbanization prospects 2018: Highlights. UN. Erişim: 19 Haziran 2024 https://population.un.org/wup/Publications/Files/WUP2018-Highlights.pdf
• Ültay, E., Akyurt, H., ve Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (10), 188-201.
• Wang, J., Zhu, X., ve Chen, Y. (2024). Climate change, carbon neutrality: the role of spatial economics. The Annals of Regional Science, 1-8.
• Watson, R. T., Boudreau, M.-C., ve Chen, A. J. (2010). Information Systems and Environmentally Sustainable Development: Energy İnformatics and New Directions For The Is Community. Mıs Quarterly, 34(1), 23–38.
• World Favor, (2022). The growing carbon footprint of digitalization and how to control ıt. Erişim: 17 Mayıs 2024, https://blog.worldfavor.com/the-growing-carbon-footprint-of-digitalization-and-how-to-control-it
• Wu, C., Li, G., Yue, W., Lu, R., Lu, Z., and You, H. (2015). Effects of endogenous factors on regional land-use carbon emissions based on the Grossman decomposition model: A case study of Zhejiang Province, China. Environmental management, 55, 467-478.
• Wu, Z., Qiao, R., Zhao, S., Liu, X., Gao, S., Liu, Z., ... and Jiang, Q. (2022). Nonlinear forces in urban thermal environment using Bayesian optimization-based ensemble learning. Science of the Total Environment, 838, 156348.
• Yeşil, H, Tuğtaş A. E. Çallı, B. (2023). İklim Krizi ve Yeşil Mutabakat Çerçevesinde Biyobozunur Atıkların Yönetimi. M. E Aydın, E. Güleda (Ed). Temiz Üretim, Yeşil Mutabakat ve Sürdürülebilir Atık Yönetimi içinde, (s.127-154). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları
• Zhou, X., Zhou, D., Wang, Q., and Su, B. (2019). How information and communication technology drives carbon emissions: A sector-level analysis for China. Energy Economics, 81, 380-392.