Sosyal Medya Üzerinden Mahremiyet Farkındalığı ve Değişimin Ölçümlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2018, Sayı: 54, 163 - 189, 29.06.2018

Hülya Semiz Türkoğlu

Öz

Sosyal medya toplumsal alanın yanı sıra aile kurumu ve özel yaşamında çok içindedir. Sosyal medyada paylaşarak, beğenilmek, takdir görmek, dikkate alınarak izlenilmek amaçlanmaktadır. Sosyal medya uygulamalarında yapılan tüm paylaşımlar, bir bakıma bireylerin yaşamlarından kesitler içermekte ve ne kadar çok paylaşım yapılırsa o denli kesit sunulduğundan bireysel mahremiyet kavramı giderek daha az önem arz etmektedir. Mahremiyet sosyal medya ile büyük bir değişime uğramıştır. Günümüzde mahrem olan durumlar mahrem olmaktan çıkmaya, hatta normal olarak görülmeye başlamıştır. Bu çalışmada, anket yöntemi ile soru sorma veri toplama aracılığıyla öğrencilerin sosyal medyadaki mahremiyet algılarını belirlemeye yönelik bir ölçek çalışması yapılmıştır. Bu amaçla ölçeğin geliştirme aşamasında oluşturulan betimsel soru formu ile 25 lisans öğrencisinin görüşleri açık uçlu sorularla alınmıştır. Bu yanıtlardan dönüştürülen anket soruları 55 lisans öğrencisine uygulanmıştır. Öğrencilerden gelen cevaplar doğrultusunda faktör analizi yapılmış, kapsam ve geçerlilik oranları belirlenmiştir. 24 soruluk ölçek soru formunun maddeleri bu bulgular doğrultusunda son halini almıştır. Amaca dayalı örnekleme yöntemi uygulanarak, 386 katılımcı ile gerçekleştirilen çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden anket ile veri toplanmıştır. Bu amaçla çalışmada, günümüzde sosyal medya uygulamaları ile birlikte mahremiyet algısında yaşanan değişim, dönüşüm ve kişinin mahremiyet farkındalığı ölçülmeye çalışılmıştır. Sosyal medya üzerinden mahremiyet farkındalığı ve dönüşümü sosyal medya kullanıcıları tarafından değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Mahremiyet algısı, sosyal medya, tutum ölçeği

The Effective Investigation on Measurement of Exclusion and Difference with the Concept of Social Media

Öz

Social media and social space are a large part of our family establishment and private lives. Most people enjoy sharing their experiences in social media because they are appreciated and can show appreciation and consideration for others. All social media sharing presents cross-sections of individuals’ lives, and the expectation of individual confidentiality has decreased. Privacy has changed a lot with social media. Nowadays, intimate situations are seen as less intimate; sometimes they are even seen as normal. For this research, a scale study was conducted to determine students’ perception of privacy in social media using a questionnaire survey method. A descriptive questionnaire was created during the development phase where the opinions of 55 students were documented in response to open-ended questions. Factor analysis was carried out in response to the students’ responses and from that, we determined the scope and validity rates. A 24-question scale form was created. Using the purposeful sampling method, 386 participants participated in the survey and data were collected from these quantitative research methods. For this study, we measured the change, transformation, and the privacy awareness of people who are living in a state of confrontation with social media applications, and we evaluated the awareness and transformation of privacy through social media as represented by social media users. 

Anahtar Kelimeler

Perception of privacy, social media, attitude scale

Kaynakça

• Allen, M. W., Coopman, S. J., Hart, J. L., & Walker, K. L. (2007). Workplace surveillance and managing privacy boundaries. Management Communication Quarterly, 21(2), 177–176.
• Ager, B. (2011). Sanal benlik (V. Hacıoğlu, Trans.). İstanbul, Turkey: Babil Yayınları.
• Akıncı, A. N. (2016). Kişisel verinin sınır ötesi yolculuğu. Hece Aylık Edebiyat Dergisi, 20 (234–235–236), p.293.
• Brown, J. D. (2009). Questions and answers about language testing statistics: Principal components analysis and exploratory factor analysis: Definitions, differences, and choices. Shiken: JALT Testing & Evaluation SIG Newsletter, 13(1), 26–30.
• Colomina, B. (2011). Mahremiyet ve kamusallık kitle iletişim aracı olarak modern mimari (A. U. Kılıç, Trans.). İstanbul, Turkey: Metis Yayıncılık.
• Ertürk, Y. D. (2017). Davranışlarımız ve biz, sosyal psikoloji bakışıyla kalabalık içinde ben olmak. İstanbul, Turkey: Pozitif Yayınları.
• Ertürk, Y. D., & Ertem Eray, T. (2016). Self entity as a phenomenological concept and the relation between self presentation on social media and tendency of narcissism: A Study on the students of Communication Faculties (IUCF). Intermedia International e-Journal, 3(1), 12–29.
• Fuchs, C. (2016). Sosyal medya - eleştirel bir giriş (D. Saraçoğlu & İ. Kalaycı, Trans.). Ankara, Turkey: Nota Bene Yayınları.
• Foucault, M. (2017). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Trans.). Ankara, Turkey: İmge Yayınevi.
• Goffman, E. (2014). Günlük yaşamda benliğin sunumu (B. Cezar, Trans.). İstanbul, Turkey: Metis Yayınları.
• Güngör, N. (2011). İletişim, kuramlar ve yaklaşımlar. Ankara, Turkey: Siyasal Kitabevi.
• Habermas, J. (2003). Kamusallığın yapısal dönüşümü (T. Bora & M. Sancar, Trans.). İstanbul, Turkey: İletişim Yayıncılık.
• Hogg, M. A., & Vaughan, G. M. (2014). Sosyal psikoloji. Ankara, Turkey: Ütopya Yayınevi
• İmamoğlu, S. E. (2009). Kişilerarası ilişkiler. İstanbul, Turkey: Yeni İnsan Yayınevi.
• Johnson, B. K., & Ranzini, G. (2018). Click here to look clever: Self-presentation via selective sharing of music and film on social media. Computers in Human Behavior, 82, 148–158.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara, Turkey: Asil Yayınları.
• Livingstone, S. (2016). Gençliğe ilişkin içerik oluşturmada riskli fırsatları değerlendirmek – ergenlerin mahremiyet, gizlilik ve kendilerini ifade etmek için sosyal ağ sitelerini kullanmaları. In H. Hülür & C. Yaşın (Eds.), Yeni medya kullanıcının yükselişi, (pp. 87 –99). Ankara, Turkey: Ütopya Yayınevi.
• Margulis, S. T. (2011). Three theories of privacy: An overview. In S. Trepte & L. Reinecke (Eds.), Privacy online perspectives on privacy and self-disclosure in the social web (pp. 9–17). Hamburg, DE: Springer.
• Özbay, C., Terzioğlu, A., & Yasin, Y. (2011). Neoliberalizm ve mahremiyet Türkiye’de beden, sağlık ve cinsellik. İstanbul, Turkey: Metis Yayınları.
• Özgül, G. E. (2012). Bir görme biçimi olarak yeni medya: Kamusal bir alan imkânının araştırılması. Journal of Yasar University, 26(7), 4526–4547.
• Pease-Watkin, C. (2016). Bentham’ın Panoptikon’u ve Dumont’un ‘Panoptique’i. In, J. Bentham (Ed), Panoptikon gözün iktidarı (B. Çoban & Z. Özarslan, Trans.) (pp. 77 –81). İstanbul, Turkey: Su Yayınevi.
• Poster, M. (1997). Cyberdemocracy: Internet and the public sphere. In D. Porter (Ed.), Internet culture (pp. 201 –218). New York, NY: Routledge.
• Rotenberg, M., Scott, J., & Horwitz, J. (2015). Privacy in the modern age: The search for solutions. New York, NY: The New Press.
• Tanılır, N. (2002). İnternet suçları ve bireysel mahremiyet. Ankara, Turkey: Liberte Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara, Turkey: Nobel Yayın Dağıtım.
• Toruk, İ. (2008). Gutenberg’den dijital çağa gazetecilik. İstanbul, Turkey: Literatürk Academia.
• Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkına ve bireysel özgürlüklere felsefi yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 64(1), 275–298. www.tdk.gov.tr, 2018.